Ya korundular ya korkuttular

Kamu denetiminin en yüksek olduÄŸu sektörlerin başında gelen bankacılıkta, Uzan Ailesi'nin Ä°mar Bankası'nda yaptığı usulsüzlükler kafalarda soru iÅŸaretleri yarattı. Bankalarında çifte hesaplar açan, karşılıksız Hazine kağıdı satan Uzanlar'ın bu iÅŸlemleri birileri tarafından ‘korunmadan’, ya da birilerini ‘korkutmadan’ yapmaları mümkün görünmüyor. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK) tarafından tasfiyesine karar verilen Uzan Ailesi'ne ait Ä°mar Bankası'nda ortaya çıkan skandallar kafaları karıştırdı. Türk halkı hergeçen gün Uzan Ailesi'nin akıllara durgunluk veren yeni bir usulsüzlüğü ile tanışıyor. Bankacılık gibi, kamu otoritesi tarafından en sıkı denetlendiÄŸi düşünülen bir sektörde bile bu kadar açık ve fütursuzca yapılan yolsuzluklar çeÅŸitli soruları da beraberinde getiriyor. Bugüne kadar girdikleri her sektörde iÅŸlerini yasaların dışına çıkarak yapma alışkanlığına sahip olduklarını kanıtlayan Uzanlar'ın, bu iÅŸ yapma alışkanlıklarını bankacılık sektörüne de taşıyabilmeleri, ‘‘korundukları’’ ya da ‘‘korkuttukları’’ şüphelerini doÄŸuruyor. Uzanlar'ın sahip oldukları Ä°mar Bankası'nın yıllardır sorunlu olduÄŸu bilindiÄŸi halde, gerekli müdahalede bu kadar geçikilmesi bu şüphelerin baÅŸlıca kaynağı. BDDK BaÅŸkanı Engin Akçakoca da Ä°mar Bankası'yla ilgili tasfiye kararı verildikten sonra yaptığı açıklamaların birinde, bu bankanın 1981 yılından beri ‘gözetimde’ olduÄŸu mesajını vermiÅŸti. Zaten doÄŸası gereÄŸi kamu tarafından sürekli denetim altında olan, üstüne üstlük sorunlu olduÄŸu bilindiÄŸi için 1981 yılından itibaren de özel bir denetime tabi olan Ä°mar Bankası'nda bugün ortaya çıkan usulsüz iÅŸlemler, ‘‘korunma veya korkutulma’’ tezini doÄŸrular nitelikte. Ä°mar Bankası'nın tasfiyesine karar verilmesi ile birlikte ortaya çıkan en büyük skandal, Uzanlar'ın bu bankada bir ‘‘çifte kayıt’’ sistemini uyguladıkları olmuÅŸtu. Yönetiminde zaten BDDK tarafından atanan bir yöneticinin de bulunduÄŸu Ä°mar Bankası'nda, toplanan paraların büyük bölümü resmi kayıtlara girmemiÅŸti. Uzanlar, topladıkları mevduatların bir kısmını Kıbrıs'da bulunan off-shore bankalarına aktarırken, önemli bir bölümünü de bankanın resmi mevduat kayıtlarına bile sokmamışlardı. Böylece, ‘‘dövize en yüksek fazi veren banka’’ olarak kendini tanıtan Ä°mar Bankası yıllarca tassarruf sahiplerinden aldığı paraları patronlarının cebine kanalize etmiÅŸti. BONO SKANDALI Ä°mar Bankası'nda Uzanlar'ın yasalardan ve onun uygulayıcılarından nasıl hiç korkmadan usulsüzlük yaptıklarını gösteren bir diÄŸer olay da Hazine Bonoları'nda ortaya çıktı. Ä°mar Bankası'ndan bono alanlar ‘‘garanti’’ kapsamı dışında tutulmanın ÅŸokunu yaÅŸarken, bankanın halka arz yoluyla yapılan bono ihalerinde görev almadığı belirlendi. Her halka arz öncesinde aracılık yapmak için Hazine'den izin alan bankalar arasında Ä°mar Bankası'nın adına rastlanamazken, banka kendi portföyünden rahatlıkla bono satışı yaptı. Ä°mar Bankası'nın aracılık yetkisi verilen bankalar arasında olmayışı, bankanın kendisinin baÅŸvurmamasından mı, yoksa kriterleri tutmadığı için izin alamadığından mı kaynaklandığı ise ayrı bir merak konusu. Prosedüre göre; Hazine tarafından bonoların halka arz yöntemiyle satılması iÅŸlemine bankalar ve Merkez Bankası'nda açık piyasa iÅŸlemleri yapmaya yetkili aracı kurumlar aracılık edebiliyor. Satışa aracılık etmek isteyen banka ve yetkili aracı kurumlar, halka arz öncesinde Merkez Bankası'na baÅŸvuruyor. Hazine tarafından uygun görülen kuruluÅŸlar ile Merkez Bankası arasında halk arz aracılık protokolü imzalanıyor. Yatırımcılar hazine bonolarını, açıklanan banka ve aracı kurum ÅŸubelerinden ya da Merkez Bankası ÅŸubelerinden alabiliyor.BATAN BANKALAR DA VARAncak son iki yıldır yapılan halka arz ihalelerine bakıldığında, aracılık eden kuruluÅŸlar listesinde Ä°mar Bankası'nın adı bulunmuyor. Oysa bu listelerde sonradan el konulan bazı bankaların adları bile yer alıyor. Ä°mar Bankası'nın bugüne kadar halka arzlarda bono satışına aracılık etmek için Hazine'ye baÅŸvurup baÅŸvurmadığı ise bilinmiyor.Â