Vergi mükellefi nedir? Kimler vergi mükellefi sayılmaktadır?
Güncelleme Tarihi:
Vergi mükellefi, kimin vergilendirileceğinin kişi unsurudur. Vergi Usul Kanunu'nun 8. maddesinde yer alan bilgilere göre üzerine vergi borcu yüklenen gerçek ve tüzel kişiler, vergi mükellefi anlamına gelmektedir. İşte, vergi mükellefi tabiri hakkında detaylı bilgiler
Mükellef, vergi kanunlarına göre kendisine vergi borcu terettübeden gerçek veya tüzel kişidir.
Vergi sorumlusu, verginin ödenmesi bakımından, alacaklı vergi dairesine karşı muhatap olan kişidir.
Vergi kanunlarıyla kabul edilen haller müstesna olmak üzere, mükellefiyete veya vergi sorumluluğuna mütaallik özel mukaveleler vergi dairelerini bağlamaz.
Bu kanunun mütaakıp maddelerinde geçen "mükellef" tabiri vergi sorumlularına da şamildir.
Türkiye Cumhuriyeti tabiyetinde bulunan her gerçek kişi ile tüzel kişilere bir vergi numarası verilir. Bu hükmün uygulanmasına ilişkin usul ve esasları tespit etmeye ve vergi numarasının kamu kurum-kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişilerce yapılacak işlemlerle ilgili kayıtlarda ve düzenlenecek belgelerde kullanılması mecburiyetini getirmeye Maliye Bakanlığı yetkilidir.
İKİ TÜR VERGİ MÜKELLEFİYETİ BULUNUYOR
Yükümlülük kavramıyla ilgili olarak bilinmesi gereken iki temel kavram vardır.
- Yasal (Kanuni) Yükümlü
- Gerçek (Fiili ) Yükümlü
Bu ayrım hukuki veya başka deyişle yasal düzenlemelere dayalı olmayıp, daha çok iktisadi etki bakımından yapılır. Gerçek yükümlü yasalarda yer alan hukuksal bir kavram olmayıp uygulamada ortaya çıkan bir durumu ifade eder.
Kanuni Yükümlü: Yasalarda vergi yükümlüsü olarak belirlenen kişidir. Yasal yükümlüler vergi yükünü her zaman kendileri taşımazlar. Yasal yükümlü vergi yükünü başkalarına yansıtma mekanizması vasıtasıyla aktarabilir, bu durumu piyasanın koşulları belirler.
Yansıma: Piyasa koşullarından yararlanarak, ödenmek zorunda kalınan verginin başkalarına aktarılması durumudur.
Fiili Yükümlü: Vergi yükünü gerçekte taşıyanlardır. Yansıma neticesinde vergi yüküne fiilen katlanmak zorunda olan kişi olarak tanımlanır.
Örneğin, gümrük vergisini dışarıdan aldığı malı gümrüğe getiren ithalatçı öder. Yasaya göre mal ithal eden gümrük vergisi yükümlüsüdür. İthalatçı malın fiyatını belirlerken gümrük vergisini de fiyatın üstüne ekler. Bu suretle ödediği vergiyi alıcılara yansıtmış olur. Tüketici malı alınca gümrük vergisini de yüklenmiş olur. KDV kanununa göre vergi yükümlüsü satıcıdır. Satıcı KDV’yi sattığı malın fiyatı üzerine ekler. KDV’yi tüketicilere yansıtır. KDV’yi tüketici ödemiş olacağı için fiili yükümlüdür.
Yasal yükümlü ile fiili yükümlü arasındaki aşamalarda vergi yükünü aktaran diğer tüm kişilere ise genel olarak Aracı Yükümlü adı verilir.