Yeni sürece ilk adım

AVRUPA Birliği Komis-yonu’nun Ticaretten Sorumlu Üyesi Cecilia Malmström’ün, “Eski anlaşma gerçekten çok eski” ifadelerini kullandığı Türkiye ile AB arasındaki Gümrük Birliği’nin güncellenmesi sürecindeki ilk adım Brüksel’de atıldı. Malmström ile Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci arasında yapılan görüşmenin ardından taraflar güncelleme ve mevcut bazı sorunların giderilmesi konusunda siyasi irade beyanında bulundu. Gelinen aşamayı Türkiye ile AB arasındaki ticaret ilişkileri açısından “dönüm noktası” olarak niteleyen Malmström, amacın mevcut yapının ve işleyişinin iyileştirilmesi olduğunu belirterek, “Gümrük Birliği’ni modernize etmenin zamanı çoktan geldi” dedi.

YENİ AB SÜRECİ BAŞLIYOR

Zeybekci de Türkiye’nin en önemli ticaret ortağı olan AB ile Gümrük Birliği ilişkisinde bir dönüm noktası niteliği taşıyan yepyeni bir süreci başlattıklarını söyleyerek, “AB ile Gümrük Birliği ilişkisini daha adil yapıya ulaştırmak ve derinleştirmek adına ilk adımı attık. Gümrük Birliği güncellemesinde ele alınacak hususlar üzerinde mutabakat sağladık. Burada çizdiğimiz çerçeveyle Gümrük Birliği’ni 20. yılında ekonomik ve ticari ilişkilerimiz için yepyeni bir evreye taşımaya karar verdik” ifadelerini kullandı. Bakan Zeybekci, Türkiye’nin süreçten beklentilerini de şu şekilde sıraladı:

TÜRKİYE’NİN DÖRT TALEBİ

Eşit ortak olarak AB’nina danışma ve karar alma mekanizmalarına etkin katılım.
Üçüncü taraflarla AB’nin yaptığı serbest ticaret anlaşmalarına (STA) uyum kapsamında yaşanan sorunlara kalıcı çözüm bulunması.
Karayolu kotalarının kaldırılması. Sistemik sorunlara çözüm bulunurken tarım, kamu alımları ve hizmetler alanındaki ilişkilerin geliştirilip derinleştirilmesi.
Türkiye’nin AB ile ABD arasındaki Transatlantik Ticaret ve Yatırım Ortaklığı’na katılımının sağlanması.

TTIP SÜRECİ ÇOK ÖNEMLİ

Daha önce Ankara’dan yapılan, “garanti dozu yüksek” ve süreçteki mevcut aşamanın çok önüne geçen açıklamaların aksine daha temkinli söylem benimsemesi dikkat çeken Zeybekci, anlaşmanın TTIP konusunda yapılan görüşmelerden Türkiye’nin anında ve otomatik olarak haberdar edilmesi olduğunun altını çizerek, “Şu aşamada bu bizim için yeterli” dedi.
Taraflar arasında Türkiye’nin TTIP dışında kalmasının yaratacağı olumsuz sonuçlar konusunda ortak görüş olduğunu söylemek mümkün. Bununla birlikte AB Türkiye’ye oranla çok daha temkinli bir tavır sergilemeyi sürdürüyor. Hükümetin 2023 hedeflerini hatırlatan Zeybekci, “Devler liginde yer almak isteyen Türkiye TTIP’e mutlaka dahil olmak isteyecektir... Bir noktaya geldiğimizde Gümrük Birliği sürdürülemez hale gelebilir. Bu tehlikeyi yaşamak istemiyoruz. Bunun yolu da Türkiye’nin STA’lara ve TTIP’e otomatik olarak taraf olmasıdır. Bunu sağlamamız gerekiyor” dedi. Malmström de Türkiye’nin bu talebine destek verdiklerine dikkat çekti.

Müzakereler 1 yıla başlar

GÜMRÜK Birliği’nin güncellenmesine ilişkin müzakerelere başlamak için bir yıllık süreye ihtiyaç olduğunu vurgulayan Nihat Zeybekci sürecin siyasi mülahazalarla engellenmemesini umduğu mesajını verirken Malmström, AB’nin iç süreçlerine atıf yaparak “Müzakerelere ne zaman başlanacağını ya da Türkiye’nin karar mekanizmalarına katılımı konusunda bir şey söylemek için henüz çok erken” diye konuştu. Malmström-Zeybekci görüşmesinin ardından AB Komisyonu, bir etki değerlendirmesi yapma doğrultusunda çalışmalara başlayacak. Sonrasında ise bu çalışma temel alınarak üye ülkelerden güncelleme müzakerelerine başlayabilmek için yetkilendirme talep edilecek. Tüm bu sürecin 2016’ın ortasından önce tamamlanma ihtimali gözükmüyor” dedi.