Güncelleme Tarihi:
Devlet Planlama Teşkilatı'nın (DPT), illerin kişi başına ekonomik göstergelerini derlediği çalışmasına göre Türkiye'de kişi başına en fazla vergi ödeyen il 743 milyon lira ile Kocaeli oldu. Kişi başına mevduatta ise ilk sırayı 566.8 milyon lira ile Ankara aldı.
DPT çeşitli göstergeleri kullanarak Türkiye'deki iller arasındaki gelişmişlik farkını bir kez daha ortaya çıkardı. En uçtaki iller arasında, ödenen kişi başına vergi açısından 192 katlık, kamu yatırımları açısından 120 katlık, kişi başına banka mevduatı açısından 60 katlık, kişi başına banka kredisi açısından 335 katlık farklar ortaya çıktı.
DPT Bölgesel Gelişme ve Yapısal Uyum Genel Müdürlüğü illeri vergi, vergi mükellefi sayısı, kamu yatırımları, kişi başına gelir, teşvikli özel sektör yatırımı, mevduat, banka kredisi, emekli sayısı ve benzeri kriterlere göre sıraladı.
VERGİ UÇURUMU
DPT verilerine göre Türkiye'de kişi başına en fazla vergi geliri 1996 yılında 1997 yılı fiyatlarıyla 743 milyon 369.5 bin lira ile Kocaeli'de tahsil edildi. Kişi başına en düşük vergi ise 3 milyon 849 bin lira ile Muş'ta ödendi. Kişi başına en yüksek vergi ödeyen Kocaeli ile Muş arasında tam 192 katlık bir fark oluştu. Koacaeli'den sora kişi başına en fazla vergiyi 209 milyon 916.8 bin lira ile İstanbul, 168 milyon 770.7 bin lira ile Ankara, 134 milyon 221.5 bin lira ile İzmir, 79 milyon 596.8 bin lira ile Bursa ödedi. Türkiye genelinde kişi başına ödenen ortalama vergi ise 1997 fiyatlarıyla 78 milyon 588 bin lira olarak hesaplandı. İlk beş ilin dışındaki illerde ödenen kişi başına vergi miktarı Türkiye ortalamasının altında kaldı.
Muş'tan sonra kişi başına en düşük vergi ödeyen ilk dokuz ilin ise Bitlis, Şırnak, Ağrı, Bingöl, Siirt, Mardin, Hakkari, Ardahan ve Bayburt olduğu belirlendi.
YATIRIM
DPT'nin hesaplamalarına göre devlet 1997 yılı fiyatlarıyla kişi başına en fazla yatırımı 58 milyon 225.4 bin lira ile Bingöl'e yaptı. Kişi başına en düşük kamu yatırımı ise 484.2 bin lira ile Mardin'e gerçekleştirildi. Bingöl'e yapılan kişi başına kamu yatırımı ile Mardin'e yapılan yatırım harcaması arasında 120 kata yakın fark oluştu. Kişi başına en fazla yatırım yapılan iller sıralamasında Bingöl'ü, Tunceli, Iğdır, Kocaeli, Kırıkkale, Sivas, Şanlıurfa, Ankara, Artvin ve Karaman gibi iller izledi. Mardin'den sonra kişi başına en az yatırım yapılan diğer iller ise sırasıyla Siirt, Yalova, Ordu, Giresun, Bitlis, Kilis, Tokat, Karabük, Ardahan, Amasya oldu.
MEVDUAT
DPT'nin kişi başına mevduata göre yaptığı sıralamada ise birinciliği 566.8 milyon liralık mevduatla Ankara, sonunculuğu ise 9.4 milyon liralık mevduatla Bitlis aldı. Ankara'da kişi başına düşen mevduat miktarı ile Bitlis'te düşen mevduat miktarı arasında 60 kata yakın bir fark ortaya çıktı.
Kişi başına kullanılan banka kredisi sıralamasında ise uçurum çok daha büyüdü. Kişi başına kullanılan banka kredisi sıralamasında 462.3 trilyon lira ile ilk sırada yer alan Ankara ile 1.3 milyon lira ile son sırada yer alan Şırnak arasında 347 katlık bir uçurum olduğu hesaplandı.