Vergi muafiyeti silindi Mortgage Meclis’ten geçti
Güncelleme Tarihi:
Kamuoyunda mortgage olarak bilinen Konut Finansmanı Sistemi’ne ilişkin tasarı, TBMM genel kurulunda kabul edilerek yasalaştı. Tasarıda yer alan ancak hükümetin de karşı çıktığı, "Konutu olmayan ücretlilere kredi faizlerini vergiden düşme olanağı tanıyan" düzenleme çıkarıldı.
KONUT FİNANSMANI FONU: Daha uzun vade ve iyi şartlarda konut alınması için İpotek Finansmanı
| Kemal Bey arama motorlarına bakın, ’Tutsat’ artık tuttu |
| Dar gelirliyi kira öder gibi evsahibi yapmayı amaçlayan "mortgage sistemi" için Türk Dil Kurumu’nun (TDK) önerdiği "tutsat" ya da "tutulu satış" isimlerini beğenmedikleri için, yeni isim arayışı içinde olduklarını açıklayan Maliye Bakanı Kemal Unakıtan’a TDK’dan yanıt geldi. TDK Başkanı Prof. Şükrü Akalın, Hürriyet’e, "Yeni öneriler, karmaşa yaratmaktan ve mortgage gibi yazılışı, söylenişi sorunlu bir sözcüğü yaygınlaştırmaktan başka bir işe yaramaz" dedi. "Tutsat" sözcüğünün sanal dünyada 129 bin kez kullanıldığına işaret eden Akalın, "Tutsat artık tuttu, bu sözü kullanmalıyız" dedi. Akalın özetle şunları söyledi: Maliye Bakanlığı’ndan "tutsat" konusunda bize herhangi bir görüş iletilmedi. Bence bu konuda TDK üzerine düşen görevi zamanında yerine getirdi ve önerisi de giderek yaygınlaşıyor. "Tutsat"ı bir terim olarak düşünmek, benimsemek ve kullanmak gerekir. Yeni öneriler, karmaşa yaratmaktan ve mortgage gibi yazılışı, söylenişi sorunlu bir sözcüğü yaygınlaştırmaktan başka bir işe yaramaz. Şehriban OĞHAN |
Kuruluşları oluşturulacak. Bankalar ipotek finansmanı kuruluşlarına iştirak edebilecek. Bu kuruluşlar, emisyon primlerinin banka ve sigorta muameleleri vergisinden müstesna tutulacak ve işlemleri damga vergisinden muaf olacak. Bu kuruluşlarca ihraç edilen menkul kıymetlerin elden çıkarılmasından doğan kazançlar da vergilendirilmeyecek. Konut sektörünün finansmanı ve alacakların menkul kıymetleştirilmesi için, "Konut Finansmanı Fonu" oluşturulacak.
BANKALARA RAKİP GELİYOR: Mevduat, yatırım ve katılım bankalarının (Özel Finans Kurumları) yanı sıra, artık tüketici finansman şirketleri de konut kredisi verebilecek. Finansal kiralama şirketleri ise konutları tüketicilere finansal kiralayabilecek. Ancak bu şirketler kanunun yürürlük tarihinden itibaren 6 ay içinde, konut finansmanı faaliyetinde bulunamayacak. Kredi verenler, menkul kıymet ihraçlarıyla sermaye piyasasından kaynak temin edebilecek. Bu kuruluşlar, ipotek finansmanı kuruluşları olarak adlandırılan ve toptancı olarak faaliyet gösterecek olan kuruluşlardan da kaynak alabilecek.
DEĞİŞKEN VE SABİT FAİZ: Sadece konut finansmanına yönelik olmak kaydıyla, sabit faizle borçlandırma zorunluluğu kalkacak. Değişken faizle borç verilmesi sonucunda, bankaların risk yönetiminin yanısıra vatandaşın geri ödemeleri de vadelerin uzaması nedeniyle kolaylaşacak. Faiz oranının sabit belirlenmesi halinde, sözleşmede başlangıçta belirlenen oran her iki tarafın rızası dışında değiştirilemeyecek.
İPOTEĞİN PARAYA ÇEVRİLMESİ: Banka iki ay kredi taksitini ödeyemeyenin evini satma hakkına sahip olacak. Konut kredisini ödeyemeyen tüketicinin sadece krediye konu olan gayrimenkulü paraya çevrilebilecek. Ayrıca finansman kuruluşun sadece krediye konu olan gayrimenkulu haczetme yetkisi olacak.
İCRA SÜRECİNDE KREDİ VEREN LEHİNE DEĞİŞİKLİK: Uygulamada, ipotekle teminat altına alınmış kredilerde, icra iflas prosedüründe kredi veren lehine değişiklikler yapılarak ödenmeyen kredilerin tahsili de hızlandırılacak. Uygulama öncesi bu süreçlerde ciddi tıkanıklık yaşanıyordu.
ZORUNLU HAYAT SİGORTASI: Finansörler inşaatın her aşamasını denetleyecek. Satın alınan konut vade bitimine kadar sigorta ettirilecek. Konut kredisi alanlar zorunlu olarak hayat sigortası yaptıracak. Vefat durumunda yakınları devam etmek zorunda olmayacak.
