Yaralar ancak 4 yılda sarılır

TURİZM sektörünün deneyimli isimlerinden biri Timur Bayındır. Türkiye Otelciler Birliği (TÜROB) Başkanı. Son dönemde yaşanan terör olaylarıyla hızla kan kaybeden turizm sektörünü konuştuk. Turizm sektöründeki son durumu ve alınabilecek önlemleri masaya yatırdık.

- Son dönemde terör saldırılarıyla Türkiye turizmi en zor günlerini yaşıyor. 2017’de ne yapacak turizm sektörü?

Çok zor günler yaşanıyor. Yalnızca turizm sektöründe değil, diğer sektörlerde de sorun var. Turizm sektörü de birçok sektörü etkiliyor. 54 sektörle direkt bağlantılı. 2017 yılına da çok kötü başladık. 2016’da birçok kötü olay yaşadık. Yeni yıla girerken umutlar vardı. 2017 yılında yaralarımızı sarmayı bekliyorduk, bekliyoruz. Aslında 2016 Kasım ayında da Türkiye genelinde doluluk oranlarında düşüş yavaşlamıştı. Hatta İstanbul’un doluluk oranı Kasım 2016’da geçen yılın aynı ayına göre değişime uğramadan yüzde 56 olmuştu. Antalya’da Kasım 2016 otel dolulukları bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 3.8 düşmüş yüzde 51.8 olmuştu.

- Bunlar hep 2015 ile kıyaslamalar değil mi? 2015 de iyi bir yıl değildi...

Evet. 2013 yılından bu yana sorun var. 2013 Gezi olaylarına kadar her şey iyiydi. O dönemle kıyaslasak rakamlardaki düşüş çok daha fazla çıkar. 2013’ten bu yana kan kaybı devam etti ama en büyük düşüş 2016 yılında üst üste yaşanan terör olaylarıyla yaşandı.

AGRESİF TANITIM ŞART

- Peki ne yapılması lazım, kaynak nasıl bulunacak?

Türkiye’nin imaj düzeltip agresif bir tanıtıma girmesi lazım. Tüm bu yaşananlar ortada ancak İstanbul son yılların en cazip şehirlerinden biridir. Çok yatırım yapıldı, çok sayıda otel açıldı. Muhteşem güzellikleri olan bir şehir. Türkiye’nin birçok yeri de öyle. Çok kısa sürede agresif biçimde kampanya yapılmalı. Uluslararası bir şirketle çalışılmalı. Kendimizi tekrar tekrar anlatmalıyız. Terör saldırılarından dolayı dünyadaki imajımız da çok etkilendi. Oysa 5 yıl önce imajımız çok iyiydi. Kendimizi yeniden anlatmalıyız.  Yerinde bir tanıtım için iyi bütçe lazım. Devlet bunu nasıl karşılar bilemiyoruz. Turizmciler zaten zor ayakta duruyor. THY bile bütçe kıstı, bu yıl bizlere takvim bile vermedi.

GELECEK 6 AY BELİRLEYİCİ

- Kültür ve Turizm Bakanı ile sektör görüşüyor. Bir sonuç alınmıyor mu? Bazı teşvikler de oldu...

Kültür ve Turizm Bakanı bizleri dinliyor. Sorunları biliyor. Ancak Turizm Bakanı icracı değil. Maliye Bakanlığı’na ve Ekonomi Bakanlığı’na bağlı. Ekonomi Koordinasyon Kurulu’nda Turizm Bakanı yok. Böyle olunca da sorunlarla ilgili çözümler sektörün beklediği gibi olmuyor.

- Son rakamlarla İstanbul ve Türkiye’deki durum nedir?

Maalesef İstanbul’daki otellerin doluluk ortalaması yüzde 30. Korkarım 2017 içinde de kolay kolay artmayacak. Bir şey yapmazsak yükseliş başlamaz. Ocak-Kasım 2016 döneminde Türkiye’ye 24 milyon 50 bin turist geldi. Turist sayısı yüzde 31 düştü. Turizm gelirlerinde yüzde 40’a varan düşüş oldu. 2015 Ocak-Ağustos döneminde 14.1 milyar dolar olan turizm geliri bu yıl aynı dönemde 8.3 milyar dolara geriledi. Sektörümüzün, 2015 yılında, gayri safi milli hasıla içerisindeki payı yüzde 12.9 ve istihdama katkısı yüzde 8.3 olmuştu. 

