Yeni enerji haritasının merkeziyiz

PROJELENDİRİLDİĞİNDE "hayal" olarak nitelenen, birçok kez rafa kaldırılması gündeme gelen ve 3.6 milyar dolarlık yatırımla yapımı 3 yılda tamamlanan Bakü-Tiflis-Ceyhan (BTC) Petrol Boru Hattı, 3.5 milyon dolarlık görkemli bir törenle açıldı. 1076 kilometresi Türkiye’de olmak üzere 1776 kilometre uzunluğunda olan ve Türkiye’ye 1.6 milyar dolara mal olan hattın açılış törenine ev sahipliği yapan Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, 28 yıldır Irak petrolünü dünya pazarlarıyla buluşturan Ceyhan Terminali’nin Hazar petrolünün de dünya pazarlarına açıldığı bir kapı olacağını belirtirken, Türkiye’nin yeni küresel enerji haritasının merkezinde olduğunu vurguladı.

3.5 MİLYON DOLARLIK TÖREN:

Bakü-Tiflis-Ceyhan (BTC) Boru hattının çıkış noktası Adana’nın Ceyhan İlçesi sahilindeki Haydar Aliyev Terminali’nde tören heyecanı sabahın erken saatlerinde başladı. 3.5 milyon dolar harcanan törenin güvenliği için 5 bin jandarma ve polis görevlendirildi. Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Gürcistan Cumhurbaşkanı Mihail Saakaşvili’nin yanı sıra 32 ülkenin bakan ve bakan yardımcısının katılımıyla gerçekleşen törende, Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, BTC’nin işletime alınmasıyla, Türkiye’nin Avrupa, Asya ve Afrika’nın kesiştiği bölgede yüzyıllar boyunca üstlendiği önemli rolün, bugün daha parlak bir biçimde tarih sahnesine çıktığını vurguladı.

TİCARİ YATIRIMDAN ÖTE:

Sezer, Türkiye’nin, petrol ve doğalgaz varlıkları nedeniyle dünyanın yeni stratejik bölgelerinden biri olan Avrasya’nın ortasında ve enerji iletim yollarının kesiştiği noktada dikkat çekerek, "Bu nedenle, oluşmakta olan yeni küresel enerji haritasının merkezindedir" dedi. Sezer ayrıca, Doğu-Batı Enerji Koridoru’nu oluşturan tasarıların salt ticari yatırım olmanın çok ötesinde anlam taşıdığını vurgularken, 28 yıldır Irak petrolünü dünya pazarlarıyla buluşturan Ceyhan Terminali’nin BTC boru hattının bağlanmasıyla, artık Hazar petrolünün de dünya pazarlarına açıldığı bir kapı görevini yerine getireceğini, Samsun-Ceyhan petrol boru hattının gerçekleşmesiyle büyük bir enerji ticaret merkezine dönüşeceğini dile getirdi.

CEYHAN’DAN BARIŞ ÇAĞRISI:

Ortadoğu’da tüm dünyayı derinden kaygılandıran olumsuz gelişmeler yaşandığına da değinen Sezen, şunları dile getirdi: "Ben bugün, ilgili bütün tarafları, içinde bulundukları çatışma ortamına karşın, dikkatlerini hiç değilse birkaç dakika için buraya, bizleri bir araya getiren bu büyük işbirliği ve gönenç tasarımına çevirmeye ve bu suretle bölgesel barış ve istikrarın neler başarabildiğini değerlendirmeye davet ediyor, bu olanaktan yararlanarak uluslararası toplumun itidal çağrılarına içtenlikle katıldığımı vurgulamak istiyorum."

15 yıllık proje

SOVYETLER Birliği’nin dağılmasından sonra özgürlüğüne kavuşan Azerbaycan’da çıkarılan petrolün Türkiye’ye boru hattıyla, buradan gemilerle üçüncü ülkelere nakli fikri 15 yıl önce seslendirilmeye başlandı. BTC projesi 1992’de resmen ortaya atıldı. Daha sonra geçiş güzergahı üzerinde uzun tartışmalar oldu, krizler yaşandı. Anlaşmazlıklara 1999’da İstanbul’daki AGİT Zirvesi sırasında orta yol bulundu.2000’de temel mühendislik çalışmaları başlatılıp, 2003’de boru hattının yapımına geçildi. 25 Mayıs 2005’te Bakü yakınlarındaki Sengeçal Terminali ana pompa istasyonunda düzenlenen törenle, Ceyhan’a kadar uzanan hatta ilk petrol pompalandı. Bu petrol 1776 kilometre uzunluğundaki, tamamı toprağa gömülü çelik borulardan 28 Mayıs 2006’da Ceyhan’a ulaştı. İlk petrolün ulaşmasından itibaren aradan geçen 1.5 aylık sürede Ceyhan’dan 7 tanker dolusu petrol üçüncü ülkelere gönderildi.

Türkiye’ye yılda 300 milyon dolar akacak

PROJE 3.6 milyar dolara mal oldu. BTC maliyetlerinin yaklaşık yüzde 30’u öz kaynaklarla finanse edilirken, yüzde 70’i üçüncü tarafların sağladığı finansman ile karşılandı. Türkiye, bu boru hattının geçişi nedeniyle yılda 250-300 milyon dolar gelir elde edecek. Bu gelir 16 yıl sonra daha da artacak ve 40 yıl boyunca sürecek. Bu sürede Türkiye boru hattı için topraklarını kullandırma karşılığı 7 milyar dolar gelir elde etmiş olacak. En büyük ortağı yüzde 30.10 ile İngiliz BP olan BTC Co şirketinde, Türkiye’nin TPAO aracılığı ile yüzde 6.53 oranında ortaklığı bulunuyor.

Bakü-Tiflis-Ceyhan Hattı’nın teknik özellikleri

Kapasite: 50 milyon ton/yıl

Günlük: 1 milyon varil

Toplam uzunluk: 1.774 km

Azerbaycan kesimi: 440 km

Gürcistan kesimi: 260 km

Türkiye kesimi: 1.074 km

Pompa istasyonu: 10 adet

Türkiye kesimi: 4 adet

Hatta biçilen ömür: 40 yıl

Maliyeti: 3.6 milyar dolar