Ya engellenmeli ya meşru olmalı
Güncelleme Tarihi:
İstanbul başta olmak üzere Türkiye’nin birçok şehrinde tartışma konusu olan akıllı telefonlar üzerinden araç çağırma uygulaması Uber için Gümrük ve Ticaret Bakanlığı rapor hazırladı. Uber’in kontrol altına alınması gerektiğine vurgu yapılan raporda, “Bu sistem yasal olarak ya engellenmeli, ya da meşru hale getirilmeli” dendi.
SON günlerde sıkça tartışılan akıllı telefonlar üzerinden araç çağırma uygulaması Uber hakkında Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, bir rapor hazırlaı. Ulaştırma
Sektör Raporu’nda Uber’in taksicilere verdiği zararın önüne geçebilmek için yasal düzenleme yapılması gerektiği belirtilerek, “Bu şirketler, yasal zeminde ya tamamen engellenmeli ya da ağırlaştırılmış şartlar çerçevesinde meşruiyete kavuşturulmalıdır” denildi.
TESPİTİ ZOR
Uber’in mobil uygulamayla kullanıcılarına, özel araç hizmeti sunan bir sistem olduğu vurgulanan raporda şu tespitler yer aldı: “Uber’i taksilerden ayıran önemli özellikler bulunmakta. Uygulama üzerinden kredi kartıyla ödeme imkanı var.
Emniyet Genel Müdürlüğü temsilcisi; Uber gibi araçların trafikte tespit edilmesinin çok zor olduğunu ancak tespit edildikleri anda korsan taşımacılık suçundan cezai işlem uygulandığını ve aracın bağlanarak parka çekildiğini belirtmiştir. Fakat takibin ve belirlemenin çok kolay olmamasından dolayı öneri olarak, Uber ve benzeri mobil uygulama üzerinden gerçekleştirilen taşımacılığın yapıldığı illerde yasal düzenlemeye gidilerek uygulamanın engellenmesi veya Uber araçlarının da ‘A1’ yetki belgesi almaları zorunlu kılınarak bu kapsamda faaliyet göstermelerinin sağlanabileceği belirtilmiştir.
Bu sayede denetimlerinin de daha kolay olacağı ve resmi şekilde düzenlemeye tabi olacakları için tespitlerinin kolaylaşacağı ifade edilmiştir. İstanbul Büyükşehir Belediyesi temsilcisi ise Uber’e tamamen karşı olduklarını, İstanbul ili içinde İstanbul Taksi uygulamasının yürürlüğe girdiğini, yasal durumda yetkilendirilmemiş olan Uber’i istemediklerini vurgulamıştır.”
Bu bağlamda Uber’in İstanbul’da hizmet vermesine kesinlikle karşı olduklarını vurgulamıştır. Uber ve benzeri mobil uygulamalar tüm dünyada taksiciler tarafından çoğunlukla olumsuz olarak karşılanmakta. Ancak ABD’deki örneklerinin incelemesinden ve yazılı kaynak taramalarından elde edilen verilere göre, Uber’in taksicilere verdiği zararların önüne geçebilmek için yasal bir düzenlemenin yapılması gerektiği anlaşılmıştır. Yasadaki boşluklardan yararlanarak faaliyet göstermekte olan bu şirketler, yasal zeminde ya tamamen engellenmeli ya da ağırlaştırılmış şartlar çerçevesinde esnafın işine engel teşkil etmeyecek şekilde meşruiyete kavuşturulmalı.
Başta ABD ve Hong Kong olmak üzere birçok ülke Uber uygulamasının yasal altyapısını değerlendirmekte ve taksicilik sektörünün olumsuz etkilenmemesi için çözümler aramakta. Plaka sahiplerinin ve taksi şoförlerinin listesinin kamuya açık hale getirilmesi sağlanarak korsan taksicilik yapanlar hızlı bir şekilde belirlenecektir. ABD’nin Virginia eyaletinde gerçekleştirilen uygulamaya göre belirli sermaye ve çalışma koşulları çerçevesinde Uber yasal olarak meşruiyet kazanmış durumdadır.”
BİTAKSİ, DURAKTA SIRAYI BOZUYOR
ÖTE yandan BiTaksi gibi uygulamaların da zaman zaman taksi duraklarında sıkıntı yarattığına dikkat çekilen raporda, “Bu uygulamalara üye olan taksicilerin duraktaki sırayı bozarak, talep edildiği anda sıra kendinde olmamasına rağmen müşteriye gittiği, bunun da mevcut durak uygulamasında sıkıntı yarattığı ifade edilmiştir” denildi.
HAKSIZ REKABETİN ÖNÜNE GEÇİLİR
RAPORDA, yurtdışından örnekler verilerek, “New York City eyaletinde de diğer taksicilere nazaran daha yüksek vergilendirme kriterleri çerçevesinde çalışmaktadır. Ülkemizde de benzeri bir uygulama yapılması sağlanarak Uber ve benzeri uygulamaların denetimi gerçekleştirilebilir. Bu sayede hem haksız rekabetin önüne geçilmiş, hem de taksici esnafının kazancına ilişkin olumsuz bir etki ortadan kaldırılmış olacaktır. Uber gibi araçlara yasal olarak engel konulmadığı sürece, bu araçlarla rekabet edebilmek için belirli koşullarla lüks ticari taksi olarak çalışılmasına izin verilerek, müşterilere Uber ve benzeri diğer uygulamaların sunduğu hizmet kalitesinde hizmet sunulması sağlanmalıdır. Bu sayede hem taksicilerin sektördeki konumu sağlamlaştırılmış olur, hem de diğer tüm toplu taşıma araçları ile rekabet edebilme şansı artarak kazanç elde etme imkanı sunulmuş olur” denildi.
17 bin 395
İstanbul’daki toplam taksi plakası sayısı
1.6 milyon TL
Bir taksi plakasının değeri
30 bin
İstanbul’daki taksilerde çalışan şoför sayısı
4 kişi
Bir taksiden para kazanan minimum kişi sayısı
22 bin 500 TL
Bir taksinin ortalama
2 bin 500 TL
Günde 12 saat çalışan bir taksicinin aylık ortalama geliri
Araçlarıyla adliyeye gelen taksicilere, polisler müdahale etti. Polisler taksicilerden yolu açmalarını istedi. Bir süre devam eden yol kapatma eyleminin ardından trafik normale döndü. Bu sırada bir Uber aracı adliyenin yanından geçti. Taksiciler Uber aracına pet şişeler fırlatarak protesto etti.