Yeni Hatay tasarlanıyor... Türk ve yabancı uzmanlar ortak çalışıyor
Güncelleme Tarihi:
Depremle büyük yıkım yaşanan Hatay’da yeniden inşa sürecinin planlı ve kent kimliğini korunarak yürütülmesi için harekete geçildi. Türkiye’nin önde gelen şehir plancıları ve mimarları, yurtdışından uzmanlarla buluştu ve yeni Hatay’ın tasarım süreci başladı. 7 ay sonra Bakanlıklara yol haritası niteliğinde bir çalışma sunulması planlanıyor.
6 Şubat deprem felaketinde en büyük yıkımı yaşadığımız illerin başında Hatay geliyor. Giden canların telafisi yok... Ama depremin bir daha böylesi büyük bir felakete yol açmaması ve adeta yok olan kentin yaşanabilir şekilde yeniden tasarlanması mümkün. Medeniyetler şehri denen Hatay’da kent kimliğinin korunması için her sürecin çok daha titiz ele alınması gerekiyor. Bu hassasiyeti gören Türkiye Tasarım Vakfı, kentin master planını, kent merkezinin tasarımını ve mimari projelerini hazırlamak için gönüllü oldu. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ve Kültür ve Turizm Bakanlığı ile protokoller de imzaladı. Hedef, 7 ay sonra kamuya kentin yeni planını sunmak.
ÇALIŞTAY DÜZENLENDİ
Ulusal ve uluslararası alanda tarihçilerden, arkeologlardan, yer bilimcilerden, şehir plancılarından ve mimarlardan oluşan bir çalışma grubuna liderlik eden Türkiye Tasarım Vakfı, önceki gün kapsamlı bir çalıştay düzenlendi. 15 farklı disiplinden yerli ve yabancı fikir önderlerinin ve Hatay’a gönül verenlerin katılımıyla yapılan çalıştayda, Bakanlıklar ile Foster+ Partners, KEYM (Kentsel Yenileme Merkezi) ve DB Mimarlık işbirliğinde yürütülen çalışmalar masaya yatırıldı.
Türkiye’den DB Mimarlık, KEYM (Kentsel Yenileme Merkezi), yurtdışından ise İngiltere merkezli Foster + Partners ile Kopengah ve Londra’da çalışan Bjarke Ingels Group (BIG) ortak çalışıyor. 7 ay sonra tamamlanacak tasarımda ‘ön çalışmalar’ ortaya çıktı.
Türkiye Tasarım Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Kalyoncu, çalıştaya ilişkin şunları söyledi:
YAŞANABİLİR VE DAYANIKLI
“Hepimiz için tarihsel ve milli bir önemi olan Hatay’ımızın tarihi merkezinde Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın öncülüğünde yürütülecek koruma amaçlı planlama çalışmalarına Türkiye Tasarım Vakfı olarak gönüllü katkı için yakın zamanda aksiyon almaya başladık. Değerli paydaşlarımızın da katılımıyla düzenlediğimiz çalıştayda bu aksiyon planlarını tartıştık. Ulusal ve uluslararası uzmanlarla birlikte oluşturduğumuz çalışma grubumuz ve Hatay’a gönül veren tüm paydaşlarımızın katkısı ile bu eşsiz mirasın bizden sonraki nesillere aktarılmasını ve tarihi Hatay merkezinin korunmuş kültür mirasıyla birlikte daha yaşanabilir ve dayanıklı bir hale gelmesini amaçlıyoruz.”
‘İSTANBUL İÇİN HAZIRIZ’
Deprem bölgesinin yanında İstanbul’da da önemli bir dönüşüm seferberliği başlatılıyor. Bu nedenle Mehmet Kalyoncu’ya ‘İstanbul için de çalışacak mısınız?’ sorunu yönlendirdik. Kalyoncu, “Eğer bakanlık isterse bu süreçte de görev almaya hazırız” yanıtını verdi.
PLANLAMANIN AVANTAJLARI
Kamu yeniden inşa sürecinde kırmızı çizgileri belirledi. Dere yataklarına, fay hattına inşaat yapılmayacak, konutlar yatay mimaride olacak. Kent için hazırlanan yeni master planla da;
- Doğal kaynakların, mahalle kültürünün korunması ve kent kültürün yaşatılması,
- Afetlere karşı dayanıklı yeni yaşam alanları oluşması,
- Tarihi mirasın yeniden ayağa kaldırılması,
- Yeşil aksların artması ve doğru planlanması,
- Yürünebilir ve ulaşımı kolay bir kent tasarlanması,
- Sanayi, turizm ve teknoloji bölgelerinin belirlenmesi hedefleniyor.
Soldan sağa isimler: Maria Letizia Garzoli, Nathaniel Moore, Loukia Iliopoulou, Mehmet Kalyoncu, Cem Yılmaz, Bünyamin Derman
UZMANLAR NE DİYOR?
Projede yer alan mimar, mühendis ve şehir plancılarının görüşleri ise şöyle:
DB Mimarlık Kurucu Ortağı Bünyamin Derman, Hatay’da kendi kendine yetebilen, dirençli yapılar kurmayı planladıklarının altını çizdi ve şunları söyledi: “Bu planlama dönemindeki en önemli unsur ‘toprak kaybetmeden dönüşüm’ yapmak. Hatay tam olarak katman katman bir şehir. Biz planlamalarımızı yaparken arkeoloji hocalarımızın da katkıları ile ilerliyoruz. Şehri 1940’ların eski Hatay’ına kavuşturmak istiyoruz. Asi Nehri’nin yeniden kimliklendirilmesinden, yeşil alan planlarına; Uzun Çarşı’nın, kiliselerin, camilerin, hamamların ve havraların, dolayısıyla şehrin taşıyıcı ayaklarının yeniden yapılanmasına kadar çalışmalarımızı titizlikle yürütüyoruz.”
KEYM (Kentsel Yenileme Merkezi) Kurucu Ortağı Cem Yılmaz şu bilgileri paylaştı: “Kurduğumuz işbirliğiyle Hatay’ı hep beraber el ele vererek umudun mekânı, şehri yapmak için yola çıktık. Bu süreçte şunu söyleyebilirim ki kuracağımız ulusal ve uluslararası işbirlikleri hem ülkemize ve dünyaya birlikte çalışmayı ve yaşamayı öğretecek; hem de zamanımızın en önemli kentsel problemlerinden olan kopuk kentsel kamusal mekânlar sorununu ortadan kaldıracak.”
Yapı Mühendisi Dr. Kit Miyamoto, ”Hatay’ın büyük zorluklarla karşı karşıya olduğu inkar edilemez, ancak aynı zamanda dönüşüm ve ilerleme için büyük potansiyele sahip bir şehir” dedi ve şu değerlendirmeyi yaptı: “Tüm inşaat kamusal kaynaklarla finanse edilmez. Özel sektör yatırımlarını çekmek için çaba göstermeliyiz. Hatay’a yönelik küresel ilginin kaçırılmaması gereken bir fırsat sunduğuna inanıyorum.” Miyamoto, Kobe’de 1995 de yaşanan deprem sonrası bölgeyi yatırıma uygun hale getirecek düzenlemeler ve teşviklerin hayata geçtiğini, böylece birkaç yıl içinde güçlü toparlanma sağlandığını da anlattı.