YASED: Yabancıların şikayetleri arttı
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Kasım 27, 2001 14:22
Yabancı Sermaye Derneği (YASED) Başkanı Faruk Yöneyman, son hükümet döneminde Türkiye`deki mevcut yabancı yatırımcıların şikayetlerinin arttığının görüldüğünü söyledi.
YASED ve Ünlü Konuşmacılar Ajansı (CSA) tarafından düzenlenen ``Küreselleşme ve Türkiye Ekonomisi`` konulu konferansta konuşan Yöneyman, yabancı yatırım konusunda bugüne kadar alınan yolun beklentilerinin çok altında olduğunu bildirdi.
Yöneyman 2000 yılı rakamlarına göre dünyadaki toplam yabancı yatırım miktarının 1 trilyon 273 milyar dolar olduğunu ve ABD`nin 281 milyar dolarla başı çektiğini, Çin`in de 105 milyar dolar gibi büyük bir rakama ulaştığını kaydetti.
1990 yılındaki yabancı yatırım miktarı 100 milyon dolar olan İrlanda`nın geçen yıl 16 milyar dolara ulaşmasına karşın Türkiye`de bu rakamın ancak 200 milyon dolarlık artışla 900 milyon dolara çıktığını belirten Yöneyman, doğrudan yabancı sermaye rakamlarına göre Türkiye`de fert başına 15 dolar düşmesine karşılık İrlanda`da bu rakamın 4 bin 80 dolara ulaştığını aktardı.
Faruk Yöneyman, yabancı sermaye artışının Meksika, Brezily ve diğer ülkelerde 1990 yılından sonra büyük artışlar kaydederken Türkiye`de sadece yüzde 29 oranında bir artış görüldünü ifade ederek, ``Türkiye niye 1 milyar doları geçemiyor`` dedi.
Yabancı yatırım konusunda Türkiye`nin önünde bulunan engeller hakkında da bilgi veren Yöneyman, bu engelleri siyasi, ekonomik istikrarsızlık, hukuk ve adalet sistemi yetersizliği, mevzuat eksiklikleri ve uygulamalar, bürokrasi ve Türkiye`nin yabancı yatırımlar konusundaki tanıtım eksikliği olarak sıraladı.
YABANCI YATIRIMCILARIN ŞİKAYETLERİ ARTTI
Son hükümet döneminde Türkiye`deki mevcut yabancı yatırımcıların şikayetlerinin arttığını dile getiren Yöneyman, ``Buradaki en büyük sorun gümrük dışı engellemelerde ortaya konulmakta. Bunların da, kaynağına baktımızda genellikle tarım ve sanayi bakanlığının uygulamalarıyla ortaya çıktığını görüyoruz`` diye konuştu.
Türkiye`de kriz yaşandığını hatırlatan Yöneyman, ``İçinde bulunduğumuz ortamda muhakkak ki yabancı yatırımcılar Türkiye`nin gelişmesi noktasında müsbet bir işareti bekliyorlar`` dedi.
Yöneyman, Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü`nün yayınladığı Ocak-Eylül rakamlarına göre Türkiye`de yeni yatırım yapmak için sadece 167 milyon dolarlık izin alındığını bildirdi.
Dünya Bankası Yabancı Yatırım Danışmanlık Servisi raporuna göre de Türkiye`deki yabancı yatırımlar konusundaki sorunların politik istikrarsızlık, enflasyon, belirsizlik, finans sistemindeki sorunlar, yetersiz altyapı, yolsuzluk ve mevzuat düzenlemesi olduğunun görüldüğünü belirten Yöneyman, yabancı yatırımcıya gerekli güven ortamının sağlanması gerektiğini kaydetti.
NE YAPILMALI?
Hükümetin ``Evet biz yabancı yatırımcıyı çekmek istiyoruz, bunu için şunları yapacağız`` gibi çok açık bir politikası olmadığını savunan Yöneyman, Endüstri Bölgeleri Yasa Tasarısı`nın bir yıldır komisyon ile Bakanlar Kurulu arasında gidip geldiğini söyledi.
YASED Başkanı Faruk Yöneyman, yabancı yatırımcı çekilmesi konusunda yapılması gerekenleri şöyle sıraladı:
``Ulusal uzlaşma sağlanmalı, yatırım alanları belirlenmeli, teşvikler asgari Doğu Avrupa düzeyinde olmalı, tek elden yönetim olmalı, yabancı aleyhtarlık konusundaki yanlış görüşe son verilmeli, AB`ye uyum sürecinin hızlandırılması ve enflasyon muhasebesinin kabul edilmesi gerekir.``
Türkiye`nin yabancı yatırım konusundaki avantajlarına da değinen Yöneyman, ``Avrupa, dünya koşuyor, Türkiye 90 yılından bu yana aynı çizgide. Burada bir yanlışlık var. Bizim bu atılımı yapmamız lazım`` dedi.
