Vergi Usul Kanunu
Güncelleme Tarihi:
1-YENİDEN DEĞERLEME ORANI: Bilindiği üzere, 213 sayılı VUK’nun mükerrer 298’nci maddesinin (B) fıkrasında “Bir hesap dönemi itibariyle yapılacak değerlemede esas alınacak yeniden değerleme oranı, yeniden değerleme yapılacak yılın Ekim ayında (Ekim ayı dahil) bir önceki yılın aynı dönemine göre Devlet İstatistik Enstitüsünün Toptan Eşya Fiyatları Genel Endeksinde meydana gelen ortalama fiyat artış oranıdır.
Bu oran Maliye Bakanlığınca her yıl Aralık Ayı içinde Resmi Gazete ile ilan edilir.” hükmü yer almaktadır.
Bu hüküm uyarınca 2004 yılı değerlemesinde uygulanacak oran % 11,2 olarak belirlenmiş olup, son 10 yılın yeniden değerleme oranları da aşağıda verilmiştir. Bu oran, aynı zamanda 2004 yılına ait son geçici vergi dönemi için deuygulanacaktır. (341 Sayılı VUK Genel Tebliği ile 20.11.2004 tarihli ve 25646 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.) Yıllar Y. Değ. Oranı (%) 2004 341 11,2 2003 325 28,5 2002 310 59,0 2001 301 53,2 2000 288 56,0 1999 279 52,1 1998 267 77,8 1997 259 80,4 1996 252 72,8 1995 245 99,5VUK Genel Tebliği
2-GİDER YAZILABİLECEK SABİT KIYMETLERE İLİŞKİN SINIR: 4369 sayılı Kanunun 29.07.1998 tarihinde yürürlüğe giren 19. maddesi ile VUK.’nun mükerrer 414. maddesinde değişiklik yapılmıştır. Anılan kanun maddesinin üçüncü fıkrasında; “ Bu Kanunda yer alan maktu hadler ile asgari ve azami miktarları belirtilmiş olan para ile ödenecek ceza miktarları, her yıl bir önceki yıla ilişkin bu Kanun uyarınca belirlenen yeniden değerleme oranında artırılmak suretiyle uygulanır. .......” denmektedir. Bu hükme göre 2004 yılında440.000.000 TL. olarak belirlenen doğrudan gider yazılabilecek sabit kıymetlere ilişkin sınır, 01.01.2005 tarihinden itibaren 480 YTL.’na yükselmiştir. ( 342 No’lu VUK Genel Tebliği / 28.11.2004 Tarihli ve 25654 Sayılı Resmi Gazete ) 3-FATURA KESME SINIRI: VUK’nun 232. maddesine göre; birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit usulde tespit edilenlerle, defter tutmak zorunda olan çiftçiler; -Birinci ve ikinci sınıf tüccarlara, -Serbest meslek erbabına, -Kazançları basit usulde tespit olunan tüccarlara, -Defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçilere, -Vergiden muaf esnafa, sattıkları emtia veya yaptıkları iş için fatura vermek ve bunlar da fatura istemek ve almak mecburiyetindedirler. 4-31.12.2004 TARİHİ İTİBARİYLE YABANCI PARA CİNSİNDEN BORÇ, ALACAK VE EFEKTİFLERİN DEĞERLEMESİNDE ESAS ALINACAK KURLAR* : DÖVİZ ALIŞ (2004)** EFEKTİF ALIŞ (2004)** 1 ABD Doları 1.342.100 1.341.200 1.038.400 1.033.600 1 Danimarka Kronu 245.620 245.450 2.576.500 2.574.700 1 İsveç Kronu 201.800 201.660 1 İsviçre Frangı 1.180.600 1.178.800 1 Japon Yeni 12.913 12.865 1.109.400 1.105.300 1 Kuveyt Dinarı 4.516.700 4.448.900 1 Norveç Kronu 221.080 220.930 1 Suudi Arabistan Riyali 358.950 356.260 1 EURO 1.826.800 1.825.500 * Kasa mevcutları “efektif” diğer mevcut ve borçlar ise “döviz alış kuru” ile değerlenecektir. **Değerlemeye esas alınan kurlar T.C.Merkez Bankası’nın 30.12.2004 tarihinde yayımladığı kurlardır. 5-REESKONT ORANI VE AVANS İŞLEMLERİ FAİZ ORANI: REESKONT TUTARI = Anapara Tutarı x Faiz Oranı x Gün Sayısı 36.000 + (Faiz Oranı x Gün Sayısı) 2005 YILI : 6-DÖVİZLİ ALACAK VE BORÇ SENETLERİNDE REESKONT UYGULAMASI : 29.07.1998 tarihinde yürürlüğe giren 4369 sayılı Kanun’la dövizli alacak ve borç senetleri de VUK’ nun 281 ve 285. maddeleri uyarınca değerleme günü reeskonta tabi tutulabilecektir. Reeskont işleminde, dövizli senedin üzerinde yazılı bir faiz oranı varsa bu oran, yoksa değerleme gününde geçerli olan LİBOR esas alınacaktır. Reeskont işlemi dövizli bedel üzerinden yapılacaktır. Bulunacak dövizli reeskont tutarı ilan edilmiş kurlarla çarpılmak suretiyle gelir veya gider yazılacaktır. 