Güncelleme Tarihi:
Alkollü içeceklerdeki vergilerin örnek gösterildiği raporda ithal viski ile alkol içeriği aynı olmasına karşın rakıya ayrıcalık tanındığı belirtildi. Müzakerelerin önemli başlıklarında tarımda, Başbakan Tayyip Erdoğan’ın gübre ve mazot desteği sözü ile reformu deldiğinin ifade edildiği raporda, 2007’de başlayacak katılım öncesi yardımdan yararlanmak için Türkiye’nin elini çabuk tutması gerektiği kaydedildi. Raporda; vergi, tarım, enerji, ihaleler, finans kuruluşları ve Merkez Bankası bağımsızlığına ilişkin bölümlerinde önemli saptamalarda bulunuldu. Rapordaki söz konusu değerlendirmeler şöyle:
TÜTÜN-ALKOL VERGİLERİ YANLIŞ:
Alkollü içeceklere uygulanan gümrük vergileri müktesebatla uyumlu değildir. Vergiler, alkolün içeriği ve ürünün cinsine bağlı olarak kısmen farklılık arzetmekte ve Türkiye’de üretilen bazı alkollü içkilere (örneğin rakı), alkol içeriği aynı olmasına rağmen, ithal içkilere (viski, rom vb.) göre, daha düşük vergi uygulamaktadır. İthal tütün ürünlerine ve sigaralara uygulanan özel gümrük vergileri de Tütün Fonu’nun ayrımcı uygulamaları arasında sayılabilir. Bu tür ayrımcı uygulamalar, sadece müktesebatla değil, Türkiye’nin Gümrük Birliği Anlaşması ve Dünya Ticaret Örgütü kuralları çerçevesindeki yükümlülükleriyle de çelişmektedir.
İHALEDE YERLİYİ KAYIRMAYIN:
Türk kamu ihale mevzuatında bir dizi istisnalar yürürlüğe konmuştur. Bu tür istisnalar sadece Kamu İhale Kanunu’nun bütünlüğünü bozmakla kalmamakta, fakat aynı zamanda kamu ihaleleri için kapsamlı bir çerçeve oluşturulması hedefine de zarar vermektedir. Ayrıca, Kamu İhale Kanunu teklif veren Türk firmalarını kayıran unsurlar içermektedir ki, bu da eşit rekabeti bozmakta ve milliyet temelinde ayrım yapmama ilkesiyle çelişmektedir.
YABANCI İÇİN TELEKOM YETMEZ:
Türk Telekom’un çoğunluk hissesinin özelleştirilmesi süreci daha çok yabancı sermayenin cezbedilmesi için bir işaret teşkil edebilecektir. Ancak, piyasada rekabetin yaratılması için atılması gereken esas önemli adım yönetmelikler ve yasaların uygulanmasıdır.
ERDOĞAN TARIM REFORMUNU DELDİ:
Tarım kesiminde devlet yardımı mevzuatı konusunda gelişme kaydedilememiştir. Girdi sübvansiyonlarının kaldırılması Tarım Reformu Uygulama Projesi’nin amaçlarından biri olmasına rağmen, Türk Başbakanı 2005 yılında örneğin mazot ve gübreye girdi sübvansiyonları tahsis edileceğini duyurmuştur.
PARA İSTİYORSANIZ ACELE EDİN:
Türkiye son zamanlarda 1 Ocak 2007’den itibaren dahil olacağı IPARD’ın (katılım öncesi yardım programı) kırsal kalkınma boyutu IPA’nın uygulanmasına ilişkin hazırlıklara başlamıştır. Bu konuda son tarih olan 1 Ocak 2007 göz önünde bulundudurulduğunda, IPARD fonlarının zamanlıca ödenmesinin temini açısından Türkiye’nin bu alanda acil siyasi kararlar alması gerekmektedir.
GIDA DENETİMİNDE BOŞLUK VAR:
Gıda Kanunu, Sağlık Bakanlığı’nın yetkilerini Tarım Bakanlığı’na devretmiştir. Ancak, ilgili uygulama tüzüklerinin hazırlanmasındaki gecikmeler nedeniyle resmi kontrollerde kaydadeğer bir boşluk meydana gelmiştir.
AB’DEN ET ALIN:
Türkiye’nin AB’den canlı hayvan ve hayvansal ürünler ithalatı üzerindeki fiili yasağı halen devam etmektedir. Türkiye balıkçılık sektöründe hiçbir önemli ilerleme sağlayamamıştır. Bu aşamada Türk balıkçılık mevzuatı müktesebat ile uyum içinde değildir ve idari yapılar henüz Ortak Balıkçılık Politikası’nın şartlarını karşılamamaktadır.
İletişim vergileri yüksek
MOBİL hizmetlerden yararlanma oranı Temmuz 2005 itibariyle 40.4 milyon aboneyle yüzde 58’e ulaştığı belirtilen raporda, şöyle denildi: ‘Geçen yılki raporda da belirtilidiği üzere, sabit ve mobil telefonlara konulan iletişim vergileri olağanüstü yüksek düzeylerde olmaya devam etmektedir. Sabit telefonlar için yüzde 18 KDV’nin yerine yüzde 15 oranında, mobil telefonlar için ise yüzde 25 oranında iletişim vergisi uygulanmaktadır.’
Finans kuruluşları iyi denetlenemiyor
BANKA-dışı mali kurumlar (leasing, factoring ve tüketici finans şirketleri) ve kredi kuruluşlarının işleyişi Hazine’nin ayrılmaz bir parçası olan Bankacılık ve Kambiyo Genel Müdürlüğü (BKGM) tarafından düzenlendiği kaydedilen İlerleme Raporu’nda şöyle denildi: ‘BKGM’de 12 kişi görev yapmaktadır. Hazine Kontrolörleri kurulu bu finans kuruluşlarının denetlenmesinden sorumlu kurumdur. Kurul aynı zamanda, KİT’lerin, Dünya Bankası kredilerinin ve AB fonlarının kontrolünden de sorumlu olduğundan. kaynakları düzenli aralıklarla geniş kapsamlı denetlemeler yapması için yeterli olmamaktadır. 2004 yılında banka-dışı finans kurumları için sadece 10 adet hedeflenmiş inceleme gerçekleştirilmiştir. Genel olarak, denetleme ve düzenlemenin bölünmüş niteliği finans hizmetleri alanında önemli bir sorundur. Bankalar ve faiz bazlı olmayan mali ürünler sunan özel finans kuruluşları (İslami bankacılık) BDDK tarafından düzenlenmekte ve denetlenmektedir.’
Enflasyon hedefini hükümet belirlemesin
HÜKÜMETİN, Merkez Bankası’nın da iştiraki ile, enflasyon hedefleri belirlemeyi sürdürdüğü belirtilen raporda, ‘Bu nedenle, Merkez Bankası’nın bağımsızlığına ilişkin hükümlerin müktesebatla daha fazla uyumlaştırılması gerekmektedir. Özellikle, hükümet tarafından enflasyon hedefi belirlenmesi uygulaması sona erdirilmelidir. Merkez Bankası’nın TMSF’ye borç verme olasılığı Avrupa Toplululuğu Antlaşması’na aykırı olabilir’ denildi.