Yerli ‘turbojet motoru’ üretecek, ‘Som Füzesi’ne Fransa’dan ithalat duracak

TÜRK savunma sanayinin özel sektör şirketlerinden Kale Havacılık, Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırmalar Kurumu (TÜBİTAK) tarafından geliştirilen Türkiye’nin ilk yerli seyir füzesi Som’un turbojet motorunu üretecek. Bu konuda açılan ihaleyi kazanarak Savunma Sanayii Müsteşarlığı ile sözleşme masasına oturan Kale Havacılık, ilk yerli turbojet motoru 48 ayda tamamlayacak. Proje için 25 milyon dolarlık harcama yapılacak. Böylece Fransa’dan sözkonsu füzeler için yapılan turbojet motor ithalatı son bulacak. ‘Milli uçak’ hedefi için de ilk komple motor teknolojisi adımı atılmış olacak.�

Dünya devleriyle çalışıyoruz

Kale Grubu Teknik Bölüm Başkanı Osman Okyay, 1989’da Stinger füzelerinin parçalarının üretimi ile savunma ve havacılık sanayine girdiklerini hatırlatarak, geldikleri noktada dünyanın en önemli projelerinde rol aldıklarını vurguladı. Okyay, şöyle konuştu: “Dünyanın en önemli savunma ve havacılık markaları Boeing, Lockheed Martin, PFW-Airbus, Northrop Grumman ve Pratt and Whitney gibi markalara üretimler yapıyoruz. Bugün yeni bir heyecan ve gururla ‘Turbojet Motorların Geliştirilmesi Projesi’ne imza atıyoruz. İlk yerli turbojet motorumuz, güdümlü füzelerin sevk sistemi olarak görev yapacak. Ayrıca küçük modifikasyonlarla İnsansız Hava Araçları’nın ve küçük sınıf hava araçlarının (küçük jetlerin) sevk sistemi olarak kullanılması da hedefleniyor.”

Jet motora ilk giriş

Osman Okyay, projenin önemini anlatmak için “Aslında jet motorları dünyasına ilk girişi yapıyoruz. İTÜ ve TÜBİTAK ile işbirliği halinde projeyi hayata geçireceğiz” dedi. Kale Havacılık’ın sadece Boeing’e yılda 70 bin parça üretimi yaptığını vurgulayan Okyay, şöyle devam etti: “‘Uçuş Kritik’ parçalar üretiyoruz. F35’ler için üretiyoruz. Airbus’un yakıt tanklarının parçalarını üretiyoruz. Boeing 787’lere tasarım aşamasında girdik. İzmir’deki ortaklığımızla da uçak motor parçaları ve alt sistemleri üretimi yapıyoruz. İzmir’de kendi fabrikamızın inşaatı devam ederken fabrika kiraladık ve üretime başladık. Ağırlık F35 motor parçaları. ”

Uzun soluklu şirket lazım

Savunma Sanayi Müsteşarı Murad Bayar ise, “Savunma sanayinde aradığımız köklü ve kalıcı kuruluşlardır. Çünkü bir defalık iş yapmıyoruz her işimiz uzun yıllara sari. Kale Kalıp yıllar önce bu kriteri aştı. Bugün imzaladığımız proje de bir rekabet sonucu oldu. Bu rekabette devlet olarak da projenin menfaatlerimize uygun çıktığını düşünüyoruz” diye konuştu. Milli Savunma Bakan Yardımcısı Hasan Kemal Yardımcı da, “Kale Grubu’nun bizi savunma sanayi alanında yurt dışında bağımlı olmaktan kurtaracak bütün çalışmaları destekliyoruz” dedi.

48 aydan anlamam 12 ayda motoru yap masaya koy Osman

KALE Grubu Onursal Başkanı İbrahim Bodur, Kale Havacılık’ın ilk yerli turbojet motor projesine ilişkin imza töreninde damadı Osman Okyay’a “Osman evladım ben öyle sözleşmeymiş 48 aymış anlamam. Sanayici dediğin en kısa sürede yapar. Sen bu motoru 12 ayda yap masaya koy. Çok becerikli gençler var burada, yaparsınız. Bunu öyle para için değil millet devlet aşkı için yap. Bizim sanayideki farkımız zaten budur. Bakın bizim nesil yavaş yavaş gidiyorsa da heyecanı hâlâ yerinde” dedi. İbrahim Bodur’un bu sözleri üzerine Savunma Sanayi Müsteşarı Murad Bayar, “Maliyet ve teknik açıdan, süre açısından, İbrahim Bey’in ifadelerini sonuna kadar destekliyoruz. Osman Bey’in işi daha da zorlaştı. Çünkü İbrahim Bey’den daha üst makam yok. Herhalde sözleşmeyi değiştiririz” diye şaka yaptı. Bayar, daha sonra “Tabii ki iş teknolojik olarak zor, ciddi mühendislik işi ve ciddi teknoloji geliştirilecek. Bu motorun dünyada birkaç üreticisi olduğunu unutmayalım.Bu proje geleceğe yönelik önemli bir temel atma anlamına geliyor” dedi.

Bodur: Şimdi 3 ayaklı yürüdüğüme bakmayın

KALE Grubu Onursal Başkanı İbrahim Bodur, Türkiye’nin sanayide büyük projelere imza atması gerektiğini söyledi. Bodur, “Böyle değneğe dayanarak üç ayaklı yürüsem de sanayide her yeni iş bana büyük heyecan veriyor. Gençliğimde evden öyle hızlı çıkardım ki ayakkabının birini içerde birini dışarda ayağıma geçirirdim” dedi. Sanayiciliği ‘aşk’ olarak tanımlayan İbrahim Bodur, şöyle konuştu: “Türk sanayicisi bir eliyle toplar iki eliyle milletine (maaş) ve devletine (vergi) verir. Bugün Çan’da bizim fabrikalardan emekli olmuş 26 bin kişi var. Bunun heyecanını duyacaksın. Kapkaççı gibi değil ‘ülkeme ne yapacağım ne getireceğim’ diye sanayiye gireceksin. Biz savunma sanayiine de böyle girdik. Rahmetli Turgut Özal, ‘Roketsan’a birkaç özel sektör şirketi ortak olsun’ demişti biz de olmuştuk. Bu bize çok önemli tecrübe kazandırdı. Adım adım bugünkü projelere geldik.”