Türkiye`nin, yabancı yatırımları isteyip istemediği noktasını çok açıkça belirtmediğini iddia eden Yöneyman, sözlerini şöyle tamamladı:
``Açıkça belirtmek zamanı gelmiştir, ürkekliği atmamız gerekiyor. Yabancı yatırımcı bu ülkenin insanının kanını emmek için gelmiyor. Kimse yabancı sermayeye, yabancı yatırımcıyla teslim olmuş değil.
Politikalarını iyi çizerseniz, milli menfaatlerinizi en iyi şekilde ortaya koyarsanız, yabancı sermayeninin girdiği sahaları iyi belirlerseniz ve yabancı yatırımıcıyı iyi kontrol ederseniz...
Bu hükümletlerin elinde olan bir şey. Yabancı yatırımcı hiçbir ülkede tamamen serbest değil. Treni kaçırıyoruz. Dünya bir resesyona girebilir. Kısa sürede politikaları açık seçik olarak ortaya koymak gerekiyor.``
HAZİNE: STRATEJİLERİ DEĞİŞTİRMEKTE FAYDA VAR
Hazine Müsteşar Yardımcısı Aydın Karaöz, 2000`li yıllarda doğrudan yabancı yatırım konusundaki politika ve stratejileri ulusal ve dünya ekonomisine göre değiştirmekte fayda olduğunu söyledi.
Yabancı Sermaye Derneği (YASED) ve Ünlü Konuşmacılar Ajansı (CSA) tarafından düzenlenen ``Küreselleşme ve Türkiye Ekonomisi`` konulu konferansta konuşan Karaöz, Türkiye`de yatırımların artırılmasının ulusal kalkınma politikasının en önemli maddelerinden biri olduğunu vurguladı.
Karaöz, 1990`lı yılların ikinci yarısında ülkeler arası rekabetin artmasına parelel olarak yeni politikalar geliştirildiğini belirterek,``Gerekli koşulları yerine getirmeme Türkiye`yi bu yarışta performansın altında bir sonuca götürmüştür`` dedi.
Yapılan çalışmaların Türkiye`de yabancı sermayenin isteksizlik ve belirsizliğini ortaya koyduğunu ifade eden Karaöz, Türkiye`nin yabancı yatırımcıları cezbetmekte kullanabileceği unsurları olduğunu dile getirdi.
Yerli ve yabancı yatırımcıların yasal yükümlülüklerini yerine getirirken karşılaştıkları problemleri gidermek amacıyla hazırlanan kararname taslağının Bakanlar Kurulu`na sunulduğunu bildiren Karaöz, yabancı yatırım konusunda bir konseyin de kurulmasının düşünüldüğünü söyledi.
Türkiye`nin mevcut yabancı sermaye yaklaşımı için etkin bir tanıtım gerektiğini belirten Aydın Karaöz, ``Ülkemizin cazip bir yatırım merkezi haline getirilmesi konusunda gerekli adımların zamanında atılması fevkalade önemlidir`` dedi.
İRLANDA TECRÜBESİ
İrlanda Kalkınma Ajansı (IDA) Yöneticisi David O`Bonovan da, ülkesindeki yabancı sermaye deneyimini ve bu konuda nasıl başarılı olduklarını anlattı.
O`Bonovan, sektörlerin hangilerinin başarılı olacağının yabancı sermaye için büyük önem taşıdığını ifade ederek, bu nedenle İrlanda`da yüksek katma değerli sektörlerde yoğunlaştıklarını, bunun da İrlanda`nın coğrafi dezavantajını ortadan kaldırdığını bildirdi.
Katma değeri yüksek sektörlerden de enformasyon teknolojisi, ilaç sanayi ve kimya ile uluslararası ticari ürünleri seçtiklerini belirten O`Bonovan, yatırımcının maliyetlerini düşürmeleri halinde yatırımın daha karlı hale geleceği bilinciyle kurumlar vergisini yüzde 10`a düşürdüklerini söyledi.
İrlandalı ya da yabancı yatırımcı arasında bir ayırım yapılmadığını, her iki tarafa da aynı avantajlar sağlandığını kaydeden O`Bonovan, son 30 yıllık döneme bakıldığında İrlanda`da 1278 yabancı şirket olduğunu, 141 bin kişinin doğrudan istihdam edildiğini söyledi. David O`Bonovan, İrlanda için en büyük yatırımcı olan ABD`nin Avrupa piyasasında İrlanda`yı bir üs olarak kullandığını da söyledi.
İrlanda ekonomisinde yabancı yatırımıcının çok önemli olduğunu vurgulayan O`Bonovan, yabancı şirketlerin ihracatın yüzde 60`ını oluşturduğunu, ihracat rakamlarının da son 30 yılda 8.6 milyar dolardan 83 milyar dolara ulaştığını kaydetti.
