Vergileri zorla alıyoruz bari vatandaş memnun olsun

GELİR İdaresi’nin Başkanvekili Osman Arıoğlu, yeni İdare’nin hedeflerini, önceliklerini ve vergiye dair temel sorunları Hürriyet’e anlattı. Yeni kurulan Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) ile vergi konusundaki konsept ve algılamanın değişmesi için çaba göstereceklerini söyleyen Arıoğlu, ‘Vergi zorla alınır; tamam ama vergi alırken de sanki bir müşteriye mal pazarlıyormuşsunuz da onun bedelini alıyormuş gibi yaklaşmanız lazım’ diye konuştu. Taşrada 63 bin, Merkez’de ise 3 bin 311 kadrosu bulunan GİB’in Başkanvekili Arıoğlu, sorularımızı şöyle yanıtladı:

İdare, bu yapısıyla içinize sindi mi?

- Bununla yetinmek durumunda da değiliz. Ama öncekine göre daha iyi olduğuna inandığımız bir yapı kurduk. Bu yapının içini bir an önce doldurup aksaklık çıktığı anda müdahale ederek daha iyi noktaya getirmek hedefimiz.

Öncelikleriniz ne?

- Konseptin değişik olduğuna önce, kendi ekibimizi inandırmak. Taşra organizasyonuna çok önem veriyoruz. Mesafe aldıkça verimlilik görülecek.

GİB, Gelirler Genel Müdürlüğü’ne göre nasıl bir fark yarattı?

- Yeni yapılanmayla daha önce burada olmayan fonksiyonlar kuruldu. Özel tahsis edilmiş personelin olmadığı birimler kuruldu. Örneğin ‘Mükellef Hizmetleri Birimi’ kurduk ve oraya üç daire başkanı verdik.

‘Mükellef Hizmetleri Birimi’ hangi farkı yaratacak?

- Mükellef hizmetleri birimi, buranın değişen yüzü. Konsept değişecek. Vergi zorla alınır; tamam. Ama vergi alırken de sanki bir müşteriye mal pazarlıyormuşsunuz da onun bedelini alıyormuş gibi yaklaşmanız lazım

Pazarlanan bir şey olmadığı halde...

- Üstelik bu, karşılıksız bir alım olduğu için mükellefe olabildiğince, ‘Bir şey vermeden parasını alıyorum; bari vatandaş memnun gitsin’ anlayışı. Temel görevi mükellef bilinçlendirmesi ve vergisel olaylarda duyuruları en etkin şekilde yapmak.

50 yaşına kadar vergi kaçırmayı hüner sayan vatandaş, broşürlerle istenen noktaya nasıl gelecek?

- Zaten en büyük sorunumuz o: Alışkanlıkları değiştirmek. Ama bugün bir GİB kurduk, yarın herşey değişecek. Dün vergi toplanamıyordu, bugün toplanacak diye birşey yok. Bu bir süreç.

Zaman alacak bir süreç?

- Bugüne dek parça parça yaptığımız şeyler bütünleşecek. Örneğin, Amerikan Hazinesi’ye iki yıldır yürütüğümüz bir çalışma vardı. Önemli bir unsuru, mükellef hizmetleriyle ilgili. Şimdi eğiticilerin eğitimini yeni tamamladık. Onlar taşra personelimizi eğitmeye başlayacak.

Hitap biçimi, vücut dili gibi psiko-sosyal boyutları da var mı?

- İşin temeli zaten bunlar. Ayrıca vergi dairesiyle mükellefin sıcak teması azalıyor. Bugün ayda 2 milyon beyannameyi internetten alıyoruz.

2 milyon beyanname, potansiyelin ne kadarını kavrıyor?

- Ayda toplam 4.5-5 milyon beyanname alıyoruz, bazı aylar 6 milyon. Yani üçte bir ile yüzde 50 civarında. Tahsilat açısından otomasyon, yüzde 96 düzeyine ulaştı. Yıl sonuna kadar ulaşamadığımız yer kalmayacak.

Yüksek vergi kaçak sigara mazereti olamaz

Sigara ve alkollü içkilerden alınan ÖTV çalışması ne zaman bitecek? Harmana göre üçlü sistemi sürdürecek misiniz?

- Bitme aşamasına geldi. Ama son karar verilmeden bir şey diyemem. Sayın bakan imzasını atana kadar çalışma sürer.

Peki sigara-alkol ÖTV oranlarının çok yüksek olduğu ve kaçağı artırdığı görüşlerine katılıyor musunuz?

- Hayır. Bu, kayıp ve kaçağın mazereti olamaz. Hem sigara, hem alkolde dünyada bizden yüksek ülkeler var. Tamam, kısa zamanda oranlar biraz yükseldi. Ama oranlar yüksek,nasıl ödeyeceğim demenin haklı tarafı yok.

Amaç mükellefe ‘ayıp etmişiz’ dedirtmek

Vatandaşa, mükellefe yaptırım uyguluyor musunuz?

- Herşeyi yaptırıma ya da menfaate bağlamamak lazım. Amaç toplumdaki psikolojik ortamı ve mükellefler arasında ‘Biz de ayıp etmişiz’ deme duygusunu oluşturmak. Bu noktada da toplumsal destek çok önemli.

Söz ettiğiniz duygunun eksikliğinde, eğlence sektöründeki, lüks emlak alım-satımındaki para trafiği, birkaç dakikada tükenen milyon dolarlık konut görüntüleri rol oynuyor olabilir mi?

- Olabilir fakat mazeret olmamalı. Bundan böyle denetim sonuçlarını daha sık ve süratli sık açıklayacağız.

İlk ve ortaöğretime vergi dersi geliyor

OSMAN Arıoğlu, şu an üzerinde çalıştıkları en önemli projelerden birinin de, ilk ve ortaöğretim kurumlarına, Vergi Dersi konulmasına yönelik çalışma olduğunu açıkladı. Milli Eğitim Bakanlığı ile dersin içeriğini belirlemeye çalıştıklarını söyleyen Arıoğlu, ‘Vergi Dersi seçimlik mi olacak?’ sorusuna şu yanıtı verdi: ‘Onu da konuşuyoruz. Ama biz zorunlu olmasını tercih ediyoruz. Bir Milli Güvenlik ya da Yurttaşlık Bilgisi gibi zorunlu bir ders olsun. Planımız önümüzdeki ettiğimi dönemine yetiştirmek.’

Eğitimde KDV indirimi yorumu bürokrata düşmez

Vergi indirimleri gelecek mi?

- Elbette. Arzu edilen, hem oranları rekabet edilebilir boyuta getirmek. Hem de sistemdeki kayıp-kaçak unsurlarını yasal zemini varsa ortadan kaldırmak.

Eğitimde KDV düşecek mi?

- Bu spesifik bir konu. Hükümet konuşur karar verir. Bir siyasinin açıklama yaptığı konuda bürokrat olarak yorumda bulunmak doğru değil.

Konaklama vergisine itiraz doğru değil

OSMAN Arıoğlu, yüzde 3’lük konaklama vergisine ilişkin düzenleme girişimine yönelik ‘kayıtdışılığı arttırır’ eleştirilerini de şöyle yanıtladı: ‘Birçok ülkede konaklama vergisi var. Karar verilir vergi gelirse, herkes uymak durumunda. Vergi gelene kadar tartışılır, fikirler bürokratik ortamda bürokratik terbiye içinde söylenir.’