Yanıtı aranan soru: Nasıl kayyum olurum?
Güncelleme Tarihi:
Sosyal medya başta olmak üzere bir çok mecra ve çevrede şu sıralarda en çok konuşulan konu ‘kayyumluk’… Son sebep ise dünkü kayyum atamaları. Kayyumların alacağı aylık ücret 105 bin lira olunca yoğun bir tartışma da kendiliğinden gelişiyor. Peki nasıl kayyum olunur, ücret nasıl belirleniyor ve görev süresi ne zamana kadar devam eder? Hurriyet.com.tr bu soruların yanıtlarını uzmanlardan aldı.
Geçtiğimiz ay Koza İpek Grubu’na yapılan kayyum atamasından sonra dün de Kaynak Holding şirketlerine kayyum ataması yapıldı. Toplam 19 şirket ile bir dernek ve vakfa yapılan 7 kişilik kayyum heyeti ataması, her bir şirket için 5’er bin lira alacak. Bu da kayyum başına aylık 105 bin lira olarak hesaplanıyor.
Belki de “Aylık 105 bin lira maaş” başlıklarının da etkisi ile dünden bu yana yüz binlerce kişi aynı tartışmanın içinde. Hatta, Twitter’da açılan “Kayyum olsam” etiketi en çok konuşulan konuların başında geliyor. Konunun uzmanlardan akıllardaki soruların yanıtlarını aldık.
*KAYYUM KİMLERDEN SEÇİLİYOR?
-Hukuktaki ifade şekli ‘Kayyım’ olan ancak gündelik dilde kayyum olarak bilinen kayyum atamasını mahkeme yapıyor. Normalde her yargı çevresinde bağlı bulunan bir yargı komisyonu var. Bu komisyonda, bilirkişi ve kayyumlar listesi bulunuyor. Mahkemeler veya sulh ceza hakimlikleri de atayacakları kayyumları bu listeden seçebiliyor. Ancak bu şart değil, hakim re’sen de atama yapabilir. Kendisinin yaptığı araştırma veya savcılığın önerisi doğrultusunda kayyum ataması yapabilir.
*ÜCRETLER NASIL BELİRLENİYOR
-İki tür kayyumluk var. Biri yönetici, diğeri denetçi kayyum. Yönetici kayyumlar, diğerlerine göre daha fazla ücret alıyor. Çünkü, hem sorumlukları hem işleri daha fazla. Ticaret davalarında kayyumlara ödenen ücret aylık 1000-2000 lira arasında değişiyor. Burada ücret belirlemede, şirketin cirosu, kayyumların çalışma saatleri göz önüne alınarak belirleniyor. Yasada net bir hüküm olmadığı için, mahkeme heyeti ve sulh ceza hakimi takdir yetkisini kullanarak bir ücret belirleyebiliyor.
*ÜCRETİ FAZLA BULAN KAYYUM NE YAPABİLİR?
Kaynak Holding örneğinde ortaya çıktığı bir kayyum aylık 105 bin lira ücret alacak. Peki, bu ücret takdir edilen kayyum, "Bu ücret bana fazla, ben daha az bir miktar talep ediyorum" derse ne olur. Bu durumda, hakimlik veya mahkeme talep edilen miktar ne ise onun verilmesini sağlar.
*KAYYUMLUK NE ZAMANA KADAR SÜRER?
-Kayyumluk uygulamasının sıklıkla uygulamaya geçtiği davalar ticaret davaları. Özellikle mali sıkıntıya giren şirketlerin iflas erteleme davalarında mahkeme kayyum ataması yapıyor. Bu davalarda bir kayyum en fazla 4 yıl görev yapabilir. Savcılıkların yürüttüğü, Koza İpek ve Kaynak Holding soruşturmalarında ise savcı davasını açana kadar kayyum görevini sürdürür. Dava açıldıktan sonra devreye ilgili mahkeme girer. Mahkeme, soruşturma aşamasında atanan kayyumlarla devam edebileceği gibi, değiştirebilir de görevlerine son da verebilir.
*KİMLER KAYYUM OLARAK SEÇİLEMEZ
-Bilirkişilik gibi kayyumluk uygulamasında da 'uzmanlık' önemli. Kayyum olarak atanan kişinin, başına geldiği şirketin faaliyet alanları iş ve işleyişini biliyor olması asgari şart. Öte yandan, kayyum olarak atanan kişinin mahkûmiyet almamış olması da gerekir.
TAKDİR YETKİSİ SINIRLANDIRILMALI
İstanbul Barosu avukatlarından Şevket Çelik, kayyumluk uygulamasını yakından takip eden isimlerden. Av. Çelik, baktıkları dosyalar gereği yüzlerce kayyum ile mesai yürütmek durumunda. Av. Çelik, ticaret davalarındaki kayyumluk uygulaması için İcra İflas Kanunu, ceza soruşturmalarında ise TCK ve Ceza Muhakemeleri Kanunu hükümlerinin geçerli olduğunu kaydetti. Av. Çelik, yargı komisyonu listesinde olmayan bir kişinin de kayyum olarak atanabileceğini, ancak bu durumun tartışmalara yol açabileceğini kaydetti. Av. Çelik, kayyumlara ödenen ücret konusunda ise “Takdir hakkının sınırlandırılması lazım” dedi.
YETKİ KADAR SORUMLULUKLARI DA VAR
Av. İpek Güvenç ise, kayyumluk kurumunun çok hassas bir zeminde ele alınması gerektiğine işaret ederek şunları kaydetti: "Bir kayyumun yetkisi kadar sorumluluğu da oldukça geniş. Özellikle TCK ve Ceza Muhakemeleri Kanununa göre atanan kayyumların yönetici kayyum olduğu göz önüne alındığında, şirketin kötü veya hatalı yönetiminden dolayı ileride bir zarar ve ziyan oluşması durumunda şirket ortaklarının oluşan zararlarla ilgili kayyumlara rücu etme imkânı bulunuyor. Bu kapsamda, kayyumun yetkisi kadar sorumluluğu da önem arz ediyor."
NE ANLAMA GELİYOR?
Türk Dil Kurumu’na göre kayyumun anlamı şöyle: “Belli bir malın yönetilmesi veya belli bir işin yapılması için görevlendirilen kimse.”