Yatak odasında ‘iz’ sürecekler

YARGITAY Hukuk Genel Kurulu (YHGK), Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan (SGK) maaş almak için kocasından anlaşmalı olarak boşanıp aynı evde yaşamaya devam eden kadınlarla ilgili polise yeni bir görev verdi. Polis, kadının boşandığı eski eşiyle karı-koca hayatını sürdürdüğünü kanıtlarsa, SGK maaş kesebilecek. Yargıtay, polis ya da jandarmanın boşanan çiftin ‘aynı evde bulunduğu, görüldüğü’ ve ‘komşuya sormayı’ yeterli bulmadı ve ayrıntılı maaş kesme kriterleri belirledi. Yargıtay, polisin elektrik, su, seçmen kayıtları, banka hesaplarını inceleyip, muhtar, aza ve komşuları tanık olarak dinledikten sonra kadının eski eşiyle karı-koca hayatını yani ‘eylemli birlikte yaşama halini’ sürdürdüğünü kanıtlaması halinde, SGK’dan aldığı maaşın kesilebileceğine karar verdi.

ZABITA RAPORUYLA MAAŞ KESİLDİ

Bartın’ın köyünde yaşayan Hayriye D. kocasından “şiddetli geçimsizlik” gerekçesiyle boşandı ve Bartın’a taşındı. Boşanan kadına SGK, babasından maaş bağladı. Şikayet üzerine SGK çifti mercek altına aldı. Zabıta komşuların ifadelerine dayanarak, ‘çiftin aynı evde ikamet ettiği ve maaş almak için ayrı yaşıyormuş gibi görüntü verdikleri’ şeklinde rapor verdi. SGK’da, bu raporla Hayriye D’nin maaşını kesti ve aldığı maaşları da borç çıkarıp geri istedi. Hayriye D, SGK’nın maaş kesme işleminin iptalini, kesilen ölüm aylığının devamını ve borçlu olmadığının tespiti için 14 Aralık 2009’da Bartın 1. Asliye Hukuk Mahkemesi’nde dava açtı. Dava dilekçesinde, eski eşinin köyde, kendisinin Bartın merkezde yaşandığını, bayram ziyaretleri dışında köye gitmediğini, oyunu merkezde kullandığını ve birlikte yaşamadıklarını savundu. Bartın 1. Asliye Hukuk Mahkemesi, 1 Şubat 2011’de zabıta incelemesini gerekçe göstererek, SGK’yı haklı buldu ve kadının maaş davasını reddetti.

Somut kanıt gerekiyor

ANKARA Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Ahmet Kılıçoğlu, kararın yerinde olduğunu belirterek,  “Burada bütün mesele kişiler sırf maaş için mi boşanmıştır, bunun tespiti önemlidir. ‘Aynı evde görüldüler diye verilen bir zabıt raporuyla kadının maaşını ‘muvazalı boşandınız’ diye kesmek büyük bir haksızlık olur. Somut kanıt gerekiyor” dedi.

Yargıtay: Polis araştırsın

Yargıtay 10. Hukuk Dairesi temyizde Hayriye D’yi haklı buldu ve mahkemenin ret kararını 15 Aralık 2011’de ‘eksik inceleme ve araştırmadan’ bozdu. Bozma kararında değişen sosyal güvenlik mevzuatı, kazanılmış hak durumu ve Anayasa Mahkemesi ve AİHM kararları ışığında ayrıntılı değerlendirme yapıldı. Maaş kesme kriterlerini belirleyen Yargıtay mahkemenin izlemesi gereken yolu şöyle çizdi:
· Tarafların göstereceği tüm kanıtlar toplanıp bildirilen tanıklar dinlensin
· Çiftin ikametgah senetleri, nüfus kayıtları getirtilsin. Nakil başta tüm adres hareketleri tarih tarih tespit edilsin
· Elektrik su, telefon aboneliklerinin hangi adreste kimin adına tesis edildiği saptansın
· Adlarına ödeme yapılabilecek özel olarak açılan banka hesabı bulunup bulunmadığı belirlensin
· Emniyet ve Jandarma anılan köy ve mahalledeki boşanma tarihi öncesinden itibaren tüm muhtar ve azaları çiftin durumuyla ilgili tanık sıfatıyla dinlesin
· Kadının boşandıktan sonra da karı-koca hayatını (eylemli olarak birlikte yaşama halini) sürdürüp sürdürmediğini polis ortaya çıkarsın
· Mahkeme, toplanan bu kanıtlar ışığında çiftin karı-koca hayatını sürdürdüğünün ispatı halinde kadının SGK maaşını kessin. Aksi halde kesmesin.