Yabancılardan iki yıl yatırım beklemeyin

AVM’lere yapılan yatırım rakamının 30 milyar dolara ulaştığını, uluslararası kriterlere uygun AVM sayısının da 200’ye yaklaştığını belirten Hakan Kodal, “2009’da çok önemli bir ciro artışı beklememekle birlikte, toplam ziyaretçi sayısının 1 milyar kişiye ulaşacağına inanıyoruz. Ziyaretçi sayısı olarak bu çok ciddi bir rakam. Sektöre dinamizm ve heyecan getireceğine inanıyoruz. AVM sayısının da gelecek üç yıl içinde 300’ün üzerine çıkacağını öngörüyoruz” diye konuştu.

20 MİLYAR TL CİRO HEDEFİ

Alışveriş Merkezi Yatırımcıları Derneği ile Akademetre Research tarafından ortak proje olarak oluşturulan AVM Endeksi’nin ortaya koyduğu ilk verileri düzenlenen bir basın toplantısında açıklayan AYD Başkanı Hakan Kodal, son bir yılda yeni açılan AVM’lerin 12 milyon yeni ziyaretçi ile pazarı büyüttüğünü söyledi. AVM Endeksi’ne göre son bir yılda alışveriş merkezlerini ziyaret eden kişi sayısı aylık ortalamada 67 milyona yükseldi. AYD Başkanı Hakan Kodal, “Türkiye AVM kültürüne alıştı. Ulaşılan ziyaret sayısı her ay neredeyse Türkiye nüfusuna yakın bir kitlenin AVM’leri ziyaret ettiğini gösteriyor” dedi.

AYD Başkanı Kodal, 2008 yılında toplam cironun yaklaşık 16 milyar TL olduğunu, bu yılın ilk çeyreğinde cirolarda yüzde 4 daralma gerçekleştiğini belirterek, “AVM sektörünün organize perakende sektörü içerisindeki payı giderek artıyor. 2008 yılında gerçekleşen 16 milyar TL’lik ciro, sektörün ulaştığı büyüklük açısından oldukça cesaret verici. Cirolarda, yılın ilk çeyreği dikkate alındığında 2008’e kıyasla 2009’da sadece yüzde 4’lük bir azalma var. 2009 yılı kolay olmasa da cirolar ve ziyaretçi sayısında artış bekliyoruz, tüketici artık AVM kültürünü benimsedi. AVM’lerde 2009 yılı toplam ciro hedefini 20 milyar TL olarak öngörüyoruz” dedi.

“YILIN İKİNCİ YARISINDA BİRAZ TOPARLANMA OLACAK”

Hakan Kodal, krizin etkilerinin 2009’un ikinci yarısıyla birlikte dağılmaya başlayacağına inandığını ifade ederek, “ Biraz sabırlı olmak durumundayız. İkinci yarıdan itibaren ciddi bir çıkıyş olmasa da olumlu bir hava bekliyoruz. Kampanyalarla ciroların artış eğilimine gireceğini düşünüyoriuz. Ayrıca Anadolu’daki AVM’lerin giderek ulusal ölçeğe yayıldıklarını ve yeni grupların da bu sektöre girdiğini memnuniyetle görüyoruz. Bu iki faktör de olumlu gidişatı güçlendirecektir” diye konuştu.

Kodal, 2009’un ilk üç ayında cirolarda artış olmamasına karşın, ziyaretçi sayısının arttığına dikkat çekerek, "Üç aylık dönemde AVM alanına 1 milyon yeni metrekare eklendi. Ziyaretçi sayısında artış olması her yeni açılan AVM’nin kendi müşterisini de yarattığını gösteriyor” dedi. AVM’lerin başarısı için yeni markaların yaratılmasının önemine değinen Kodal, “Anadolu’daki AVM’lerde ziyaretçi sayısında görülen artış İstanbul’daki AVM’lerin nerdeyse iki katı. Kriz iklimi dağılınca Anadolu’da yine büyük artışlar bekliyoruz. Bu da yerel markaların giderek önem kazandığını gösteriyor” diye konuştu.