7-VUK’NDA YER ALAN BAZI CEZA HAD VE TUTARLARI: 4369 sayılı kanunun 19. maddesi ile VUK’nun 414. maddesinde yapılan değişiklik sonucu, VUK’nda yer alan bazı hadlerin 01.01.1998 tarihi itibariyle geçerli tutarları yasa hükmü haline getirilmiş, yine aynı madde ile bu hadlerin her yıl yeniden değerleme oranında artırılacağı veya BKK tarafından artırılıp azaltılacağı, bu şekilde hesaplanan had ve miktarların % 5’ini aşmayan kesirlerin dikkate alınmayacağı belirtilmiştir. 2005 yılında geçerli olacak had ve tutarlar 342 Sıra No’ lu VUK Genel Tebliği ve 28.11.2004 tarihli ve 2004/25654 Sayılı Resmi Gazetede belirlenmiştir. Belirlenen bu hadler 01.01.2005 tarihinden itibaren geçerlidir. Buna göre 01.01.2005 tarihinden geçerli olacak ceza had ve tutarları aşağıdaki gibidir. -Usulsüzlük Cezaları (VUK 352.Md.) I.Derece Usulsüzlük (YTL) II.Derece Usulsüzlük (YTL) *Sermaye şirketleri için 66,00 38,00 *I.sınıf tüccarlar ve serbest meslek erbabı için 42,00 21,00 *II.sınıf tüccarlar için 21,00 10,80 *Yukarıdakiler hariç beyanname usulü ile GV’ne tabi olanlar 10,80 5,50 *Kazancı basit usulde tespit edilenler 5,50 2,70 *Gelir vergisinden muaf esnaf için 2,70 1,50 -Özel Usulsüzlük Cezaları (VUK 353.Md.) 8- UZLAŞMA TUTARLARI : Maliye Bakanlığına tanınan bu yetkiye dayanılarak en son 317 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile belirlenmiş olan il ve ilçe uzlaşma komisyonlarının uzlaşma konusu yapabilecekleri vergi miktarı aşağıdaki şekilde tespit edilmiştir. Vergi, Resim ve Harçlar I. Grup İller:Ankara, İstanbul, İzmir 600.000.000.000.-TL II. Grup İller:Adana, Antalya, Bursa, Kocaeli ve Mersin 450.000.000.000.-TL III. Grup İller:Diğer büyükşehir belediyesi bulunan iller 300.000.000.000.-TL IV. Grup İller: I., II. ve III Grup İller dışında kalan diğer iller 150.000.000.000.-TL a) İlçe Uzlaşma Komisyonları: Vergi, Resim ve Harçlar Bağımsız Vergi Daireleri 30.000.000.000.- TL Bağlı Vergi Daireleri 6.000.000.000.- TL 9- ÖZEL İLETİŞİM VERGİSİ : 31.07.2004 Tarih ve 25539 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 5228 Sayılı Kanun’la, 6802 Sayılı Sayılı Gider Vergileri Kanunu’nun 39. Maddesinde değişiklik yapılmıştır. Bu değişiklik ile “Özel İletişim Vergisi”nin konusu ve mükellefleri genişletilmiştir.
2005 yılında yukarıda sayılanların dışında kalanların, birinci ve ikinci sınıf tüccarlardan ve defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçilerden satın aldıkları emtia veya onlara yaptırdıkları iş bedelinin 480 YTL.’nı geçmesi veya bedeli 480 YTL.’ndan az olsa dahi istemeleri halinde emtiayı satanın, işi yapanın fatura vermesi mecburidir. ( 342 No’lu VUK Genel Tebliği / 28.11.2004 Tarihli ve 25654 Sayılı Resmi Gazete )
15.06.2004 tarihli ve 25493 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan TCMB tebliği ile vadesine en çok 3 ay kalan senetler karşılığında yapılacak reeskont işlemlerinde uygulanacak iskonto oranı yıllık % 38, avans işlemlerinde uygulanacak faiz oranı ise yıllık %42olarak tespit edilmiştir. (238 sıra numaralı VUK Genel Tebliği gereğince reeskont işlemi varsa senedin üzerinde yazılı olan orana göre yapılır.)