O`Bonovan, ülkesinde yabancı yatırımcı için bürokrasi ağı dışında bir yapı oluşturduklarını da belirterek, ``İrlanda`nın başarılı olmasının en önemli nedeni siyasi konsensüsün olmasıdır`` dedi.
Yöneyman 2000 yılı rakamlarına göre dünyadaki toplam yabancı yatırım miktarının 1 trilyon 273 milyar dolar olduğunu ve ABD`nin 281 milyar dolarla başı çektiğini, Çin`in de 105 milyar dolar gibi büyük bir rakama ulaştığını kaydetti.
1990 yılındaki yabancı yatırım miktarı 100 milyon dolar olan İrlanda`nın geçen yıl 16 milyar dolara ulaşmasına karşın Türkiye`de bu rakamın ancak 200 milyon dolarlık artışla 900 milyon dolara çıktığını belirten Yöneyman, doğrudan yabancı sermaye rakamlarına göre Türkiye`de fert başına 15 dolar düşmesine karşılık İrlanda`da bu rakamın 4 bin 80 dolara ulaştığını aktardı.
Faruk Yöneyman, yabancı sermaye artışının Meksika, Brezily ve diğer ülkelerde 1990 yılından sonra büyük artışlar kaydederken Türkiye`de sadece yüzde 29 oranında bir artış görüldünü ifade ederek, ``Türkiye niye 1 milyar doları geçemiyor`` dedi.
Yabancı yatırım konusunda Türkiye`nin önünde bulunan engeller hakkında da bilgi veren Yöneyman, bu engelleri siyasi, ekonomik istikrarsızlık, hukuk ve adalet sistemi yetersizliği, mevzuat eksiklikleri ve uygulamalar, bürokrasi ve Türkiye`nin yabancı yatırımlar konusundaki tanıtım eksikliği olarak sıraladı.
YABANCI YATIRIMCILARIN ŞİKAYETLERİ ARTTI
Son hükümet döneminde Türkiye`deki mevcut yabancı yatırımcıların şikayetlerinin arttığını dile getiren Yöneyman, ``Buradaki en büyük sorun gümrük dışı engellemelerde ortaya konulmakta. Bunların da, kaynağına baktımızda genellikle tarım ve sanayi bakanlığının uygulamalarıyla ortaya çıktığını görüyoruz`` diye konuştu.
Türkiye`de kriz yaşandığını hatırlatan Yöneyman, ``İçinde bulunduğumuz ortamda muhakkak ki yabancı yatırımcılar Türkiye`nin gelişmesi noktasında müsbet bir işareti bekliyorlar`` dedi.
Yöneyman, Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü`nün yayınladığı Ocak-Eylül rakamlarına göre Türkiye`de yeni yatırım yapmak için sadece 167 milyon dolarlık izin alındığını bildirdi.
Dünya Bankası Yabancı Yatırım Danışmanlık Servisi raporuna göre de Türkiye`deki yabancı yatırımlar konusundaki sorunların politik istikrarsızlık, enflasyon, belirsizlik, finans sistemindeki sorunlar, yetersiz altyapı, yolsuzluk ve mevzuat düzenlemesi olduğunun görüldüğünü belirten Yöneyman, yabancı yatırımcıya gerekli güven ortamının sağlanması gerektiğini kaydetti.
NE YAPILMALI?
Hükümetin ``Evet biz yabancı yatırımcıyı çekmek istiyoruz, bunu için şunları yapacağız`` gibi çok açık bir politikası olmadığını savunan Yöneyman, Endüstri Bölgeleri Yasa Tasarısı`nın bir yıldır komisyon ile Bakanlar Kurulu arasında gidip geldiğini söyledi.
YASED Başkanı Faruk Yöneyman, yabancı yatırımcı çekilmesi konusunda yapılması gerekenleri şöyle sıraladı:
``Ulusal uzlaşma sağlanmalı, yatırım alanları belirlenmeli, teşvikler asgari Doğu Avrupa düzeyinde olmalı, tek elden yönetim olmalı, yabancı aleyhtarlık konusundaki yanlış görüşe son verilmeli, AB`ye uyum sürecinin hızlandırılması ve enflasyon muhasebesinin kabul edilmesi gerekir.``
Türkiye`nin yabancı yatırım konusundaki avantajlarına da değinen Yöneyman, ``Avrupa, dünya koşuyor, Türkiye 90 yılından bu yana aynı çizgide. Burada bir yanlışlık var. Bizim bu atılımı yapmamız lazım`` dedi.
Türkiye`nin, yabancı yatırımları isteyip istemediği noktasını çok açıkça belirtmediğini iddia eden Yöneyman, sözlerini şöyle tamamladı:
``Açıkça belirtmek zamanı gelmiştir, ürkekliği atmamız gerekiyor. Yabancı yatırımcı bu ülkenin insanının kanını emmek için gelmiyor. Kimse yabancı sermayeye, yabancı yatırımcıyla teslim olmuş değil.
