Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanan Genel Tebliğ ile daha önce gayrimenkul ve taşıt alım satımlarında kullanılan vergi kimlik numarasının kullanım alanı böylece oldukça genişletiliyor.
|
| HANGİ İŞLEMLERDE NUMARA SORULACAK? | |
| | Tahvil, bono, repo işlemlerinde Kredi kartı okuma makinesi işlemlerinde Havale işlemlerinde Çek ve senet işlemlerinde Mevduat işlemlerinde Cari hesap açtırma işleminde Kar / zarara katılma hesabı açtırma işleminde Mevduat veya kar / zarara katılma hesabından veya cari hesaptan para çekme/yatırma işleminde Mevduat hesabı niteliğindeki mevduat sertifikaları karşılığında ödeme yapılması durumunda Sermaye piyasası işlemleri Ödünüç para verme işlemlerinde Özel Finans Kurumları'nda (ÖFK) yapılan işlemlerde Döviz bürolarındaki işlemlerde Posta merkezi işlemlerinde Finansal kiralama işlemleri Sigortacılık işlemleri
| |
|
| |
Bu tebliğ hükümlerine göre 1 Eylül 2001 tarihinden itibaren bankacılık, sigortacılık ve diğer mali işlemlerde de vergi kimlik numarası kullanılması zorunlu hale geliyor. Kısacası, vergi numarası mevduat açmadan, fon ve
hisse senedi alımına, döviz alım-satımından, repo yapmaya kadar bir çok alanda karşımıza çıkacak.
ORAL: 'NEREDEN BULDUN' DEĞİL Nüfus bilgilerinin bilgisayar ortamına aktarıldığı Mernis (Merkezi Nüfus İdaresi Sistemi) Projesi ile gündeme gelen ve IMF'nin ısrarıyla pekişen Vergi Kimlik Numarası yurtdışında uygulanan vatandaşlık numarasına geçişin önemli bir adımı olarak kabul ediliyor.
Bu uygulamanın başlangıç tarihi yaklaştıkça konuyla ilgili spekülasyonlarda artı. Maliye Bakanı Sümer Oral, vergi kimlik numarası uygulamasının "Nereden buldun" anlamına gelmediğini üzerine basa basa tekrarlarken mükelleflerin tedirginlik duymamasını istedi.
1 Eylül'ün Cumartesi gününe gelmesi nedeniyle uygulama tam anlamıyla 3 Eylül Pazartesi günü başlayacak.
Vergi kimlik numarasında son haftaya girildiğini hatırlatarak akılları kurcalayan sorulara
Hesap Uzmanı Hasan Yalçın ile yanıt aradık...
VERGİ KİMLİK NUMARASI NASIL ALINILIR? İlk defa vergi kimlik numarası alacaklar nüfus cüzdanları veya fotokopileri ile birlikte herhangi bir vergi dairesine giderek kısa bir süre içinde vergi kimlik numarası sahibi olabilecekler.
Vergi kimlik numarası, daha önce de diğer işlemlerde uygulandığı için son bir kaç yıldır gayrimenkul veya taşıt alım ve satımı yapmış olan kişilerde bulunuyor. Numaranın bilinmesine karşın kart sahibi olmayanlar, yine vergi dairesine başvurabilecekler.
Ayrıca Vergi Kimlik Kartları dağıtımı VakıfBank Şubeleri tarafından da yapılıyor. Vergi Kimlik Kartının hazır olup olmadığı, hazır ise hangi VakıfBank Şubesi'nden alabileceğini sorgulamak için "www.vakifbank.com.tr" adresine tıklamak yeterli olacak.
Bu adresten kartın durumu görülebilir ve eğer kart basılmışsa hangi şubeden alınacağı öğrenilebilir.
Kimlik numarası unutulmuş ise "www.gelirler.gov.tr" adresinde Vergi Kimlik Numarası Sorgulama Ekranı'ndan giriş yapılarak, isim soyad yazılarak numara öğrenilebilir.
MALİYE'DEN VATANDAŞA NUMARA KOLAYLIĞI Maliye Bakanlığı son anda yayınladığı bir yazı ile vatandaşların bankacılık işlemlerine kolaylık getirdi. Bankalar, vergi numarası olmayan vatandaşın işlemlerini de yerine getirebilecek.
Gelirler Genel Müdürlüğü'nün Bilgi İşlem Merkezi'nde bugüne kadar vergi numarası almış olan 17.2 milyon kişiye ilişkin bilgilerin bulunduğu sicil kütüğü, bilgisayar ortamında bankalara aktarıldı.
