Vergide kaçak 6 katrilyon

Hürriyet İstanbul'un sorularını cevaplayan İstanbul Defterdarı Kadir Boy, geçen mali yılın rakamlarını ve yeni uygulamaları açıkladı. 2000 yılında 11 katrilyon lira vergi toplandığını söyleyen Boy, ancak toplananın yarısı kadar da kayıt dışı vergi bulunduğunu söyledi.

Kadir Boy, kayıt dışı ekonominin önüne geçmek için, magazin dünyasını da mercek altına aldıklarını anlattı.

İstanbul Defterdarı Kadir Boy, kentte geçen yıl itibariyle 11 katrilyon 200 trilyon lira civarında vergi geliri toplandığını söyledi. Geride bırakılan mali yıla ilişkin rakamları ve yeni uygulamaları açıklayan Boy, toplanan 11 katrilyon verginin, bütçe gelirleri hesaplanırken tahmin edilen 10 katrilyon 80 trilyon liranın üzerinde gerçekleştiğini belirtti. Türkiye genelindeki vergi gelirlerine İstanbul'un katkısının ortalama yüzde 42 olduğunu söyleyen Boy, ‘‘Kayıt dışı ekonomiyle ciddi mücadeleye başladık. Bu bağlamda uzun süredir tahsil edilemeyen vergi borçlarına ağırlık verdik. Ayrıca Özel İletişim Vergisi'nden 430 trilyon lira gelir sağlandı. Böylece İstanbul'un Türkiye içindeki payı 2,4 puanlık artışla yüzde 44,4'e yükseldi. Ancak bu oranlar gerçek potansiyeli yansıtmıyor. Altı - yedi katrilyon lira aşağısında. Yani topladığımızın yarısı kadar’’ diye konuştu.

Kadir Boy'un Hürriyet İstanbul'un sorularına verdiği cevaplar şöyle:

Takip ve mücadele birimi

Defterdarlık, kayıt dışı ekonomiyle mücadele kapsamında Mayıs 1999'da büyük bir çalışma başlattı. Ancak üst üste yaşanan deprem felaketleri nedeniyle yeterli verim alınamadı. Geçen yılın başından itibaren çalışmalara hız verildi. 15 Ocak 2001'de ise Kayıt Dışı Ekonomiyle Takip ve Mücadele Birimi kuruldu. Beş vergi denetmeni başkanlığında altmış özel memur birimde görev yapacak. Vergi Usul Kanunu, halkla ilişkiler, pedagoji gibi konularda eğitilecek olan bu kişiler, mükellefleri yaptıkları hatalar nedeniyle uyaracaklar. Bunların çoğu denetimler sırasında yapılacak. Ayrıca özel olarak hazırlatılacak broşürler dağıtılacak.

2000'e ait bazı rakamlar

Şehir genelinde 1 milyon 200 bin vergi mükellefinden 230 bininin kayıt dışı olduğu tahmin ediliyor. Beyanda bulunup da ödeme yapmayanların oranı ise yüzde sekiz.

Yıl sonunda 60 bin kayıt dışı çalışan mükellef tespit edildi. Bunlar pazarcılık, konfeksiyon, berbercilik - kuaförcülük, nakliyat ve otomobil tamirciliği gibi sektörlerde çalışıyor. İlçelerde yüzde 26'yla Eminönü birinci sırada. Bunu Sarıyer, Maltepe, Ümraniye, Beykoz, Kartal, Pendik takip ediyor.

5,5 trilyon lira civarında usulsüzlük cezası kesildi. Çoğunluğunu, Vergi Usul Kanunu kayıt nazım hükümlerinin ihlali oluşturuyor. Sadece gece denetimlerinde 1 trilyon 500 milyar lira usulsüzlük cezası kesildi.

19.00 - 03.00 saatleri arasında yapılan hasılat denetimlerinde ilginç rakamlarla karşılaşıldı. İncelenen 200'e yakın eğlence mekanında toplam 5 trilyon 400 milyar liralık hasılat belirlendi. Oysa aynı işletmelerin beyanları 2,5 trilyon görünüyor. Yani üç trilyona yakın kaçırılan bir miktar söz konusu. Önümüzdeki iki ay içinde verilecek Gelir ve Kurumlar Vergisi bekleniyor. İşletmelerin bu hasılatı burada da göstermemesi halinde işlem başlatılacak.

Televoleciler de mercek altında

Defterdarlık, kayıt dışı ekonominin önüne geçmek amacıyla magazin dünyasını da yakın takibe aldı. Bunun için geçtiğimiz ağustosta Basın Takip ve İzleme Grubu adında altı kişilik birim oluşturuldu. Bu kişiler, her gün 15 günlük gazeteyi, haftalık ve aylık dergileri ve televizyonlardaki magazin programlarını tarıyor. Mali ihbar denebilecekler ayıklanarak üzerine gidiliyor. Şu ana kadar 100 civarında ihbar alındı, bunlardan 70'i doğru çıktı. İhbarların çoğunluğunu emlak, eğlence ve otomotiv sektöründen.

VERGİ DAİRELERİ İŞLEMLERİ STANDARDI

İşlem türü İlgili servis İşlem süresi

Evrak kayıt Evrak 5 dakika

Potansiyel vergi numarası alınması Sicil 15 dakika

Yeni mükellefiyet tesisi Sicil - Yoklama 2 gün

Ünvan değişikliği Sicil - Yoklama 15 dakika

Mükellefiyet terk Sicil - Yoklama 2 gün

Adres değişikliği Sicil - Yoklama 15 dakika

Mükellefiyet yazıları * Sicil - Yoklama 20 dakika

Beyanname Kabul Vergilendirme 10 dakika

Bilanço tasdiki Vergilendirme 30 dakika

Borç dökümü alma Vergilendirme 30 dakika

Uzlaşma müracaatı Vergilendirme 20 dakika

Cihaz levhası ** Vergilendirme 30 dakika

Vergi levhası tasdiki Vergilendirme 5 dakika

Vergi tahsili Vezne 5 dakika

29 Mart 2000 tarihinden itibaren tüm vergi dairelerinde işlem standardı uygulanıyor. Dairelerde yapılan 20 işlemden, mükellefleri ilgilendiren 14'ünün bitiriliş süreleri bu tabloda belirlendi. Amaç mükellefleri bilinçlendirerek memnuniyetlerini sağlamak.