ARSASINA EV YAPAN DAHİL: Çarpık kentleşmenin önüne geçmek amacıyla Kentsel Dönüşüm Projesi kapsamındaki konutlar ve kooperatifler ile TOKİ’nin yapacağı konutlar da sistem içinde değerlendirilecek. Proje ve inşaat safhasındaki konutlar da sisteme dahil olacak. Sistemde, gayrimenkulle ilgili yaş, semt, kredi vadesi gibi sınırlamalar olmayacak. TOKİ’nin sistem içine alınması, kurumun uzun vadede ve özellikle de yurtdışından fon bulabilmesinin önünü açtı. Devlet Bakanı Abdüllatif Şener, kendi arsasına konut yapacak olanların da sistemden yararlanarak konut kredisi kullanabileceğini kaydetti.
BORCUNU ERKEN KAPATANIN ARAPARASINA YÜZDE 2 CEZA
BORCUNUN kalanını kapatmak isteyenler anapara artı yüzde 2 erken ödeme cezası ödeyecek. Şener, cezanın faizli tutar üzerinden değil anapara üzerinden yapılmasının tüketici lehine bir düzerleme olduğunu söylerken, bankayla yapılan sözleşmelerde ve tapudaki ipotek sözleşmeleri gibi işlemlerde tapu harcının alınmayacak olmasının da tüketiciye yönelik bir avantaj olduğunu savundu.
KREDİ ALIP DA SİSTEME GEÇEN BSMV DEMEYECEK
MEVCUT konut kredileri yasa çıktıktan sonra otomatikman sisteme dahil olacak. Mortgage sistemine geçmek istemeyen tüketiciler, kanunun yayımından itibaren 3 ay içinde başvurmaları halinde avantaj durumuna göre isterlerse sisteme dahil olmayacak. Mevcut konut kredilerinin sisteme dahil edilmesinin de tüketici lehine olduğunu söyleyen Şener, "Konut kredisinde her ay banka ve sigorta muameleleri vergisi (BSMV) ödeyen tüketiciler sisteme dahil olunca, faiz tutarının yüzde 5’i olan bu vergiyi ödemeyecekler, taksit miktarı bu oranda düşecek" dedi.
AYIPLI MAL
Yasayla, kredi verenlerin müteahhitlerle birlikte düzenledikleri kampanyalarda evin teslim edilmemesi ve evdeki ayıplar karşısında tüketiciye karşı müteahhit ile birlikte olan sorumluluğu, teslim tarihinden itibaren 1 yıl ve verdiği kredi miktarı ile sınırlandırıldı. Yasa öncesinde bu sorumluluk sınırsızdı ve bankalar tüketicinin tüm zararını karşılamakla yükümlüydü.
MORTGAGE'TA PLANINI İYİ YAPMAYAN ÖDEMEDE ZORLANIR
DEVLET Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Şener, Mortgagein kısa vadede konut sorununu çözmeyeceğini ifade ederek, "Ödeme gücü olmayanlar kredi alacak ve konut sahibi olacak diye düşünürsek bu, doğru bir şey olmaz" dedi. Şener, TBMM Genel Kurulu’nda, Mortgage tasarının tümü üzerinde, milletvekillerinin soru ve eleştirilerini yanıtladı. Şener, bu sisteme göre 50 bin YTL kredi alan bir vatandaşın, yüzde 1 faizle (geçen yılki oran) 20 yıl vadeyle konut sahibi olmak istediği zaman aylık ödeyeceği miktarın 551 YTL olacağını bildirdi. Şener, "Dar gelirli ve asgari ücretli olan vatandaşın, başka bir yerden geliri yoksa bu mekanizmadan yararlanması zor görünüyor" dedi.
7 MİLYON KONUT İHTİYACI
Bu arada, önümüzdeki 10 yıl içinde Türkiye'de yaklaşık 7 milyon konuta ihtiyaç olacağı belirtiliyor. Bunun yaklaşık yarısının hanehalkı artışı kaynaklı, 1 milyon civarındaki bölümünün göç, 800 bininin ise yenileme kaynaklı olacağı tahmin ediliyor. Kentsel dönüşüm nedeniyle de 1,5 milyon civarında bir konut ihtiyacı olacağı düşünülüyor.
KONUTLARIN YÜZDE 55'İ RUHSATSIZ
Türkiye'de toplam konutların yüzde 55'i ya ruhsatsız ya da izinsiz durumda bulunuyor. Uygunsuz yapılaşma dahil ev sahiplerinin oranı ise yüzde 70'leri aşıyor. Mevcut konutların yüzde 60'ı 20 yaş üzeri evlerden oluşurken, konutların yüzde 40'ının tadilata ihtiyacı bulunuyor. Bu çerçevede başta kayıtdışılığın engellenmesi olmak üzere depreme dayanıklı, altyapısı güçlü konutların üretilmesi önem taşıyor. Geçtiğimiz yıl sonunda konut kredilerinin oranı milli gelirin yüzde 4,5'ine ulaşırken, tutsat ile birlikte bu oranın 2015 yılında yüzde 12'ye çıkması öngörülüyor.