Bu şekilde, daha önce vergi numarası almış, ancak belgesini yitirmiş ve numarayı hatırlamayan vatandaşlar, bankaya gittiklerinde işlemleri yerine getirilecek, bu esnada banka görevlisi sicil kütüğüne girerek, bu vatandaşın vergi kimlik numarasını bularak kayda alacak.
Vergi numarası olmayan vatandaşlar ise bankada talep formu doldurabilecek. Talep formu doldurularak hesabın açılması ve en kısa zamanda nüfus cüzdanının temin edilerek talep formuna eklenmesi suretiyle vergi dairesine gönderilmesi de mümkün olacak.
HANGİ İŞLEMLER NUMARADAN MUAF Fatura ve emekli maaş ödemeleri vergi kimlik numarası uygulamasından muaf işlemler.
Elektrik, su doğal gaz, telefon, kablolu televizyon faturası, çevre temizlik vergisi, öğrenci sınav harcı ve öğrenci kredisi ödemeleri ve benzeri ödemeler ile Emekli Sandığı, Bağ-Kur, Sosyal Sigortalar Kurumu ve Yardımlaşma Sandıkları tarafından emeklilere yapılan emeklilik maaşı ödemeleri ile işçi ve memurların ücret ve maaş ödemeleri için açılan hesapların sadece belirtilen emeklilik maaşı ile maaş ve ücret ödemelerinden ibaret olması halinde vergi kimlik numarası aranılmayacaktır.
Yurt dışında yerleşik kişilere verilecek hizmetlerde (Ancak, dar mükellefiyete tabi gerçek ve tüzel kişilerden Türkiye’de işyeri olan veya daimi temsilci bulunduranlar, yapacakları bankacılık ve diğer mali işlemlerinde, kendilerinin veya daimi temsilcilerinin adına alınmış vergi kimlik numaralarını kullanacaklar.)
Yurt dışında yerleşik bulunan; bulundukları ülkede çalışma veya oturma izni alarak altı aydan daha fazla bir süredir yurt dışında yaşayan Türk vatandaşlarının yapacakları işlemlerde vergi kimlik numarası aranmayacak.
NUMARANIN BANKAYA VERİLMESİ Vergi numarasının bankaya bir defa bildirilmesi yeterli olacak.
Bankaya başvururken vergi kimlik kartı yanında olmayanlar, üzerinde vergi kimlik numarası bulunan tahakkuk fişi, tahsil alıntısı, vergi dairesi makbuzu, vergi levhası veya vergi dairesi yazısı belgelerinden birini göstermesi gerekiyor.
Ayrıca vergi kimlik numarası bildirimi internet ve telefon bankacılığı işlemleri içinde geçerli olacak.
Bankalar, zamanı olmayan müşterilerinin faksla yaptıkları başvuruları da kabul ediyorlar.
UYGULAMANIN BAŞLADIĞI TARİHTEN ÖNCEKİ İŞLEMLER 31 Mart 2002 tarihine kadar vergi kimlik numarasının bankaya veya mali kuruluşa bildirilmesi gerekiyor. 31 Mart 2002 tarihine dikkat çekmek istiyoruz.
Uygulamanın (Vergi Kimlik Numarası-1.09.2001) başlangıcından önce yapılmış ve hala geçerli olan (vadeli mevduat, kredi kartı, aracı kurum hesabı gibi) işlemlerde müşteriler, vergi kimlik numaralarının bildirimini 31 Mart 2002 tarihine kadar tamamlayacaklar.
HAVALE İŞLEMLERİ Yurtiçi veya yurtdışı havalelerde 5 milyar liranın üzerindeki miktar için vergi kimlik numarası sorulacak. Döviz cinsi havalelerde ise 5 milyar liranın muadili yabancı parayı geçen tuturlar için vergi numarası bildirimi zorunlu olacak.
5 milyar liranın muadili olan dövizin hesaplanmasında Merkez Bankası'nın işlem günündeki efektif alış kuru uygulanacak.
DÖVİZ ALIM-SATIMI Döviz büroları da vergi kimlik numarası isteyecek. Her türlü döviz alım satımında 3 bin doları geçen miktarda veya muadili döviz işlemlerinde numara sorulacak.
Bu hüküm bankalar, özel finans kurumları ve posta merkezleri için de geçerli olacak.
CEZAİ YAPTIRIMLAR Vergi kimlik numarasının bilerek hatalı bildirilmesi, gizlenmesi, yapılan işlemlere ilişkin bildirimin belirlenen usul ve esaslara göre yerine getirilmemesi halinde ceza uygulanacak.
4358 sayılı Kanunun 5 inci maddesi ile 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 353 üncü maddesinin 7 ve 9 numaralı bentleri uyarınca özel usulsüzlük cezası kesilecek.
Cezalar ilgili kanunlara göre para ya da hapis olabilecek.