Nilgün KARATAŞ
Oluşturulma Tarihi: Eylül 21, 2008 00:00
ABD’li finans devi Lehman Brothers’ın batışı, Türkiye’de de bir mağdur grubu yarattı. Citibank tarafından Türkiye’de satılan Lehman menkul kıymetlerini alan küçük yatırımcı ortada kalırken, olaya SPK el attı. Citibank’ın yaptığı aracılık faaliyetlerini inceleme altına alan SPK, hafta içinde olayı netleştirecek.
ABD’nin en büyük dördüncü yatırım bankası Lehman Brothers’ın hafta başında iflas başvurusunda bulunması, küresel düzeyde piyasalarda sarsıntılara yol açarken, Türkiye’de de şimdilik sayıları bilinemeyen bir ’Lehmanzede’ grubu yarattı. Citibank A.Ş.’nin (Citibank Türkiye), Lehman Brothers’ın bazı menkul kıymet ürünlerine aracılık etmesiyle, batan bir şirketin tahvillerine sahip olan küçük yatırımcının durumu belirsizliğini koruyor. Bu olayla ilgili bir inceleme başlatan Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) haftanın ilk günlerinde bu belirsizliği gidermeyi planlıyor.
SPK olaya el koydu
Citibank’tan Lehman ürünü alan bazı küçük yatırımcıların şikayetleri üzerine ortaya çıkan olay Citibank yetkililerince, "Citibank, çok çeşitli yerel ve global yatırım ürünlerine aracılık etmektedir. Citibank A.Ş. (Citibank Türkiye), şu anda ABD’de iflas başvurusunda bulunan Lehman Brothers Holding Inc.’ın Avrupa’da bulunan bir yan kuruluşu tarafından ihraç ve garanti edilen bazı tahvillerin alımına aracılık etmiştir" sözleriyle doğrulandı. Citibank yetkilileri, bu konuda çalıştıklarını söylemekle birlikte, küçük yatırımcının bu aşamadan sonra ne yapabileceği konusunda bir yönlendirmede bulunmadı. Bu olay kamuoyuna yansıdıktan sonra SPK da devreye girerek, Lehmanzedelerin durumunu incelemeye başladı. Uzmanlarından konuyu inceleyerek bir rapor hazırlamalarını isteyen SPK, Citibank’tan da aracılık ettiği káğıtları, kaç kişiye, ne kadarlık satış yaptıklarına ilişkin bilgi istedi.
Yetkisi var mı yok muEdinilen bilgiye göre, SPK bankalara aracılık etmeleri için 3 değişik yetki belgesi veriyor. Bunlar
repo-ters repo yetki belgesi, borsa dışı alım satım aracılığı yetki belgesi ve türev araçların alım satımına aracılık yetki belgesi. Citibank, bunlardan ilk ikisine sahip. Mayıs 2004’ten bu yana da bu iki alanda faaliyet gösteriyor. Bu aşamada SPK’nın araştırdığı konu, Citibank’ın küçük yatırımcıya ne sattığı ve satışı yaptığı bu ürün her ne ise yetki belgesinin olup olmadığı.
İzin yoksa ceza var
İstenen bilgi ve belgeleri SPK’ya gönderme hazırlığı yapan Citibank yetkilileri, konuyla ilgili "Biz yasalara aykırı bir iş kesinlikle yapmadık. Mevzuat çerçevesinde aracılık hizmeti veriyoruz. Her şey yasal prosedür içerisinde yapıldı" demekle yetindiler. SPK yetkililerinin haftanın bu ilk gününde netleşmesini beklediği bu olayda, küçük yatırımcının durumunun ne olacağı şimdilik bilinmiyor. Tek bilinen Citibank’ın gerekli izinleri almadan türev ürünlerin satışı yapmış olması halinde SPK tarafından cezalandırılacağı. Olayın boyutuna göre uyarı, para cezası ve mevcut yetkilerinin iptaline kadar uzanan değişik cezalar söz konusu. Böyle bir durum yaşanırsa, bu Türkiye’de de bir ilk olacak.
BDDK ’risk yok’ demişti
BANKACILIK Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) Lehmanzedeler’in durumuyla ilgili bir açıklama yapmazken, iflas başvurusunun hemen ardından BBDK Başkanı Tevfik Bilgin, "Türk bankacılık sistemindeki oyuncuların risk doğuracak herhangi bir işlemi bulunmadığını" söylemişti. Edinilen bilgiye göre BDDK, Lehman’ın iflas başvurusundan sonra bankalardan bu banka ile bir ilişkileri bulunup bulunmadığına ilişkin bilgi istemişti.