Yabancıya konut satışı ‘düzenlemeye’ takıldı

20 Eylül’de yapılan bir düzenleme ile yabancıların taraf olduğu gayrimenkul satışlarında ekspertiz değeri istenmeye başladı. Bu düzenleme ile hileli şekilde evlerin değerinin vatandaşlık için gerekli olan 250 bin dolarmış gibi gösterilmesinin önüne geçildi. Ancak satışlarda ekspertiz değeri ile satış fiyatları arasında büyük farklılık oluştu. Ekspertiz değerleri evin satış bedelinin yüzde 30, yüzde 40 altında kalmaya başladı. Değerleme yöntemindeki değişikliğin sektörü olumsuz etkilediğine dikkat çeken Gayrimenkul Yurt Dışı Tanıtım Derneği (GİGDER) Başkanı Ömer Faruk Akbal, sadece GİGDER üyelerinin 15 günde 478 milyon TL kaybı olduğu görülürken, firma başına kaybın 18 milyon TL’ye kadar ulaştığını söyledi.

HEDEFİ TUTTURAMAYIZ

Türkiye’de uluslararası yatırımcılara satılan her 100 gayrimenkulden yaklaşık 25’ini GİGDER’in gerçekleştirdiğini belirten Akbal, “478 milyon TL’lik bu kaybın tüm sektöre yansımasının tümevarımla 1.8 milyar TL’yi rahatlıkla bulabileceği somut bir veri üzerinden görülüyor. Teminat amaçlı hazırlanan raporlardaki değerler ile gayrimenkulün piyasa fiyatı arasında ortalama yüzde 30 ile başlayıp yüzde 45’e kadar varabilen değer farklılıkları nedeniyle yabancı alıcıların güveninin kırılması, yaşanan maddi zararın boyutunu yükseltmekle kalmadı, aynı zamanda itibar kaybına da neden oldu. Çözüm noktasında acil bir hamle yapılmazsa, sektörün yaşadığı zarar katlanarak önümüzdeki 2-3 ay içinde satışlar hızla düşecektir. Bu durumda yıl sonunda 50 bin adetlik satış hedefimizin tutması çok zor görünmekle birlikte önümüzdeki yıl 30 bin adetleri dahi yakalamakta zorlanırız” diye konuştu.

NASIL ENGELLENİR

Sektörün kanayan yarasını durdurabilmek için GİGDER olarak uygulamanın çıkış nedeni olan ‘hileli rapor düzenlenmesinin engellenmesi’ adına alternatif yeni çözümler geliştirdiklerini, bunları Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na aktardıklarını kaydeden Akbal, “Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile görüşmemiz olumlu geçti, sayın bakanımız Murat Kurum da konuyu yakından takip ediyor”dedi. Akbal, GİGDER olarak bakanlık ile paylaştıkları çözüm önerilerini şöyle anlattı: “İlk olarak değerleme şirketleri, ana tedarikçi olan satış ofislerinin fiyatlarını esas alabilir. Bu kapsamda firmalardan satış sözleşmelerini talep edebilir ve buradaki değerleri referans alabilir. İkinci çözüm ise yabancıya satış yapan firmaların bakanlığın belirleyeceği ‘bağımsız denetim kuruluşlarınca’ verilecek denetim raporuyla ilerlemelerini sağlayarak daha sağlıklı bir kontrol mekanizması oluşturmak. Böylece tüm sektör zarara uğramadan,işini yanlış biçimde yapanların belirlenerek sistem dışı bırakılacağı bir adli denetim sistemi kurulabilir.”

HEDEF ORTALAMA 225 BİN DOLAR

GİGDER olarak marka ve pazarlama şirketi AGS Global işbirliğiyle yabancıya konut satış endeksi ‘GİGDEKS’i hazırladıklarını ifade eden Ömer Faruk Akbal, endeksin, GİGDER üyelerinin satış fiyatından satış yöntemine ve güncel sektör beklentilerine kadar pek çok soruya verdikleri yanıtların düzenli olarak raporlanmasına ve gerçekçi bir eğilim ortaya koymasına dayandığını söyledi. Verileri aktaran Akbal, “Ocak 2021’de 410 yabancı yatırımcıyla gerçekleştirdiğimiz araştırmada yabancıya ortalama konut satış fiyatını 161 bin 500 dolar olarak tespit etmiştik. Bu fiyatı geride bıraktığımız çeyrekte 196 bin 037 dolara ulaştı” diye konuştu. Akbal, Türkiye’de yabancı yatırımcıya bir konutun ortalama satış değerini 2025’te 225 bin dolara yükseltmeyi hedeflediklerini aktardı.