Yatırım iştahı artacak

Türkiye yıllardır enerji yoluyla dışarıya ödediği parayı içerde turmak için enerji politikasında farklı adımlar atıyor. Son dönemde yenilenebilir enerji kaynaklarına yatırımlarına verilen destekler artarken karada ve denizde yapılan hidrokarbon arama faaliyetlerine ise hız verildi. Bu noktada Türkiye'nin Karadeniz'deki 320 milyar metreküplük doğal gaz keşfinin, ithalatı 21 milyar dolar azaltabileceği ve Karadeniz’deki yatırım iştahını arttırabileceği öngörülüyor. Norveç'teki bağımsız enerji araştırma kuruluşu Rystad Energy'nin Karadeniz'deki gaz keşfine ilişkin analizinden derlediği bilgilere göre, keşfin ilk kapasitesi 320 milyar metreküp olarak açıklanırken, sahanın gerçek üretilebilir rezerv miktarı henüz bilinmiyor. İlk açıklanan kapasite kapsamında, Sakarya Gaz Sahası'ndan yıllık olarak üretilebilecek miktarı 2.5-20 milyar metreküp arasında değişebileceği tahmin ediliyor. Her iki senaryoda da sahanın başarılı şekilde üretime geçmesinin Türkiye'nin ithalat maliyetini önemli oranda azaltacağı öngörülürken, bu rakam sahadan yapılacak yıllık üretime bağlı olarak 200 milyon dolar ila 1.5 milyar dolar seviyesinde olabilecek.

GİDEREK YÜKSELECEK

Türkiye'nin bu yılki ortalama gaz ithalatı ve sahanın eşik maliyeti dikkate alınarak yapılan hesaplamaya göre, 320 milyar metreküplük gaz rezervi ülkeyi toplamda yaklaşık 21 milyar dolar ithalat maliyetinden kurtaracak. Bu rakam, küresel gaz fiyatları ve Türkiye'nin ithalat maliyetlerine bağlı olarak gelecek yıllarda yükselebilecek. Sakarya Gaz Sahası'ndan yapılacak üretimin, Türkiye'nin mevcut doğalgaz ithalatı fiyatına göre daha rekabetçi olacağı ve ithalat bağımlılığını azaltacağı için diğer ülkelerle doğalgaz pazarlıklarında ülkenin müzakere gücünü artırması bekleniyor. Böylece, Türk ithalatçıların yeni gaz kontratlarında petrol endeksli fiyatlardan uzaklaşarak Avrupa piyasalarında kullanılan fiyatlarla gaz satın alabilecek.

TÜKETİM ARTACAK

Rystad Energy'nin hesaplamalarına göre, Türkiye'nin doğalgaz talebi son 2 yıllık düşüşten sonra yeniden yükselmeye başlayacak. Bu kapsamda, geçen yıl 44 milyar metreküp seviyesinde gerçekleşen doğalgaz tüketiminin 2030'da 59 milyar metreküpe, 2040'ta ise 71 milyar metreküpe çıkması bekleniyor. Söz konusu artışta Türkiye'nin yüksek ekonomik büyümesinin etkili olacağı öngörülüyor. Doğal gaz tüketiminin yüzde 99'unu ithalat yoluyla karşılayan Türkiye, boru hatları üzerinden en fazla ithalatı Rusya, İran ve Azerbaycan'dan gerçekleştirirken, sıvılaştırılmış doğal gaz ithalatını ağırlıklı olarak Cezayir, Nijerya, Katar ve ABD'den yapıyor. LNG'nin toplam doğal gaz ithalatındaki payının bu yıl yüzde 50'ye çıkacağı hesaplanıyor.

ŞİRKETLER İÇİN ÖNEMLİ GELİŞME

Rystad Energy Petrol ve Gaz Analisti Palzor Shenga, konuya ilişkin yaptığı değerlendirmede, Türkiye’nin 2023’te üretime geçme hedefinin iddialı olduğunu ifade etti. Sahada en az birkaç kuyu daha açılması gerektiğini dile getiren Shenga, şöyle konuştu: “Karadeniz’de bu kapsamda altyapı eksikliği var. Şimdiye kadar Karadeniz’de derin deniz sondajı olarak büyük keşifler gerçekleştirilemedi. Bu durum da şirketlerin Karadeniz’deki faaliyetlerini 2012’de durdurmasına yol açtı. Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı, sahasındaki gazın gerçek potansiyelini kanıtlayabilir ve üretime geçebilirse, şirketlerin Karadeniz’e yatırım yapma iştahı yeniden artacaktır.”

ZAMANLAMAYA DİKKAT ÇEKTİ

Rystad Energy Doğal Gaz Piyasaları Başkan Yardımcısı Sindre Knutsson ise Karadeniz’deki keşfin daha iyi bir zamanda olamayacağını belirterek, “Türkiye’nin doğalgaz kontratlarının yüzde 40’ı bu yıl ve 2021’de sona eriyor. Bu açıdan, keşfin zamanlaması daha iyi olamazdı” diye konuştu. Öte yandan, söz konusu keşfin Türkiye’nin daha fazla sismik arama yapmasını sağlayabileceğini belirten Knutsson, “Hükümet, bu buluşun stratejik öneminin farkında. Bu, Doğu Akdeniz’deki sismik aramalarını sürdüren Oruç Reis gemisine eşlik etmek üzere savaş gemilerini de gönderme kararından anlaşılıyor” değerlendirmesinde bulundu.