Politikalarını iyi çizerseniz, milli menfaatlerinizi en iyi şekilde ortaya koyarsanız, yabancı sermayeninin girdiği sahaları iyi belirlerseniz ve yabancı yatırımıcıyı iyi kontrol ederseniz...
Bu hükümletlerin elinde olan bir şey. Yabancı yatırımcı hiçbir ülkede tamamen serbest değil. Treni kaçırıyoruz. Dünya bir resesyona girebilir. Kısa sürede politikaları açık seçik olarak ortaya koymak gerekiyor.``
HAZİNE: STRATEJİLERİ DEĞİŞTİRMEKTE FAYDA VAR
Hazine Müsteşar Yardımcısı Aydın Karaöz, 2000`li yıllarda doğrudan yabancı yatırım konusundaki politika ve stratejileri ulusal ve dünya ekonomisine göre değiştirmekte fayda olduğunu söyledi.
Yabancı Sermaye Derneği (YASED) ve Ünlü Konuşmacılar Ajansı (CSA) tarafından düzenlenen ``Küreselleşme ve Türkiye Ekonomisi`` konulu konferansta konuşan Karaöz, Türkiye`de yatırımların artırılmasının ulusal kalkınma politikasının en önemli maddelerinden biri olduğunu vurguladı.
Karaöz, 1990`lı yılların ikinci yarısında ülkeler arası rekabetin artmasına parelel olarak yeni politikalar geliştirildiğini belirterek,``Gerekli koşulları yerine getirmeme Türkiye`yi bu yarışta performansın altında bir sonuca götürmüştür`` dedi.
Yapılan çalışmaların Türkiye`de yabancı sermayenin isteksizlik ve belirsizliğini ortaya koyduğunu ifade eden Karaöz, Türkiye`nin yabancı yatırımcıları cezbetmekte kullanabileceği unsurları olduğunu dile getirdi.
Yerli ve yabancı yatırımcıların yasal yükümlülüklerini yerine getirirken karşılaştıkları problemleri gidermek amacıyla hazırlanan kararname taslağının Bakanlar Kurulu`na sunulduğunu bildiren Karaöz, yabancı yatırım konusunda bir konseyin de kurulmasının düşünüldüğünü söyledi.
Türkiye`nin mevcut yabancı sermaye yaklaşımı için etkin bir tanıtım gerektiğini belirten Aydın Karaöz, ``Ülkemizin cazip bir yatırım merkezi haline getirilmesi konusunda gerekli adımların zamanında atılması fevkalade önemlidir`` dedi.
İRLANDA TECRÜBESİ
İrlanda Kalkınma Ajansı (IDA) Yöneticisi David O`Bonovan da, ülkesindeki yabancı sermaye deneyimini ve bu konuda nasıl başarılı olduklarını anlattı.
O`Bonovan, sektörlerin hangilerinin başarılı olacağının yabancı sermaye için büyük önem taşıdığını ifade ederek, bu nedenle İrlanda`da yüksek katma değerli sektörlerde yoğunlaştıklarını, bunun da İrlanda`nın coğrafi dezavantajını ortadan kaldırdığını bildirdi.
Katma değeri yüksek sektörlerden de enformasyon teknolojisi, ilaç sanayi ve kimya ile uluslararası ticari ürünleri seçtiklerini belirten O`Bonovan, yatırımcının maliyetlerini düşürmeleri halinde yatırımın daha karlı hale geleceği bilinciyle kurumlar vergisini yüzde 10`a düşürdüklerini söyledi.
İrlandalı ya da yabancı yatırımcı arasında bir ayırım yapılmadığını, her iki tarafa da aynı avantajlar sağlandığını kaydeden O`Bonovan, son 30 yıllık döneme bakıldığında İrlanda`da 1278 yabancı şirket olduğunu, 141 bin kişinin doğrudan istihdam edildiğini söyledi. David O`Bonovan, İrlanda için en büyük yatırımcı olan ABD`nin Avrupa piyasasında İrlanda`yı bir üs olarak kullandığını da söyledi.
İrlanda ekonomisinde yabancı yatırımıcının çok önemli olduğunu vurgulayan O`Bonovan, yabancı şirketlerin ihracatın yüzde 60`ını oluşturduğunu, ihracat rakamlarının da son 30 yılda 8.6 milyar dolardan 83 milyar dolara ulaştığını kaydetti.
O`Bonovan, ülkesinde yabancı yatırımcı için bürokrasi ağı dışında bir yapı oluşturduklarını da belirterek, ``İrlanda`nın başarılı olmasının en önemli nedeni siyasi konsensüsün olmasıdır`` dedi.