Vergi kalktı, elektrik çarptı, ekimde enflasyon yüzde 2.41’e çıktı

Bu yükselişte vergi indirimlerinin sona ermesi ve elektrik zammının etkisi oldu. Üretici fiyatlarıyla da (ÜFE) yüzde 0.28 olan enflasyon, yıllık bazda ise düşüş seyrini devam ettirdi. ÜFE’de yüzde 0.19 olan yıllık enflasyon, TÜFE’deki yüzde 5.08’lik oranla 39 yılın en düşük seviyesine geriledi.

OTOMOBİL, beyaz eşya, bilgisayar gibi ürünlerdeki vergi indirimi uygulamasının sona ermesi ve elektrik tarifelerinde artışın, ekim ayı enflasyonuna etkiledi. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, bir önceki ay yüzde 0.39 olan tüketici fiyatları endeksi (TÜFE), ekim ayında yüzde 2.41’e çıktı. TÜFE’deki artışa karşılık, bir önceki ay yüzde 0.62 olan üretici fiyatları endeksi (ÜFE) yüzde 0.28 artış kaydetti.
Yıllıkta 39 yılın en düşüğü
Enflasyon tüketici fiyatlarıyla ekim ayında artış gösterirken, yıllık verilerdeki düşüş seyrine devam etti. Ekim ayı itibariyle yıllık enflasyon tüketici fiyatlarıyla yüzde 5.08, üretici fiyatlarıyla da yüzde 0.19 oldu. Yıllıkta yüzde 5.08’lik TÜFE, 39 yılın en düşük seviyesine inmiş oldu. Geçen yılın ekim ayında yüzde 11.99 olan yıllık TÜFE son 5 aydır yüzde 5’lik seviyelerini sürdürürken, Ekim 2008’de yüzde 13.29 olan yıllık ÜFE, son iki aydır yüzde 1’in altında yükseldi. Bu arada yılın ilk 10 ayı itibariyle TÜFE yüzde 4.64, ÜFE ise yüzde 3.90 oldu.
Giyim ve ayakkabı el yaktı
Sanayinin alt sektörleri bazında değerlendirildiğinde en yüksek aylık artış yüzde 2.28 ile giyim eşyası imalatı alt sektöründe yaşandı. Tüketici enflasyonuna da ana harcama grupları itibariyle bakıldığında da bir ay öncesine göre en yüksek artış yüzde 8.39 ile giyim ve ayakkabı grubunda gerçekleşti. Ekimde endekste yer alan gruplardan gıda ve alkolsüz içeceklerde yüzde 2.96, ev eşyasında yüzde 2.51, konutta yüzde 2.12, ulaştırmada yüzde 2.11, lokanta ve otellerde yüzde 1.24, haberleşmede yüzde 1.21, eğlence ve kültürde yüzde 0.85, eğitimde yüzde 0.17, alkollü içecekler ve tütünde yüzde 0.14, sağlıkta yüzde 0,06 artış oldu.
Sanayide fiyatlar geriledi
Yıllık üretici fiyatları endeksine (ÜFE) göre, sanayide fiyatlar, ekimde aylık bazda yüzde 0.10, bir önceki yılın aralık ayına göre yüzde 2.64 arttı. Sanayide fiyatlar ekimde, geçen yılın aynı ayına göre de yüzde 0.97 geriledi. Sanayide 12 aylık ortalamalara göre fiyat değişimi ise yüzde 2.56 oldu. Sanayinin üç sektöründen imalat sanayi sektöründe yüzde 0.16 artış olurken, madencilik ve taşocakçılığı sektöründe yüzde 1. 44, elektrik, gaz, su sektöründe yüzde 0.24 düşüş kaydedildi. Tarım sektöründe fiyatlar ekim ayında bir önceki aya göre yüzde 1.13, bir önceki yılın aralık ayına göre yüzde 9.74, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 5.52 ve 12 aylık ortalamalara göre yüzde 0.79 arttı. Bu arada sanayinin alt sektörleri değerlendirildiğinde en yüksek yıllık artış, yüzde 14.76 ile tıbbi hassas ve optik aletleri imalatında görüldü. Ana metal sanayi yüzde 17,78, metal cevheri yüzde 16.09 geriledi.

Ekimin zam şampiyonu kadın hırkası

KIŞ hazırlıklarının başladığı ekimde fiyatı en fazla artan ürün yüzde 34.45 ile kadın hırkası olurken, erkek kazağı, anorak tipi çocuk kabanı, etek, erkek botu, yünlü erkek kaban gibi kalemlerdeki fiyat artışı dikkati çekti. TÜFE’ye göre, geçen ay fiyatlar sırasıyla, erkek kazağında yüzde 22.22, anorak tipi çocuk kabanında yüzde 19.14, etekte yüzde 19.06, erkek botunda 18.43, yünlü erkek kabanında yüzde 17.67 arttı. TÜFE kapsamında ekim ayında en fazla fiyat düşüşü ise yüzde 24.03 ile limonda görüldü. Bunu, yüzde 13.93 ile elma takip etti.  ÜFE kapsamında ise en çok fiyat artışı yüzde 23.73 ile kadın pantolonlarında (yünlü) görüldü. Bunu yüzde 15.81 ile lüfer, yüzde 9.92 ile taze soğan, yüzde 6.99 ile dana eti, yüzde 6.7 ile antep fıstığı izledi. Ekimde ÜFE kapsamında en fazla fiyat düşüşü ise yüzde 20.23 ile hamside yaşandı.

EKİM ayında
26 bölge içinde TÜFE’nin aylık bazda en yüksek artış gösterdiği bölge yüzde 2.74 ile Tekirdağ, Edirne, Kırklareli bölgesi oldu. Aralık ayına göre en yüksek artış yüzde 7.90 ile İzmir bölgesinde, geçen yılın aynı ayına göre en yüksek artış yüzde 7.35 ile yine İzmir bölgesinde ve 12 aylık ortalamalara göre en yüksek artış yüzde 9.12 ile Van, Muş, Bitlis, Hakkari bölgesinde gerçekleşti.

Merkez piyasayı hazırladı piyasa reaksiyon vermedi

BUGÜNE kadar piyasalar kapandıktan hemen sonra duyurulan enflasyon verileri, bu kez İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB) kapanmadan önce açıklandı. İMKB son iki haftadır  yarım saat uzatma ile 17.30’da kapanıyor. TÜİK enflasyon verilerini daha önce olduğu gibi saat 17.00 itibariyle ilan etti. Ancak buna karşın piyasalarda reaksiyon olmadı. Bunda Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz’ın ‘Ekimde enflasyon yükselecek’ tahminlerini önceden duyurması, ekim ayı TÜFE’sine tepkinin sınırlı kalmasına neden oldu.