Buna göre 2004 yılıve yılsonu değerlemesi içinsenede bağlı borç ve alacakların (çekler dahil) değerlemesinde reeskont oranı % 42 (TCMB avans işlem faiz oranı) olarak uygulanacak ve aşağıda verilen formül yardımıyla hesaplanacaktır.
13.01.2005 tarihli ve 25699 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan TCMB tebliği ile vadesine en çok 3 ay kalan senetler karşılığında yapılacak reeskont işlemlerinde uygulanacak iskonto oranı yıllık % 32, avans işlemlerinde uygulanacak faiz oranı ise yıllık % 35olarak tespit edilmiştir. (238 sıra numaralı VUK Genel Tebliği gereğince reeskont işlemi varsa senedin üzerinde yazılı olan orana göre yapılır.)
Buna göre 238 sıra numaralı VUK Genel Tebliği gereğince vadesi gelmemişsenede bağlı alacaklar ve borçlar (çekler dahil) değerleme gününün kıymetine irca olunurken, senette faiz nispeti açıklanmış ise bu nispet, açıklanmamış ise 13.01.2005 tarihinden itibaren% 35 (TCMB avans işlem faiz oranı) olarak uygulanacaktır.
*Fatura, gider pusulası, müstahsil makbuzu ve serbest meslek makbuzu verilmemesi veya alınmaması veya gerçek meblağdan farklı tutarlara yer verilmesi halinde uygulanacak ceza, bu belgelere yazılması gereken meblağın veya meblağ farkının % 10’dur. Bu şekilde bulunacak ceza asgari ceza olan 118 YTL’den az olamaz. Bir takvim yılında her bir belge çeşidi için kesilecek toplam usulsüzlük cezası üst limiti 55.000 YTL olarak belirlenmiştir. (VUK 353/1 - 342 No’lu VUK Genel Tebliği)
*Perakende satış fişi, yazar kasa fişi, giriş ve yolcu bileti, sevk irsaliyesi, taşıma irsaliyesi, yolcu listesi ve günlük müşteri listesi ile Maliye Bakanlığı’nca düzenleme zorunluluğu getirilen diğer belgelerin düzenlenmemesi, kullanılmaması, olması gereken yerde bulundurulmaması ve noksan bedel üzerinden düzenlenmesi hallerinde mükellefe kesilecek ceza, belge başına 118 YTL.’dır. Her bir belge türüne ilişkin olarak, her bir tespit başına uygulanabilecek ceza 5.500 YTL.’dır. Bir takvim yılı içinde her bir ceza türü için uygulanabilecek azami ceza miktarı ise 55.000 YTL.’dır.(VUK Md.353/2 - 342 No’lu VUK Genel Tebliği)
*Nihai tüketicilerin belge (PSF, YKF, fatura vs.) almamaları durumunda kesilecek ceza 23,60 YTL.’dır. (353/2. maddedeki tutarın 1/5’dir.) (VUK Md. 353/3 - 342 No’lu VUK Genel Tebliği)
*Günlük kasa defteri ve günlük perakende satış ve hasılat defteri (4369 sayılı kanunla VUK’nun bu defterlerin tutulma ve işyerinde bulundurma mecburiyetine ilişkin hükümleri, 01.01.1999 tarihinden itibaren kaldırılmıştır.) gibi günü gününe tutulması gereken defterlerin işyerinde bulundurulmaması ve günü gününe tutulmaması ile vergi levhası asma zorunluluğuna uyulmamasının cezası 118 YTL.’na yükseltilmiştir.(VUK Md.353/4 - 342 No’lu VUK Genel Tebliği)
*127 maddenin (d) bendi uyarınca Maliye İdaresi’nin yol denetimlerinde “dur” işaretine rağmen durmayan araçların sahiplerine özel usulsüzlük cezası kesilmesi öngörülmüş olup, cezası 420 YTL.dır. (VUK Md.353/10 - 342 No’lu VUK Genel Tebliği)
*Kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişilerce yapılacak işlemlerde kullanılma zorunluluğu getirilen vergi numarasını kullanmaksızın işlem yapanlar için uygulanacak ceza 140 YTL.dır. (VUK Md.353/10 - 342 No’lu VUK Genel Tebliği)
*4358 sayılı Kanun uyarınca vergi kimlik numarası kullanma zorunluluğu getirilen kuruluşlardan yaptıkları işlemlere ilişkin bildirimleri, belirlenen standartlarda ve zamanda yerine getirmeyenler için uygulanacak ceza550 YTL.dır. (VUK Md.353/10 - 342 No’lu VUK Genel Tebliği)
*Belge basımı ile ilgili bildirim görevini tamamen veya kısmen yerine getirmeyen matbaa işletmecileri için uygulanacak ceza 420 YTL.dır. (VUK Md.353/10 - 342 No’lu VUK Genel Tebliği)
*5228 sayılı Kanunla, VUK’nun mükerrer 354 üncü maddesinde düzenlenen ve VUK’nun 353 üncü maddesinin 1 ve 2 numaralı bentlerinde yazılı belgelerin bir takvim yılı içinde üç defa kullanılmadığının veya bulundurulmadığının tespiti halinde uygulanan “işyeri kapatma cezası” 31.07.2004 tarihi itibari ile yürürlükten kaldırılmıştır.
