Yavruvatana barış suyu

KUZEY Kıbrıs Türk Cumhuri-yeti’nin (KKTC) 2050 yılına kadar su ihtiyacını karşılayacak ‘asrın projesi’nde sona gelindi. Dünyada ilk kez deniz altından askılı boru sistemiyle Mersin’den KKTC’ye su gönderilecek projede 80 kilometrelik Akdeniz aşıldı ve 66.5 kilometrelik hattın son borusu dün Orman ve Su İşleri Bakanı Veysel Eroğlu, Kalyon İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Cemal Kalyoncu, Devlet Su İşleri (DSİ) ve KKTC yetkililerinin katıldığı törenle eklendi. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın İstanbul Belediye Başkanlığı kendisinin de İSKİ başkanı olduğu dönemde Kıbrıs’a su getirme projesinin gündeme geldiğini anlatan Eroğlu, “O dönemde Adalar’a su getirme projesini gerçekleştirdik. Daha sonra ‘Kıbrıs’a da su getirin’ denildi. ‘Yetki bizde olsa getiririz’ demiştik. 2005’te Cumhurbaşkanımız ‘Veysel Hoca Kıbrıs’ı unuttunuz mu?’ diye sordu. Böylece projeye başladık. Bu projenin mimarı Cumhurbaşkanımızdır” dedi. 7 Mart 2011’de temeli atılan proje, Dragos çayı suyunun Anamur’dan KKTC’ye denizin 250 metre altından askılı boru sistemiyle ulaştırılmasını öngörüyor.

1.6 milyar liralık projede bugüne kadar Türkiye tarafında Alaköprü barajı, KKTC tarafında ise Geçitköy barajı tamamlandı. Akdeniz’de derinliğin bin 439 metre olduğunu ve basınca dayanacak boru imal etmenin zor olduğunu söyleyen Eroğlu, “1 metre 60 santim çapında bir boruyu altta ve üstte iki şamadıra tutuyor. Üstteki borular 8, alttakiler 16 ton ağırlığında. Robotlarla birbirine bağlanıyor. Yüksek teknoloji isteyen bir yöntemdi” dedi. Eroğlu, şöyle konuştu: “Alaköprü ve Geçitköy’deki iki baraj arası hesaba katıldığında bu rakam 107 kilometreye çıkıyor. Boru hattı yıllık 75 milyon metreküp su taşıyacak. Bunun 38 milyon metreküpü içme suyu, 37 milyon metreküpü ise tarımsal faaliyetlerde kullanılacak.”

Projenin siyasi öneminin de büyük olduğunu ifade eden Eroğlu, suyun Rumlarla da paylaşılabileceğine dikkat çekti. Eroğlu “Kuzey Kıbrıs Su Temini Projesi KKTC’nin müzakerelerde elini de güçlendirir. Rum tarafına suyun verilmesine Türkiye ve KKTC hükümeti karar verecek. Uygun görülürse gereği yapılır. İkinci hattı da döşeyebiliriz. Artık bizim için çocuk oyuncağı” diye konuştu.

29 Ekim’de ilk su akacak

BAKAN Eroğlu, bir aylık test çalışmasının ardından KKTC tarafında yapılacak arıtma tesisine su basılacağını belirterek, “İnşallah 29 Ekim tarihine kadar su tamamen KKTC’de musluktan akar hale gelecek. Toroslar’ın memba suyunu Kıbrıslılar içecek” dedi. Projenin Kıbrıs’ı gıda ve üretim üssü haline getireceğini kaydeden Eroğlu, “Bu büyük bir kalkınma projesidir” mesajını verdi.

Meserya’da 50 bin dekar sulanacak

EROĞLU, tarımsal sulamada GAP’ta yapılan hataların tekrarlanmaması için tarım arazilerinde kapalı ve damlama sulama sisteminin kullanılacağını kaydetti. Alaköprü Barajı’ndaki depolanan su Anamur’da 83 bin 340 dekar tarım arazisi sulanacak. Aynı şekilde Ada’nın en verimli ovası Meserya’da da 50 bin dekarlık tarım arazisi kuraklıktan kurtulacak.

Para kazanmadık know how oldu

ORMAN ve Su İşleri Bakanı Veysel Eroğlu, Kalyon İnşaat’a ve özellikle Cemal Kalyoncu’ya zor projeyi zamanında ve en iyi biçimde tamamladıkları için teşekkür etti. Projeden şirketin bir karı olmadığını anlatan Eroğlu, “Fedakarlık yaptılar. Ama bu büyük bir referanstır. Ne diyelim? Allah bereketini versin” dedi. Kalyon İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Cemal Kalyoncu ise projeden para kazanmadıklarını ancak kendileri için önemli bir know how oluşturduklarını anlattı. Birçok ülkeden 11 gemi kiraladıklarını söyleyen Kalyoncu, şöyle konuştu: “Gemilerin aylık kirası yakıt hariç 7 milyon dolardı. İş yapsın yapmasın bu parayı ödedik. Hatta kışın gemiler 3 ay çalışmadı yine de bu parayı verdik.”

Proje için özel fabrika

Proje için özel boru fabrikası da kuruldu. Hatta döşenen boruların büyük tonajları nedeniyle Anamur’a fabrika kuruldu. Fabrika yatırımını DSİ adına Kalyon İnşaat yaptı. Boruları da Fırat Boru üretti.
KKTC tarafındaki irsaliye hatlarından büyük bölümü tamamlandı. Lefkoşe hattının tamamı bitti. Girne hattı yıl sonunda tamamlanacak. Su Dipkarpaz ve Mağusa’da 2016’da musluktan akacak.