Yeşil dolar’ın yılı hangisi?

Bloomberg’in araştırmasına göre,  2015 temiz enerji finansmanı açısından “rekor yıl” oldu. Temiz enerjiye yapılan yatırımlar Çin, Afrika, ABD, Latin Amerika ve Hindistan gibi yerlerde artarak,  350 milyar dolara yaklaştı. 2016’da ise dolar bazında temiz enerjiye yapılan yeni yatırım miktarı yüzde 18 azalarak 287.5 milyar dolar olarak gerçekleşti. Ancak 2016’da yatırım miktarının azalması, miktar olarak yenilenebilir enerji yatırımlarının düştüğü anlamına gelmiyor. 2016’da temiz enerji yatırım miktarlarında etkili olan iki faktör vardı: Çin ekonomisindeki yavaşlama ve güneş enerjisi maliyetlerindeki düşüş. 

EN PARLAK AÇIK DENİZ RÜZGÂRI
Yatırım miktarındaki düşüşe rağmen örneğin offshore (açık deniz) rüzgâr çiftliklerine sağlanan finansman açısından 2016 rekor yıl oldu. Hatta küresel temiz enerji yatırımları açısından bakıldığında offshore rüzgâr yatırımları en parlak alan oldu. 2016’da bu teknolojiye yapılan sermaye harcamaları 30 milyar dolara yaklaştı. Bu da bir önceki yıla göre yüzde 40’lık artış anlamına geliyor. Rüzgâr türbini üreten enerji ve teknoloji şirketleri her yıl daha verimli, daha büyük türbinler geliştirerek, bu alandaki yatırımları daha ekonomik kılmayı başarıyor. Enerji uzmanları, daha büyük türbinler ve sahada edinilen tecrübeler ile ileride düşmesi beklenen işletme maliyetleri sonucunda bu sektörün yatırımcılar açısından daha da parlak olacağını düşünüyor. Geçtiğimiz yıl offshore rüzgâr yatırımlarında, İngiltere’den, Belçika’ya, Çin’den Danimarka’ya dünya çapında pek çok yerde 100 MW’ı aşkın projelere start verildi.

HEM MALİYET, HEM ASYA ETKİSİ
2016’da temiz enerji yatırımlarında küresel olarak yaşanan gerilemede, ekipman maliyetlerindeki büyük düşüşler de etkili oldu. Özellikle fotovoltaik güneş enerjisi sektöründe maliyetler ciddi biçimde düştü. Tabii Çin ve Japonya pazarlarının etkisi de yadsınamaz. 2016’da Çin’de temiz enerji yatırımlarının tutarı 87.8 milyar dolardı. 2015 yılında ise bu rakam 119.1 milyar dolardı. Yani bir yılda yüzde 26’lık düşüş yaşandı. Japonya’da ise yüzde 43’lük bir düşüş gerçekleşti. Bloomberg Asya Analisti Justin Wu, bu konuda “Çin ve Japonya dünyanın en cömert tarifeleri ile yıllarca temiz enerjide rekor üstüne rekor kırdı. Ancak iki ülke de geniş çaplı projelerde frene basarak, hâlihazırdaki kapasitenin sindirilmesine doğru bir politikaya kayıyor” yorumunu yapıyor.

7.8 TRİLYON DOLAR
Yenilenebilir enerjide bu kadar büyük rakamlar, elbette yeni finansman modellerini de beraberinde getiriyor. Özellikle Paris İklim Anlaşması’nın ardından iklim değişikliği ve temiz enerjiye yönelik finansman desteği artarken, artık şirketlerin kar etmek ile yeşil yatırımlara yönelmek arasında tercih yapmak zorunda kalmayacağı da rakamlarca ortaya konuluyor. Melek yatırımcıların 2017 planları incelendiğinde, yenilenebilir enerji ve çevreye duyarlı sistem ve teknolojilerin de 2017 yılının yatırım yapılabilir proje başlıkları arasında yer aldığı görülüyor. Yine Bloomberg’e göre ucuz gaz ve ucuz kömür, dünya elektrik sistemlerindeki dekarbonizasyonu raydan çıkaramayacak. 2040’a kadar elektrik üretimine 11.4 trilyon dolar yatırım yapılması bekleniyor. Bunun 7.8 trilyon doları yenilenebilir enerjiye olacak.