Yeni asgari ücret tüm dengeleri değiştirecek

Gelecek yıl uygulanacak asgari ücretin temmuz ayına göre yüzde 49 artışla 17 bin 2 lira olması, birçok kalemde rakamların değişmesine neden olacak. Çünkü asgari ücret zincirin ilk halkası olarak kabul ediliyor ve buradaki değişim, birçok alanda etkili oluyor. Bunların başında da işsizlik ödeneği ve kısa çalışma ödeneği geliyor.

EN YÜKSEĞİ 15 BİN 881 TL

Mevzuata göre işsizlik ödeneği son dört aylık ortalama ücretin yüzde 40’ı oranında ödeniyor ve brüt asgari ücretin yüzde 80’ini aşamıyor. En düşük işsizlik ödeneği net 5 bin 325 TL’den 7bin 940 TL’ye, en yüksek işsizlik ödeneği ise 10 bin 650 TL’den 15 bin 881 TL’ye çıkacak. İşsizlik ödeneği almaya devam edenlerden, işsiz kaldığı tarih itibarıyla son 4 aylık ortalama brüt ücreti 26 bin 825 liranın altında olanların işsizlik ödeneği değişmeyecek.

TAVAN 30 BİN LİRA

Kısa çalışma ödeneği de 12 aylık ortalama ücretin yüzde 60’ı oranında ödeniyor. Ödenek tutarı asgari ücretin yüzde 150’sini aşamıyor. Buna göre, kısa çalışma ödeneğinde tavan 19 bin 968 TL’den 30 bin 3 TL’ye yükselecek.

DİĞER KALEMLER DE ARTACAK

İşletmelere staja giden lise ve üniversite öğrencileri net asgari ücretin yüzde 30’undan az olmamak üzere ücret alıyor. Stajyer maaşları en az 3 bin 420 TL olarak uygulanıyor. Bu tutar yeni gelen zamla birlikte 5 bin 99 TL olacak.

Askerlik ve doğum borçlanması ile isteğe bağlı sigorta primi asgari ücretin yüzde 32’si oranında belirleniyor. Şu anda 143.08 TL olan prim tutarı yılbaşındaki artışla birlikte 213.18 TL’ye çıkacak.

Genel Sağlık Sigortası Primleri 342.06 liradan 509.66 liraya yükselecek.

65 yaş aylığı, yeni asgari ücretin belirlenmesinin ardından bin 313 liralık artışla 4 bin 747 liraya çıkacak.

Engel oranı yüzde 40-69 arasında olanların maaşı 3 bin 912 lira, yüzde 70 ve üzeri olanların maaşı 5 bin 685 lira olacak.

İsteğe bağlı sigorta primi 4 bin 292 liradan 6 bin 395 liraya çıkacak.

İŞ DÜNYASI: BEKLENTİMİZİN ÜZERİNDE BİR RAKAM

Asgari ücretin belirlenmesinin ardından iş dünyası temsilcilerinden arka arkaya açıklamalar geldi. İş örgütleri temsilcileri ihracatta rekabet gücünün korunması, maliyet dengesine dikkat çekerken, 17 bin 2 TL’lik ücretin beklentilerinin üzerinde bir rakam olduğunu dile getirdiler. İşte iş insanlarının yeni asgari ücrete dair görüşleri...

‘FEDAKARLIK YAPACAĞIZ’

TİM Başkanvekili ve Tekstil ve Hammaddeleri Sektör Kurulu Başkanı Fikret Kileci, 17 bin 2 lira net asgari ücretin, ülkeye ve millete hayırlı olmasını dileyerek şunları söyledi: “Bizim beklentilerimizin bir miktar üzerinde bir rakam oldu. Daralan ekonomide insanların en önemli önceliği barınma ve beslenme, giyinmek değil. Öncelikler değişti. Önemli olan uzun vadede; işletmeleri, çalışanlarımızı, işleri canlı tutacak kaynakları bulmak. Devletimizin yaptıklarının yanında biz de üzerimize düşen fedakarlığı yapacağız. Asgari ücret, tarihindeki en yüksek seviyelerden birisinde. Bizim artık yüksek hacimli üretim değil yüksek kaliteli ürünler tarafına geçmemiz gerekiyor. Çünkü bizim artık o segmentte savaşma şansımız yok.”

‘İHRACAT HEDEFİNİ TUTTURMAK ZOR’

EGE İhracatçı Birlikleri Koordinatör Başkanı Jak Eskinazi de OVP’de hedeflenen enflasyona göre asgari ücret belirlenmesinin esas alındığını dile getirdi. Eskinazi, “2024 yılı için yüzde 35 enflasyon hedeflenirken, artış yüzde 49 oldu. Döviz kurlarının hali de ortada. Asgari ücretin işverene maliyeti servis ve yemek dahil edildiğinde 1.000 doları buluyor. Bu asgari ücret ve döviz kuruyla ihracat hedefleri tutturulamaz” uyarısında bulundu.

