Yarı kapalı mekândaki kül tablasına bile af yok

Yurttan sigara yasağı manzaraları / Foto-Galeri

İTALYA’dan çıkıp Avrupa’ya yayılan ‘Türk gibi sigara içmek’ deyimini geride bıraktıracak olan sigara yasağı dünden itibaren yaygınlaştı. Türkiye’nin pek çok il ve ilçesinde denetim ekipleri kahvehane, restoran, kafeterya gibi işletmeleri dolaşarak durum tespiti yaptı. İstanbul İl Sağlık Müdürlüğü öncülüğünde oluşturulan ekipler, sigara yasağını Bakırköy’deki bazı işletme ve lokantalarda denetim yaptı. Bakırköy’de denetim ekibi, üstü açık, ancak dört bir yanı kapalı olan ve masalarda kül tablası bulunan ‘Hasır’ adlı kafenin işletmecisi Şeyhmuz Das’a uyarı tebligatı yaptı. Ekip sorumlusu çevre sağlık teknisyeni Hasan Dönmez, “Eğer bu işletmeye tebligat gönderilmemişse hakkında işlem yapılmayacak. Eğer tebligat gönderilmişse belediye encümeni işletmeye 560 TL ile 5 bin 600 TL arasında ceza verecek” dedi. İşletmeci Şeyhmuz Daz ise, “Buranın üstü açık. Neden müşterilerimiz sigara içemesin. Sigara yasağını destekliyoruz. Fakat bu kadar katı olmamalı” diye konuştu.

Önce uyarıcı olacaklar

Şişli Belediye Başkanı Mustafa Sarıgül de dün, sigara yasağını denetlemek için Nişantaşı sokaklarındaydı. Altı zabıtayla Abdi İpekçi Caddesi’nden denetime başlayan Sarıgül, sık sık esnafla konuşup, “Kafenizde, mağazanızda sigara içmeyin, içirttirmeyin” uyarısında bulundu. Sarıgül, “İlk haftalarda ceza kesmek yerine, uyarıcı olmaya özen göstereceğiz. Ekonomik krizin yoğun olduğu şu günlerde, esnafımızı mağdur etmek istemiyoruz. Onlar da gereken hassasiyeti gösterip, yasalara uymalılar.. Amacımız esnafı mağdur etmeden uygulamayı yerleştirmek ve kişilerin sağlığını korumak” dedi. “Burası sigaranın merkezi” diye girdiği Alaattin Büfe’de Tayyibe Güler’den sigara satışlarıya ilgili bilgi alan Sarıgül, sigara kartonlarını yırtıp yere attıktan sonra ayaklarıyla çiğnedi. Zabıtaların “Otobüs duraklarında da sigara içilmeyecek” demesinin ardından Mustafa Sarıgül, durakta bekleyen Filiz Çınar’a “Sigara yasağı hakkında ne düşünüyorsunuz” diye sordu. Çınar da sigara kullanmadıklarını belirterek, “Çok doğru bir karar. Destekliyorum” cevabını verdi. Nişantaşı City’s Alışveriş Merkezi’ne giren Sarıgül, burada da mağazaları ve kafeleri dolaştı. Bir kafeye sigaranın yasak olduğunu yazan levhayı astı.

‘Dumansız ikram’ etiketi

Beykoz ilçe belediyesi Sağlık Grup Başkanı Şahin Çınar, Sigara ve Sağlık Ulusal Komitesi Başkanı Prof. Dr. Elif Dağlı’yla Kavacık ve Kanlıca’daki işletmelerdi denetledi. Masalardan kül tablalarının kalkmış ve duvarlara yasağı belirten levhaların asılmış olup olmadığını denetleyen ekip, işletmelerin camlarına ‘dumansız ikram’ etiketi yapıştırdı. Kanlıca’da bulunan bir işletmeye kül tablalarını toplamadığı ve duvarına levha asmadığı için uyarı yazıldı. Ayrıca, bir kahvehanenin duvarlarında bulunan sigara içmeyi özendirici resimlerin kaldırılması için de uyarıda bulunuldu.

161 ülkede yasaklanacak

2004’te Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesini imzalayan 161 ülkede sigara içilemeyecek.
Araştırmaya göre gençler, genellikle arkadaş etkisinde kalarak, 13 yaşından itibaren sigara içmeye başlıyor.
Dünyada her 8 saniyede bir, Türkiye’de ise her 6 saniyede bir insan sigara yüzünden ölüyor.
Türkiye’de sigara kaynaklı hastalıkların tedavisi için 25-30 milyar dolar düzeyinde bir harcama yapılıyor.

