Yerli oto ayarı

TÜRKİYE’de otomotiv sanayi ve hükümeti karşı karşıya getiren yeni teşvik sisteminde orta yol bulundu. Hükümet, 19 Haziran’da Resmi Gazete’de yayımlanıp yürürlüğe giren ve otomotiv sektörü için tam bir hayal kırıklığı yaratan ‘yeni teşvik paketi’ni otomotive özel yumuşattı. Mevcut pakette, stratejik sektörler içinde olduğu açıklanmasına rağmen otomotivde hiçbir şirket en büyük teşviklerin verildiği ‘stratejik yatırımlar’ kapsamına giremiyordu. Stratejik Teşvikten yararlanmak için üretilecek modelin ithalattan az sayıda olması, yatırımın 6’ıncı bölgede yapılması ve yatırımda en az yüzde 40 maliyet avantajı sağlanması isteniyordu. Bu maddeler hem Türkiye’deki mevcut yatırımların hem de potansiyel gelecek yatırımların teşvikten yararlanmasını engelliyordu.

ÖNCELİKLİ YATIRIM

Hükümet bu konuda hareket geçip, yeni bir kararnameyle teşvik sisteminde ince ayar yaptı. Stratejik yatırım kapsamına giremeyen, ancak belirli tutarın üzerindeki otomotiv, motor ve aktarma organları, aktarma organlarının aksamı ve otomotiv elektroniği yatırımları da “Öncelikli Yatırımlar” kapsamına alınacak. Otomotiv ana sanayinde 300 milyon lira ve üzerindeki yatırımlar ‘Öncelikli Yatırımlar’ kapsamına girecek ve bunun Türkiye’nin neresinde yapılırsa yapılsın 5’inci bölgedeki yatırımlarla aynı teşvikleri alacak.

NELERİ KAPSIYOR

Buna göre otomotiv ana sanayi, KDV istisnası, faiz desteği, vergi indirimi, yatırım yeri tahsisi, çalışanlar için prim işveren hissesinin ödenmesi gibi tüm desteklerden yararlanılacak. Ayrıca 75 milyon lira ve üzerindeki motor yatırımları ve 20 milyon lira ve üzerindeki motor aksamı, aktarma organları, aktarma organlarının aksamı ve ve otomotiv elektroniği yatırımları da öncelikli yatırımlar kapsamına  girecek. Bakanlar Kurulu’na sunulan yeni kararnamede aranan yüzde 40’lık katma değer şartı da ortadan kalkacak.

DÜET YAPMASINLAR

Resmi Gazete’de yayınlandıktan sonra Türkiye’nin en büyük otomotiv şirketleri ‘teşvik şoku’ yaşayarak, kimsenin stratejik yatırımlar kapsamına giremediğinden yakınmıştı. Bunun üzerine Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan,  teşvikleri eleştiren otomotiv markalarına ‘Düet yapıyorlar’ diye suçlamıştı. Aradan geçen 5 ayda, otomotiv sektörünün yeni teşvik sisteminden yararlanamaması ve sektör temsilcileriyle yapılan görüşmeler sonrasında, teşvikte yeni düzenlemeler yapıldı. Yani bir bakıma ‘Düet yapmasınlar’ diyen Çağlayan’ın düete kulak verdiği anlaşıldı.

Talepleri dinledik 5’inci yolu açtık

YENİ teşvik sisteminde yatırımlar için 4 ana başlık hazırladıklarını, 5’inci olarak da “öncelikli yatırımlar” diye bir kol açtıklarını söyleyen
Zafer Çağlayan, “Sektörde uzun süren görüşmelerden sonra bu kararı aldık. Sektörün bu konudaki taleplerini arkadaşlarımız iyi bir şekilde etüt ettiler. Şimdi, otomotiv sektöründe biz motor yatırımı peşindeyiz. Otomotiv sektöründe aktarma organları yatırımı peşindeyiz” diye konuştu. Çağlayan, otomotiv sektöründe yüzde 80-85’lere kadar yerliliğin çok rahat yakalanabileceğini gördüklerini, bunun yanı sıra yan sanayicinin yüzde 70-80 yerliliğe ulaştığına işaret ederek, “Biz bunları şimdi, motorda 75 milyon TL, aktarma organlarında 20 milyon TL’ye kadar düşürdük. Bu çalışma ile yerli otomobil yapmaya doğru önemli çalışmalar gerçekleştiriyoruz” açıklamasında bulundu.

Sektörün önünü açacak karar

OYAK Renault Otomobil Fabrikaları Genel Müdürü Tarık Tunalıoğlu, motor, aktarma organları, otomotiv elektroniğine yönelik yatırımların ‘öncelikli yatırımlar’ kapsamına alınmasının kendilerini heyecanlandırdığını belirterek, “OYAK Renault olarak özellikle motor ve aksamları konusunda kuruluşumuzdan bu yana gerçekleştirdiğimiz faaliyetlerin yeni yatırımlarla ivmelenmesini sağlayacak bu çalışmaları için Bakanımıza ve çalışma arkadaşlarına gönülden teşekkür ederiz. Türkiye’de otomotiv endüstrisinin önünü açacak bu karara müteşekkiriz” dedi.

Yeni projelerimiz hayata geçecek

TOFAŞ CEO’su Kamil Başaran, yeni düzenlemelerin sektörün geleceği açısından son derece önemli olduğunu belirterek, “Yakında resmileşeceğini ümit ettiğimiz çalışmalar, sektörümüzün 2023 hedeflerine hızla ve emin adımlarla ilerlemesinin ardındaki en önemli itici faktörlerden biri olacaktır. Tofaş olarak üzerinde çalışmakta olduğumuz yeni projelerin de hayata geçişini destekleyecek ve çalışmalarımıza hız verecektir. Türk Otomotiv sektörünün öncü firması olarak, ülkemizin sanayi ve ihracatının gelişimi için üzerimize düşen görevleri sonuna kadar yerine getireceğiz” dedi.

Yatırım çekecek bir düzenleme

FORD Otosan Genel Müdürü Haydar Yenigün, otomotiv sektörünün teşvik kapsamının gözden geçirilerek yeni düzenlemeler getirilmesinin Türkiye’ye yeni yatırımların gelmesi açısından çok olumlu olacağını söyledi. Yenigün şunları söyledi: “Hemen her yerli üreticinin zaten elinde birtakım projeler her daim vardır. Bu projeleri hayata geçirmek için çalışırız. Bu teşvik bu şekilde çıkarsa bizim üzerinde çalıştığımız projelerin gerçekleşme ihtimali çok yükseliyor. Yakın zamanda da bunun gerçekleşmesini de takiben de gerek bizim gerek diğer firmaların bu konuda yeni uygulamaları devreye alacağına inanıyorum.”

3-4 tane büyük yatırım yapılır

TÜRKİYE’nin 2023’te otomotiv endüstrisi olarak 4 milyon adet üretim ve 75 milyar dolarlık ihracat hedefine ulaşabilmesi için 3-4 büyük yatırıma ihtiyacı bulunduğunu dile getiren Uludağ Otomotiv Endüstrisi İhracatçıları Birliği (OİB) Başkanı Orhan Sabuncu,  “Otomotiv endüstrisi olarak bizim hedeflerimiz büyük. Sayın Bakan da bizim hedeflerimizi iyi bildiği için yolumuzu açmaya çalışıyor. Yeni teşvik kararnamesinin bir an önce yürürlüğe girip endüstrimize yatırım olarak güç katmasını bekliyoruz. Yeni düzenlemelerle gaza daha emin adımlarla basabileceğiz.”