“İKİ YIL YENİ YATIRIM BEKLEMEMEK GEREK”

Türkiye’de geçen dönemde sektörde kiraların yüksekliği, kepenk kapatma gibi çeşitli yakınmalar duyulduğunu, bu durumun da yabancı yatırımcıları tedirgin ettiğini belirten Kodal, “Doğal olarak yabancı yatırımcılar da organize perakende sektörüne ve AVM’lere yönelik olarak sorgulama içine giriyor. Biz gelecek birkaç yıl içinde yeni AVM yatırımı beklemiyoruz. Çünkü kredi kaynakları kurumuş durumda. Yurtdışında hiçbir banka AVM yatırımılarını finanse etmek istemiyor” değerlendirmesini yaptı. Kodal, finansman sorunları nedeniyle planlanan AVM yatırımlarında 1-2 yıllık bir kayma olacağını belirterek, “Büyük bir ihtimalle 2010 için planlanan yatırımların gerçekleşmesi de 2011’e kayacak. Ancak yabancı yatırımcılar için Türkiye hala cazip bir ülke. Çünkü hem gelir potansiyeli hem de genç nüfus yapısı ve AVM sayılarının geldiği nokta itibariyle önemli bir potansiyel var. Gelecek beş yıllık dönemde Türkiye’nin yabancı yatırımcı için cazibesini koruyacağına inanıyoruz. Ancak bu önümüzdeki 1-2 yıl için yabancı yatırımcılardan yeni yatırım beklemeyelim” diye konuştu.

“YATIRIMCI DÜŞÜK KİRA ÖNERİLERİ KARŞISINDA ŞAŞKIN”

AYD Yönetim Kurulu Üyesi ve Corio Türkiye'nin İcra Kurulu Başkanı Koray Özgül de yaptığı değerlendirmede, kiralarla ilgili sorunlara değinerek, “Yatırımcı artık işin gelir kısmını, yani kiralama potansiyelini daha fazla düşünüyor. Kredi bulma sorunları bir yana cebinde parası olan yatırımcı için de bu psikoloji geçerli. Ve şimdi gelir kısmında sorunlar var. Dolayısıyla yabancı yatırımcı yeni yatırımdan kaçınıyor. Eskiden kiracılar kendilerinin ödeme güçlerinin çok üzerinde kiraları bile rekabetin gereği olarak kabul ediyorlardı. Şimdi ise bizlere kabul edemeyeceğimiz çok düşük kira önerileriyle geliyorlar. Dolayısıyla bu tür teklifler karşısında bizler de perdeleri kapamak zorunda kalıyoruz. Bu durum da yatırımda doğal olarak bir yavaşlayamaya yol açacak” dedi.

ARAŞTIRMA 35 AVM'Yİ KAPSIYOR

Araştırmayı gerçekleştiren Akademetre’nin CEO’su Dr. Halil İbrahim Zeytin ise perakende sektörünün geleceğine ışık tutacak AVM endeksinin, kayıtlı ekonomi için temel göstergelerden biri olacağını ifade etti. AVM’lerin, organize perakendenin lokomotifi olduğunun altını çizen Zeytin, “AVM Endeksi, alışveriş merkezlerini subjektif yapıdan, şeffaf ve ölçülebilir bir niteliğe taşıyacak. Endekse katılan AVM’ler, kendi göstergelerini sektör geneli ile karşılaştırma olanağı bularak, daha sağlıklı kararlar verebilecekler” dedi.

AVM Endeksi, İstanbul’dan 15, Anadolu’dan 20 olmak üzere toplam 35 alışveriş merkezinin katılımıyla oluşturuldu. Endekse katılan alışveriş merkezleri, 1.3 milyon metrekare ile alışveriş merkezlerinin yaklaşık üçte birini temsil ediyor. 2009 Ocak ayı 100 olarak alınan endekste, 2008 yılı Ocak ayından 2009 yılı Mart ayına kadar olan süredeki aylık ziyaret sayısı, ciro ve istihdam verileri yer aldı. AVM Endeksi verilerine göre, 2008 Mart - 2009 Mart arasını kapsayan dönemde alışveriş merkezleri toplam 1 milyon metrekare büyüyerek yaklaşık 4,8 milyon metrekareye ulaştı. AVM’lere ziyaretçi sayısı ayda 54 milyon kişiden 67 milyona yükseldi.