Yasakla yılda 3-4 milyar dolar tasarruf

DÜNYA Bankası ve Birleşmiş Milletler’e (BM) göre, sigara içmenin kısıtlanması ve bunun tüm kapalı alanlarda etkin bir şekilde uygulanması, gelişmekte olan ülke ekonomilerine 3-4 milyar dolarlık tasarruf sağlıyor. Dünya Bankası ve BM verilerine göre, sigara yasağının, sağlık ve çalışma hayatı üzerinde doğrudan etkileri bulunuyor. İnsani kalkınma endekslerinde, kalkınmanın da önemli bir engeli olarak görülen sigara içme yaygınlığı, son yıllarda kurumsallaşmanın da kriteri olarak gösteriliyor ve bu nedenle birçok işyeri “sigarasız bina” olmayı hedefliyor. Bundan sonraki kalkınma endekslerinde, sigara yasağı ve uygulamalarının, sosyo-ekonomik kalkınmanın en önemli unsurlarından biri olması bekleniyor.

İzmirliler polise ihbar yağdırdı

SİGARA yasağının başladığı ilk gün, Polis İmdat hattına ilk ihbar Adana’dan geldi. Adana’nın Merkez Çukurova ilçesine bağlı Yurt Mahallesi’nde bir kahvehaneye giden Remzi Çalayır Enez (48), sigara içen arkadaşlarını polise ihbar etti. İzmir’de ise 155 Polis İmdat hattına sigara yasağıyla ilgili gün boyu yaklaşık 100’e yakın ihbar geldi. Polis İmdat hattını arayanlar, “Müşterim sigara içiyor, ne yapabilirim?”, “Bulunduğum kahvede sigara içiliyor” gibi ihbarlarda bulunurken, “Sigara içmek nerelerde yasak” şeklinde sorular da soruldu. Alo 155 hattını arayanlar arasında, “Babam evde sigara içiyor” ihbarında bulunarak anne ve babalarını şikayet eden çocuklar da vardı. Yasağın ilk günü olması nedeniyle yetkililer sigara içenleri ve mekanları uyarmakla yetindi.

Beyzbolculardan tiryakilere kül tablası

BULGARİSTAN’da bugün başlayacak Avrupa Beyzbol 13-15 Yaş Şampiyonası için yaklaşık bir haftadır Edirne Kamp Eğitim Merkezi’nde kamp yapan milli beyzbolcular, yasağın ilk gününde tiryakilere kül tablası hediye ederek ‘sigaralarınızı söndürün’ mesajı verdi. Üzerinde, “Dumansız Hava Sahası’nı Destekliyoruz, Türkiye Beyzbol, Softbol, Korumalı Futbol ve Ragbi Fedarasyonu (TBSF)” yazılı kül tablalarını sigara içen esnafa da veren sporcular, kül tablasını aldıktan sonra sigarayı bırakmaya söz veren vatandaşları da alkışladılar.

Antalya’da masalar hemen dışarı taşındı

ANTALYA’da bazı kahvehane sahipleri sigara yasağına karşı çözümü, masaları dükkanları önündeki boş alanlar ve kaldırımlara çıkarmakta buldu. Tiryakiler ise ise bu masalarda okey vb oyunlarını sigaraları içerek oynamaya devam etti. Kahvelerin kapalı bölümlerinde ise yasak nedeniyle kimsenin oturmadığı dikkat çekti. 76 yaşında ve 61 yıldır sigara kullandığını belirten İrfan Yıldırım yasağa uymak zorunda olduklarını belirterek, “Yasak her yere aynı şekilde uygulanabilmeli. Bize babamız da yasaklamıştı sigara içmeyi ama içeceğimiz yeri bulmuştuk. Türk milletiyiz biz buna da elbette bir çare buluruz” dedi.

Yasak, hükümetin tütün ve alkolden duyduğu hoşnutsuzlukla uyumlu

BBC (İngiltere): Türkiye’de 20 milyondan fazla tiryaki var ama halkın yüzde 95’i ninyasağı desteklediğine söyleniyor. Fakat bir çok Türk yasağı demokratik haklarının ihlali olarak görüyor.

TİME (ABD): Fransızlar yaptı. İtalyanlar yaptı. Şimdi tütün seven Türkiye de, dumansız saha olabileceği konusunda bahse girdi. Yasa aynı zamanda, kökleri İslam’da olan hükümetin tütün ve içkiden duyduğu derin hoşnutsuzluk ile uyumlu. Erdoğan’ın hiç bir bakanı içmiyor.”

Associated Press (ABD): Sigara tiryakilerden oluşan Türkiye’de yasak daha da genişletildi Ankara’nın Sakarya Caddesi’nde bazı pencerelerde, ‘Sigaraya da, yasağa da karşıyız’ yazıları asılı.

AFP (Fransa): ‘Amaç nikotine ulusal bağımlılığı kırmak. Yasak gece yarısı yürürlüğe girdi, kül tablaları masalardan kaldırıldı. Ancak özellikle taşradaki geleneksel kahvelerin yasağa uyacağı şüpheli.”

EL PAİS (İspanya): ‘Bir Türk gibi sigara içmek’ sona erdi. Sigara içenlerin sayısı açısından dünyanın 10’uncu olan ve yetişkin erkeklerin yarısının sigara içtiği Türkiye’de bugünden itibaren tüm kahveler, bar ve lokantalarda bir sigara yakmak yasak oldu.