Yeniden tek hane

ENFLASYON, piyasanın da beklentisi doğrultusunda temmuzda yüzde 0.15 arttı ve yıllık enflasyon 6 ayın ardından yüzde 9.79 ile yeniden tek haneye geriledi. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre temmuzda enflasyonu arttıran da düşüren de yaz mevsiminin özelliği oldu. Erik, karpuz, şeftali gibi yaz meyveleri ucuzladı, klima fiyatları arttı. Yurtiçi turlar zamlandı, elbise, ayakkabı fiyatları düştü. Enflasyonda görülen yaz esintisi uzmanlara göre kalıcı olmayacak. Ağustosta yeniden çift haneli rakamlara çıkılacağını düşünen analistlere göre yıl sonunda ise yine tek haneli enflasyona ulaşabiliriz.
Enflasyonda en etkili grup olan gıda ve içecekler yazın keyfini çıkardı. Karpuz yüzde 39.66 ile ayın indirim şampiyonu olurken, diğer yaz meyveleri erik yüzde 28, şeftali yüzde 23 ucuzladı. Bunu patatesteki yüzde 12.6’lik indirim izledi. İşte bu düşüşler, zam şampiyonluğunda ilk sıraları tutan biberdeki yüzde 46, domatesteki yüzde 1.2’lik fiyat artışlarını dengeledi. Gıda grubunda enflasyon yüzde 0.71 düştü ve aylık genel enflasyonu 0.15 puan geriletmeyi başardı.

SİGARA HAMLESİ TUTTU

İçki ve sigara grubunda ise enflasyon yüzde 0.39 arttı, etkisi 0.02 puan oldu. Haziran sonunda Maliye Bakanlığı her yıl temmuzda sigaraya yapılan ÖTV zammının bu yıl yapılmayacağını duyurmuştu. İşte bu yıl sadece içkiye ÖTV zammı olması enflasyonu yine rahatlatan nedenlerden. Çünkü, içki ve sigara grubunda sigara fiyatlarındaki değişim enflasyonu yüzde 5 etkilerken, içkinin etkisi sadece yüzde 0.87. Yani, biraya yüzde 7, viskiye yüzde 5.5, rakıya yüzde 6, şaraba yüzde 1.24 zam gelmesi genel enflasyonu sadece 0.02 puan yani yok denecek kadar az etkiledi.
Giyim grubu birkaç aydır enflasyonun en yakın dostu. Yaz indirimlerinin de başlamasıyla bu grupta fiyatlar yüzde 3.51 düştü ve bunun genel enflasyona etkisi 0.25 puan oldu. Elbise, ayakkabı, pantolon tüm ürünler indirim şampiyonları listesinde yer aldı. Konut grubundaki yüzde 0.44 artışın nedeni ise kiralara yapılan zamlar. Temmuzda kiralar yüzde 0.98 zamlandı.

SICAKTA KLİMA ZAMMI

Ev eşyası grubunun büyük bölümünü kapsayan vergi indirimlerini hükümet yıl sonuna kadar uzattı. Ama bu uzatma bir türlü indirim olarak yansımadı. Yine resim değişmedi. Temmuzda da beyaz eşyaya zamlar sürdü. Yazlık enflasyon nedeniyle de en fazla zam yüzde 2.55 ile klimada yaşandı. Yine derin dondurucu yüzde 1.4, no frost buzdolabı da yüzde 0.75, fırın yüzde 1.53 zamlandı.
Ulaştırma grubunda aylık enflasyon yüzde 1.13, genel enflasyona etki ise 0.18 puan. Benzine ve benzinli otomobilde fiyat artışlarını yanı sıra, belediye otobüsü, şehirlerarası otobüs, metro ve vapur ücretlerine yapılan zamlar bu grupta enflasyonun artmasında etkili oldu.

OTELLERE ZAM YAĞDI

Eğlence ve kültür grubu da temmuz ayının dikkat çekenlerinden. Bu grupta yüzde 1.36 artan aylık enflasyonun nedeni, yüzde 46.7 artan yurtiçi turlar ile yüzde 3.33 artan yurtdışı turlar. Elbette televizyona yapılan yüzde 2.95’lik temmuz zammını unutmayalım.
Temmuzda enflasyonu en fazla artan grup lokanta ve oteller oldu. En yüksek turizm sezonu olan temmuzda talep artınca oteller yüzde 2.76 zam yaptı. Ama bir de sokak yiyecekleri yazlık zammını aldı. Döner yüzde 3.16 pide yüzde 2.13 kebap yüzde 2.02 zam gördü.

ÜRETİCİ ENFLASYONU ÜRKÜTÜYOR

YURTİÇİ üretici fiyatları endeksi çift haneli ve yükselişini sürdürüyor. Yİ-ÜFE beklentilerin aksine yüzde 0.10 değil yüzde 0.72 arttı. Ve yıllık Yİ-ÜFE yüzde 15.45’e çıktı. KapitalFX Araştırma Müdür Yardımcısı Enver Erkan, “Yİ-ÜFE istikrarlı seyrediyor olsaydı enflasyon konusunda biraz daha iyimser olabilirdik. Yİ-ÜFE direkt olarak TÜFE’ye yansımıyor, etkisi gecikmeli ancak enflasyondaki gerilemeye antitez oluşturabilecek kur etkisini ve ithal girdiler üzerindeki maliyet baskısını, ayrıca arz yönlü maliyet etkilerini de ÜFE’de net bir şekilde görmekteyiz” dedi.

AĞUSTOSTA İKİNCİ ZİRVE GELEBİLİR

ALNUS Yatırım Araştırma Uzmanı Vahap Taştan, takip ettikleri önemli değişimlerden birinin aralık ayına göre değişim olduğunu belirterek, “Bu rakam ise 6.05 düzeyinde. Yani temmuz ayında yüzde 6.05’lik enflasyon ise Merkez Bankası’nın enflasyon raporundaki beklenti olan 8.70’in yaklaşık yüzde 69’unu tamamladık. Önümüzdeki iki ay boyunca bu ay lehimize olan baz etkisi aleyhimize dönecek. Bu nedenle ağustos ayında enflasyonun yıllık bazda ikinci bir zirve yapması beklenebilir. Son çeyrekte ise enflasyonda kademeli olarak düşüşün devam edeceğini öngörmekteyiz” dedi.

ÇEKİRDEKTE YÜKSELİŞ SÜRÜYOR

MERKEZ Bankası’nın para politikası için takip ettiği çekirdek enflasyonlarda ise yükseliş sürdü. TÜİK’in, işlenmemiş gıda, enerji, içki ve sigara ile altın hariç hesapladığı B çekirdek enflasyonu temmuzda yüzde 9.46’ya yükseldi. Yine TÜİK’in enerji, gıda ve içecek, içki ve sigara ile altın hariç hesapladığı C çekirdek enflasyonu da yüzde 9.46’ya çıktı.