*Bilanço usulünde defter tutan mükellefler ile serbest meslek erbabı için bu cezalar bir kat artırılarak uygulanır. (VUK Md.353/5)
213 sayılı Vergi Usul Kanununun Uzlaşma hükümleri ile ilgili Ek 1 inci maddesine göre uzlaşma komisyonlarının uzlaşabilecekleri en çok vergi miktarını belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkili bulunmaktadır.
a) İl Uzlaşma Komisyonları:
I. ve II. Grup (Ankara, İstanbul, İzmir, Adana, Antalya, Bursa, Kocaeli ve Mersin) il merkezlerinde bulunan vergi dairelerince yapılan tarhiyatlara ilişkin uzlaşma talepleri, ilçe uzlaşma komisyonlarına tanınan limitler içinde kalmaları halinde ilgili vergi dairesi bünyesinde oluşturulacak uzlaşma komisyonunca incelenip sonuçlandırılacaktır.
İlçe uzlaşma komisyonlarının yetki sınırlarını aşan fakat il uzlaşma komisyonları için tanınan limitler içinde kalan uzlaşma talepleri, ilçe vergi dairesinin bulunduğu il uzlaşma komisyonunca incelenip sonuçlandırılacaktır.
Vergi Dairesi Başkanlığı bünyesinde kurulacak uzlaşma komisyonları III. Grup iller için tanınan yetki sınırları dahilinde uzlaşma taleplerini inceleyip sonuçlandıracaktır. Ancak, yetki sınırlarını aşıp bağlı oldukları il uzlaşma komisyonları için tanınan limitler içinde kalan uzlaşma talepleri ise il uzlaşma komisyonunca incelenip sonuçlandırılacaktır.
I., II., III. ve IV. Grup İllerin yukarıda belirtilen yetki sınırlarını aşan uzlaşma talepleri, Merkezi Uzlaşma Komisyonunca incelenmek üzere Bakanlığa intikal ettirilecektir.
Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıflara ve kamuya yararlı derneklere ait iktisadi işletmeler hakkındaki tarhiyatlara karşı yapılan uzlaşma talepleri, Merkezi Uzlaşma Komisyonunun yetkisine girenler hariç olmak üzere, herhangi bir miktara bağlı kalınmaksızın İl Uzlaşma Komisyonuna intikal ettirilecek ve bu komisyonca incelenip sonuçlandırılacaktır.
Bu tebliğin yayım tarihine kadar uzlaşma günü tayin edilmemiş uzlaşma talepleri hakkında da bu Tebliğ hükümleri uygulanacaktır. Ancak, Merkezi Uzlaşma Komisyonunca daha once uzlaşma günü tayin edilmiş olup, çeşitli nedenlerle uzlaşma günü ertelenmiş olan mükelleflerin uzlaşma talepleri hakkında 317 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği hükümleri uygulanacaktır.
Bu kanununyürürlük tarihinin 01.08.2004 olduğu hüküm altına alınmıştır. Buna göre bu tarihten sonra telekomünikasyon hizmetleri deözel iletişim vergisine tabi olacaktır.
Bu nedenle 01.08.2004 tarihinden sonra gelen Türk Telekom faturaları üzerinden alınmaya başlanan “özel iletişim vergisi” ninkanunen kabul edilmeyen gider olarak dikkate alınıp bu şekilde kayıtlara alınması gerekmektedir