‘PERAKENDE FİYATLARINA YANSIYACAK’

BİRLEŞMİŞ Markalar Derneği (BMD) Başkanı Sinan Öncel şu değerlendirmeyi yaptı: “Çalışanlarımız hiç şüphesiz çok daha fazlasını hak ediyor. Bununla birlikte işçilik organize perakende sektöründe en önemli maliyet kalemleri arasında yer alıyor. Ücretlerdeki artışın önümüzdeki aylarda fiyatlara bir yansıması olacak. Hep belirttiğimiz gibi perakende sektörü olarak içinde hammadde, üretim, lojistik ve mağaza maliyetlerini barındıran bir zinciri yönetiyoruz. Bu zincirin halkalarındaki şeffaf olmayan ve kontrol edilemeyen maliyet artışları maalesef ürün fiyat artışı olarak bize geri dönecek.”

‘POZİFİT AYRIMCILIK BEKLİYORUZ’

TÜRKİYE Ayakkabı Sanayicileri Derneği (TASD) Başkanı Berke İçten, sektörün yüksek maliyetler nedeniyle fiyat tutturamadığını belirterek, “Şimdi bu değişim ile üretici fiyatları en az yüzde 25-30 civarında artış gösterecek. Bu da perakende fiyatlarına zam olarak yansıyacak. Öte yandan, özellikle emek yoğun sektörler için devletimizden pozitif ayrımcılık beklentimiz vardı. Bu beklentimiz karşılanmadığı gibi asgari ücret desteğine de 200 lira gibi çok sınırlı bir artış yapıldı. Sonuç beklediğimiz gibi olmasa da yeni asgari ücretin hayırlı olmasını diliyorum” dedi.

‘ALIM GÜCÜ ARTMIYOR’

İSTANBUL Deri ve Deri Mamulleri İhracatçıları Birliği (İDMİB) Yönetim Kurulu Başkanı Güven Karaca da çalışan ve işverenin hedeflere bir takım halinde yürüdüğünün altını çizerek şu yorumu yaptı: “Çalışanlarımızın mağdur olmaması ve refah içinde yaşamaları hepimizin ortak arzusu. Ancak, asgari ücretlinin alım gücü artışa rağmen her geçen gün azalıyor. Yapılan asgari ücret artışının etkilerini özellikle emek yoğun sektörler olan tekstil, hazır giyim, deri ve deri mamulleri sektörlerinde göreceğiz. Asgari ücrette tek seferlik artış yapılmasının ise işveren açısından yıllık maliyetleri belirleme noktasında faydalı olacağı kanaatindeyim. Bölgesel bir asgari ücret belirleneceği gibi, İstanbul ile diğer şehirlerde asgari ücretin farklılaşması hususu da masaya yatırılabilir.”

‘BU ARTIŞ ELZEMDİ’

İSTANBUL Maden İhracatçıları Birliği (İMİB) Yönetim Kurulu Başkanı Rüstem Çetinkaya, alım gücü düşen çalışanların maaşlarında bir düzenleme yapılmasının elzem olduğunu vurguladı ve “Asgari ücrette yapılan artışla birlikte çalışanlarımızın bir nebze olsun rahatlayacağını düşünüyoruz. Diğer taraftan asgari ücretin işveren kesiminde oluşturduğu bir maliyet var. Bu noktada işveren tarafında oluşan maliyet baskısının azalması ve rekabet gücümüzü kaybetmemek adına devletimizden çok daha ciddi boyutlarda destek bekliyoruz” yorumunu yaptı.

‘VASIFLI İŞLERE YÖNELMELİYİZ’

TÜRK Plastik Sanayicileri Araştırma, Geliştirme ve Eğitim Vakfı (PAGEV) Başkanı Yavuz Eroğlu ise asgari ücretle ilgili şu değerlendirmeyi yaptı: “Asgari ücretin her kesime hayırlı olmasını diliyoruz. Enflasyonla mücadele elbette çok önemli. Burada önemli olan iki konu var. Biri, Türkiye’de firmaların katma değerli iş yapmalarını sağlarsak bu işlerde çalışanlara ödenecek ücretler de asgari ücretin çok daha üzerinde olacaktır. İkinci olarak da çalışanların vasfını yükseltmek gerekiyor. Bunu yaptığımız zaman herkesin asgari ücretli olduğu bir konuyu konuşmamış olacağımıza inanıyoruz.”