Yeni TÜFE sepeti enflasyonu yüksek ölçüyor
Güncelleme Tarihi:
ANKA
Oluşturulma Tarihi: Ocak 30, 2006 10:10
Türkiye İstatistik Kurumu'nun uyguladığı zincirleme endeks sistemi gereğince tüketici fiyatları endeksi kapsamındaki ana harcama gruplarının ağırlıklarında yaptığı değişiklik enflasyonu önceki ağırlıklara göre daha yüksek ölçtü.
Yapılan hesaplamaya göre, 2005 yılında yüzde 7.72 olarak hesaplanan yıllık TÜFE artışı, yeni endeksle yüzde 8.02'ye kadar yükseliyor. TÜİK, TÜFE'yi oluşturan ana harcama gruplarından gıda ve alkolsüz içecek, konut, sağlık ve haberleşme harcamalarının ağırlığını azaltırken, sigara ve alkollü içki, giyim ve ayakkabı, eğitim, lokanta ve otel harcamaları, eğitim, ev eşyası gibi harcama gruplarının ağırlığını ise artırdı.
Özellikle içki ve sigara harcamalarının ağırlığının artırılması, içki ve sigara fiyatlarına vergi artışları nedeniyle yapılan zamların, genel enflasyon oranına daha fazla yansımasına yol açtı. 2005 yılında yüzde 7.72 olan yıllık TÜFE'nin 1.30 puanlık kısmı içki ve sigara fiyatlarına yapılan zamlardan kaynaklanmıştı. Söz konusu harcama grubunun endeks içerisindeki ağırlığının yüzde 4.67'den yüzde 5.62'ye yükseltilmesiyle 2005 yılında bu ürünlere yapılan zammın genel TÜFE artışına katkısı 1.57 puana çıkıyor. Sadece harcama grubunun ağırlığındaki bu artış genel enflasyon oranına 0.27 puan gibi oldukça yüksek bir katkı sağlıyor.
Buna karşılık gıda fiyatlarındaki artışın enflasyona katkısı azalıyor. Gıda fiyatlarındaki artış geçen yıl enflasyona 1.45 puanlık bir katkı yapmıştı. Gıdanın endeks içerisindeki ağırlığının yüzde 29.42'den yüzde 27.68'e indirilmesiyle bu katkı 1.36 puana geriliyor. Konut harcamalarının ağırlığının azaltılması da özellikle kiraya yapılan yüksek oranlı zamların genel enflasyona katkısını azaltıyor.
Geçen yıl yüzde 14.98'le genel eflasyon oranının oldukça üzerinde artış gösteren lokanta ve otel harcamalarının endeks içerisindeki ağırlığının yüzde 5.87'den yüzde 6.74'e çıkarılması da bu grubun enflasyona olan 0.88 puanlık katkıyı 1.01 puana kadar yükseltti.
TÜİK'in TÜFE'deki ağırlıklarda yaptığı 2005 yılında yaptığı değişiklik enflasyonun 2005 yılında eski endekse göre daha düşük oranda çıkmasına yardımcı olmuştu. Yüzde 7.72 olan 2005 yılı TÜFE artışı, eski endeksle yüzde 10.53 olarak ölçülmüştü. 2005 yılındaki fiyat gelişmelerinin 2006 yılında da devam etmesi halinde endeksteki değişikliğin yüzde 5 olan enflasyon hedefinin gerçekleştirilmesine olumsuz etki yapabileceği tahmin ediliyor.
Özellikle içki ve sigara harcamalarının ağırlığının artırılması, içki ve sigara fiyatlarına vergi artışları nedeniyle yapılan zamların, genel enflasyon oranına daha fazla yansımasına yol açtı. 2005 yılında yüzde 7.72 olan yıllık TÜFE'nin 1.30 puanlık kısmı içki ve sigara fiyatlarına yapılan zamlardan kaynaklanmıştı. Söz konusu harcama grubunun endeks içerisindeki ağırlığının yüzde 4.67'den yüzde 5.62'ye yükseltilmesiyle 2005 yılında bu ürünlere yapılan zammın genel TÜFE artışına katkısı 1.57 puana çıkıyor. Sadece harcama grubunun ağırlığındaki bu artış genel enflasyon oranına 0.27 puan gibi oldukça yüksek bir katkı sağlıyor.
Buna karşılık gıda fiyatlarındaki artışın enflasyona katkısı azalıyor. Gıda fiyatlarındaki artış geçen yıl enflasyona 1.45 puanlık bir katkı yapmıştı. Gıdanın endeks içerisindeki ağırlığının yüzde 29.42'den yüzde 27.68'e indirilmesiyle bu katkı 1.36 puana geriliyor. Konut harcamalarının ağırlığının azaltılması da özellikle kiraya yapılan yüksek oranlı zamların genel enflasyona katkısını azaltıyor.
Geçen yıl yüzde 14.98'le genel eflasyon oranının oldukça üzerinde artış gösteren lokanta ve otel harcamalarının endeks içerisindeki ağırlığının yüzde 5.87'den yüzde 6.74'e çıkarılması da bu grubun enflasyona olan 0.88 puanlık katkıyı 1.01 puana kadar yükseltti.
TÜİK'in TÜFE'deki ağırlıklarda yaptığı 2005 yılında yaptığı değişiklik enflasyonun 2005 yılında eski endekse göre daha düşük oranda çıkmasına yardımcı olmuştu. Yüzde 7.72 olan 2005 yılı TÜFE artışı, eski endeksle yüzde 10.53 olarak ölçülmüştü. 2005 yılındaki fiyat gelişmelerinin 2006 yılında da devam etmesi halinde endeksteki değişikliğin yüzde 5 olan enflasyon hedefinin gerçekleştirilmesine olumsuz etki yapabileceği tahmin ediliyor.