Yeni yasa çıktı Yargıtay çek davaları için ‘tam gaz’a geçti

YENİ Çek Yasası’nı uygulayan Yargıtay 10. Ceza Dairesi, sanıkların adil yargılanma hakkını koruyan farklı bir uygulamaya imza attı. Daire, yerleşik uygulamanın aksine otomatik “Yasa bozması” yapıp, tüm dosyaları yerel mahkemeye göndermek yerine, beraat edebilecek konumdaki sanıkların dosyalarını esastan sonuçlandırıyor. Böylece, yargılamanın uzamasının önüne geçilmesi hedefleniyor. Yargıtay, “karşılıksız çek suçu” oluşan ve yeni yasaya göre bu miktarı ödeyeceğini taahhüt eden veya alacaklısıyla ödeme konusunda anlaşan sanıkların mahkumiyet kararlarını bozmaya başladı.
Tüm dosyalara bozma yok
Yargıtay 10. Ceza Dairesi Başkanı Mahmut Gül, şunları anlattı: “Dairemizde, 23 bin çek davası temyizde. 60-70 bin çek dosyası Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’nda incelemede. Dava sayısı 100 bini aştı. Tüm dosyalara yasa bozması yapmıyoruz. Dosyaları tek tek inceliyoruz. Suçun sabit görülmesi halinde, iki yasanın karşılaştırılıp lehe yasadan hüküm kurulması için yasa bozması yapıyoruz. Sanık beraat edecekse dosyayı inceleyip esastan mahkumiyet kararını bozuyoruz. Beraat edecek kişiyi senelerce yargılanmaktan kurtarıyoruz. Suç sabitse, davayı sürüncemede bırakmadığımız için alacaklıyı da mağdur etmiyoruz. Üye arkadaşlarımın hepsi özveri gösteriyor ve iki kat fazla çalışıyor. Çok yoruluyoruz. Bu süreçte günde 2 bin 700 karar imzalamaya başladım. Vicdanımız rahat adaletin gereğini yerine getiriyoruz.”
Çek suçunda yedi kriter
Gül, dava dosyalarında, “karşılıksız çek suçunun” oluşup oluşmadığı konusunda inceledikleri yedi kriteri de şöyle açıkladı:
1- Çekin yasal unsurlarını taşıyıp taşımadığı.
2- Çekin süresinde bankaya ibraz edildip edilmediği.
3- Süresinde şikayet yapılıp yapılmadığı.
4- Keşide yeri keşide tarihi var mı.
5- Savunmanın alınıp alınmadığı, usülüne uygun davetiye tebliğ edilmiş mi.
6- Zamanaşımına uğramış mı.
7- İmza sanığa ait mi.
Daire, eğer bu yedi kriterden biri eksikse, “yasa bozması” yapmıyor. Daire bu durumda, esastan bozma kararı vererek, sanığın hukuki durumunun mahkemece yeniden belirlenmesini istiyor. Suçun yasal kriterleri yoksa sanık beraat ediyor.

Taahhüt et mahkûmiyet kararı ortadan kalksın

ÖDEME taahhüdünde bulunan çek mahkumlarına ilişkin “bozma karar”larına şu örnek gösteriliyor: “Sanığın hakim tarafından havale edilen dilekesinde suç konusu çekten dolayı ödemesi gereken miktarı gösterilen vadelerde şikayetçiye ödeyeceğini belirterek, taahhütnameyi ekinde sunmuş olması nedeniyle 20.12.2009 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak, aynı gün yürürlüğe giren 5941 sayılı Çek Kanunu’nun geçici 2. maddesinin uygulanması gerekip gerekmediğinin değerlendirilmesinde zorunluluk bulunması bozmayı gerektirmiş sanık müdafiinin temyiz itirazları bu nedenle yerinde görülmüş olduğundan diğer yönleri incelenmeksizin hükmün bozulmasına.”

Yasa bozması nasıl oluyor

YARGITAY’ın, diğer örnek bozma kararı ise şöyle: “Karşılıksız çek keşide etmek suçundan sanığa 20.12.2009 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak aynı gün yürürlüğe giren 5941 sayılı Çek Kanunu ile 3167 sayılı Çek Kanunu’nu yürürlükten kaldırılmış dava konusu suçun unsurları ve yaptırımları farklı biçimde yeniden düzenlenmiş olduğundan 5237 sayılı TCK’nın 2 ve 7. maddeleri de gözetilerek, sanığın hukuksal durumunun bu kapsamda tekrar değerlendirilip belirlenmesinde zorunluluk bulunması bozmayı gerektirmiştir.”