Yaz saati uygulaması sona eriyor

Bu tasarruf miktarı orta ölçekli bir hidroelektrik santralin yıllık üretimine karşılılık geliyor.

Türkiye, 1925 yılında çıkarılan Günün Yirmi Dört Saate Taksimine Dair Kanuna dayalı olarak bu gece bir kez daha kış saatine geçti.

Kanuna dayanılarak 25 Ocak'ta yayımlanan Bakanlar Kurulu Kararı doğrultusunda gün ışığından daha fazla yararlanmak amacıyla saatler 31 Mart Pazar günü saat 03.00'ten itibaren 1 saat ileri alınırken, 27 Ekim 2013 Pazar günü bu kez saat 04.00'ten itibaren saatler 1 saat geri alındı.

Türkiye'de yaz saati uygulaması ilkbaharda başlıyor ve sonbaharın ortasında bitiyor. Böylece 7 ay süresince ileri saat uygulaması yapılıyor. Yani saat için esas alınan 30 nolu meridyenken 45 nolu meridyen oluyor.

Kış mevsiminin başlamasına 1 ay kala ulusal saatlere esas meridyen, 45 nolu meridyen yerine 30 nolu meridyen olarak belirleniyor. Saatlerin geri alınması ise 5 ay sürüyor.

Saat değişiminden beklenen fayda ve tasarruf yaz saati uygulamasında gerçekleşiyor. Bütün bu değişimler, yaz saati uygulamasını kullanan başta AB ülkeleri olmak üzere diğer ülkelerle beraber yapılıyor.

İlkbaharda başlayıp sonbaharın ortasında biten 7 aylık uygulama ile birçok etkene bağlı olmakla birlikte yaklaşık 800 milyon-1 milyar kilovat saat arasında elektrik tasarrufu yapıldığı tahmin ediliyor. Bu tasarruf miktarı orta ölçekli bir hidroelektrik santralin yıllık üretimine karşılılık geliyor.

Politikacılar sıcak, vatandaşlar soğuk bakıyor

Ekvatora yakın ülkelerde yıl boyu gün ışığından faydalanılan bölüm ya hiç değişmiyor ya da çok az değişiyor. Ekvatora uzak ülkelerde ise gün ışığından faydalanılan zaman dilimi yıl boyu çok fazla değişiyor. Dolayısıyla Ekvatora uzak ülkeler yıl içerisinde yaz saati uygulaması yaparak gün ışığından daha fazla faydalanma yoluna gidiyor.

Türkiye, İspanya ile birlikte yaz saati uygulayan AB ülkeleri arasında ekvatora en yakın ülke konumunda bulunuyor. AB ülkelerinin tümünün yaz saati uygulaması yapması gerekiyor. AB'de bu konuda bir direktif bulunuyor.

Ancak uygulamanın verimliliği dünyada tartışılmaya devam ediyor. Politika yapıcılar uygulamanın enerji tasarrufu sağladığı için devamından yana tavır koyarken, vatandaşlar saat değişikliklerine sıcak bakmıyor. Uygulamanın verimliliği bilim dünyasında da tartışılıyor.

Enerji tasarrufu özellikle aydınlanma için harcanan enerjiden yapılıyor. Bu bağlamda ileri saat uygulaması ile sabah saatleri akşama kaydırılıyor. Isınma ise beklenen faydada ikinci sırada yer alıyor.

Türkiye'de ise 1925 yılında 30 derece boylamının ulusal saate esas alınmasına karar verildi. 1978-1984 yılları arasında ise 45 nolu meridyen ulusal saat için esas alındı. 1984 yılında tekrar 30 nolu meridyen ulusal saat için esas alınmaya başlandı. Bu kararın gerekçesinde, 45 nolu meridyenin kullanılması ile sağlanan enerji tasarrufunun az olduğu fakat bankacılık ve benzeri işlemlerde Avrupa ülkeleri ile uyum sağlanması gerektiği ifade edildi. Buna karşın doğu ülkeleri ile benzer uyum sorunları daha da arttı.

Türkiye'nin AB'ye uyum süreci uygulamanın devamındaki en önemli etken durumunda bulunuyor.

Dünya 3'e ayrılıyor

Dünyada ülkeler yılın belli dönemlerinde yaz saati uygulaması yapmalarına göre 3 farklı grup oluşturuyor. Yaz saati uygulamasında ülkelerin ve bölgelerin izledikleri politikalara göre oluşturdukları gruplar şöyle:

Yaz saati uygulayan ülkeler: AB ülkeleri ve ABD, Kanada, Meksika, Şili.

Yaz saati uygulamasını hiç uygulamayan ülkeler: Venezuela, Tayland, Arap yarımadası, Orta Afrika kıtasının bir bölümü, Güney Amerika'nın bazı ülkeleri ve bazı Uzakdoğu ülkeleri.

Yaz saati uygulayıp vazgeçen ülkeler: Çin, Rusya, Japonya,Güney Kore, Hindistan, Pakistan, Libya, Cezayir, Peru, Orta Asya ülkeleri, Avustralya'nın bir kısmı, Orta ve Güney Amerika kıtasındaki bazı ülkeler.