- Daha önce de turizm sektörünün çok etkilendiği yıllar oldu, turizm hızlı da toparlanabilen bir sektör değil mi?

Önümüzdeki 6 ay çok önemli. Türk turizminin eski durumuna dönmesi her şeyin iyiye gitmesi halinde iyileşme en az 4 yıl sürer.

ÜNLÜ ZİNCİRLER İŞLETMECİ, YÜK TÜRKLERİN ÜZERİNDE

- İstanbul’da 5 yıldızlı otellerin fiyatlarında ne kadarlık düşüş oldu?

Fiyatlar çok düştü. Yüzde 50’ye yakın fiyat kırdı oteller. Yurtdışındaki aynı yıldızlı otellerle karşılaştırılamayacak seviyede. 5 yıldızlı otellerin fiyatları en düşük seviyede. Çok otel yatırımı da yapıldı bu geçen süre içinde. Yeni açılan çok sayıda otel zor durumda.

- Çok sayıda dünyaca ünlü zincir var İstanbul’da. Ayrılan olur mu?

Sanmıyorum çünkü onlar işletmeci. Yük genelde Türk yatırımcıların üzerinde. Türk ortaklar onların yükünü taşımaktan vazgeçerlerse giderler. Asıl risk tamamen yatırımcıların üzerinde.

2 YIL SGK VE GELİR VERGİSİ ALINMASIN

- Bu süre içinde otellerin ayakta kalması için ne yapılabilir?

Gelen kişi adeti çok düştü, otellerde cirolar sabit giderleri karşılayamıyor. Yani elektrik faturalarını, ısınma giderlerini, çalışanların maaşlarını karşılayamayacak duruma geldi oteller. Biz hükümete bunu ilettik. Oteller banka kredisi alsa bunu nasıl ödeyecek? Kredi çözüm değil. “SGK ve gelir vergisini 2 yıl almayın, yazın bunu bir yere, işler düzeldiğinde alırsınız” dedik.

- Zaten çok sayıda işsiz oldu bugüne kadar sektörde...

Evet. Yüzde 40 küçülme var. Yani istihdam yüzde 40 düştü. Biz Başbakan Ahmet Davutoğlu’na da iletmiştik sorunları. O görüşmeden sonra teşvik çıkarıldı ama çok yetersiz oldu. Çalışanlarla ilgili teşvik 6 ay önce çalıştırdığınız personeli bulup, onu işe almak üzerine kuruldu. 9 aylık ödemeleri sektör yapacak, 3 aylığını devlet üstlenecekti. Ancak bu işlemedi. Kimse dönüp de işten çıkardığı adamı bir daha işe alarak yol almak istemedi. Zaten mevcut durum kötüleşirken bu yapılamadı. O teşvikler uygulanabilir olmadı.

BEN DE OTELİMİ KAPATTIM

- Siz otelinizi sattınız mı? Kapadınız mı?

Satmadım. Bazı haberler çıktı ama doğru değil.

- Babanızdan kalan tarihi bir otel Harem Oteli. 1965 yılında kurulmuş. Otelciler Birliği Başkanı olarak siz de otelinizi geçici olarak da olsa kapamaz zorunda kaldınız...

Evet doğru. Babamdan bana kalan tarihi bir otel. İstanbul’un en eski otellerinden biri. Otelimizi biz de bir süreliğine tadilattayız diyerek kapadık. Otelin masrafları da çoktu. Geçici olarak kapadık, düzelme olduğunda açacağız. 

TİMUR BAYINDIR KİMDİR? 

Bolu doğumlu olan Timur Bayındır İstanbul’da büyüdü. Babası da turizmci olan Timur Bayındır ilk, orta ve lise eğitimini Galatasaray Lisesi’nde aldı. Yaz tatillerinde otellerde resepsiyonist olarak çalışan Bayındır, Fransa’da Otelcilik ve Turizm okudu, daha sonra İstanbul Gazetecilik Enstitüsü’nden mezun oldu. Baytur şirketinin ortağı olan Bayındır, Galatasaraylılar Cemiyeti’nin de üyesi.