Vergi borcu olana kamu ihalesi yasak

Kamu İhale Kurumu'nun dünkü Resmi Gazete'de yayımlanan ve 1 Ocak 2003 tarihinde yürürlüğe girecek olan ‘‘Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’’ ile yapım işi ihalelerinde uygulunacak esas ve usuller belirlendi. Düzenlemeye göre idareler, yapacakları ihalelerde ‘‘saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanımını’’ sağlamak zorunda olacak.

İhaleye katılmak isteyenlerin ekonomik ve mali yeterlikleri ile mesleki ve teknik yeterliklerini dikkate alan yönetmelik uyarınca, isteklilerden bankalar nezdindeki kullanılmamış nakit kredisi ve kullanılmamış teminat mektubu kredisini gösteren belgeler istenecek. Bu belgeler, ilgili bankanın genel müdürlüğünden de teyit ettirilecek.

İdarenin belirlediği yaklaşık maliyete eşit ya da üzerindeki ihalelerde, istekliden son 3 yıla ait yıl sonu bilançoları da talep edilecek. Bu durumda, gerekli likidite ve kısa dönem içinde borç ödeme gücüne sahip olup olmadığını gösteren cari oranın 3 yıllık ortalamasının en az 0.50 olması, öz kaynak oranının 3 yıllık ortalamasının en az 0.10 olması, kısa vadeli banka borçlarının öz sermayeye oranının 3 yıllık ortalamasının da 0.75'den küçük olması şartı aranacak.

TEMİZ SİCİL ŞART

İstekliden son 5 yıl içinde yurtiçinde ve dışında ihale konusu iş ya da benzeri bir işle ilgili deneyimini gösteren ‘‘iş deneyim belgesi’’ de istenecek. Yeni düzenlemeye göre, Türkiye'de ya da yabancı katılımcılar için kendi ülkesinde kesinleşmiş vergi ve sosyal güvenlik prim borcu bulunanlar ihalelere katılamayacak.

İhale tarihinden önceki 5 yıl içinde mesleki faaliyetlerinden dolayı yargı kararıyla hüküm giyen, aynı sürede ihaleyi yapan idareye yaptığı işler arasında iş ve meslek ahlakına aykırı faaliyeti belirlenenler, kayıtlı olduğu oda tarafından mesleki faaliyetten men edilenler ile iflası ilan edilen, zorunlu tasfiye kararı verilenler de ihale dışı bırakılacak.

Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlar ile organize suçlardan hükümlü olanlar, hileli iflas ettiğine karar verilenler hiçbir şekilde ihaleye katılamayacaklar.

Ödenek yoksa, ihale de yok

Önceliği ‘‘açık ihale’’ usulüne veren yeni yönetmeliğe göre, yılbaşından itibaren uyulacak bazı koşullar şöyle:

Ödeneği bulunmayan hiçbir iş için ihaleye çıkılamayacak. Arsası olmayan, mülkiyet, kamulaştırma ve imar işlemleri tamamlanmayan, uygulama projeleri yapılmayan işler için de ihaleye çıkılamayacak.

İdareler, ihale öncesi yapım işinin ‘‘yaklaşık maliyetini’’ ayrıntılı miktar ve fiyat araştırması yapmak suretiyle tespit edecek. Bu maliyet ihale sonuçlanıncaya kadar gizli tutacak.

Aralarında kabul edilebilir doğal bir bağlantı olmadığı sürece, mal ve hizmet alımları ile yapım işleri bir arada ihale edilemeyecek.

Doğal afetler nedeniyle yapılması gerekenler hariç, birden fazla yılı kapsayan yatırım ihaleleri, yılın ilk 9 ayında sonuçlandırılacak.

Birden fazla yılı kapsayan işlerde, işin süresine uygun yıllar itibarıyle ödenek programı yapılacak. İlk yıl için öngörülen ödenek de proje maliyetinin yüzde 10'undan az olamayacak. Başlangıçta daha sonraki yıllar için programa alınan ödenek dilimlerinde de azaltmaya gidilemeyecek.

İstekliler, teklif ettikleri bedelin yüzde 2'sinden yüzde 4'ünden fazla olmamak kaydıyla geçici teminat verecek.

Yükleniciler işyerlerindeki her türlü malzeme ile işin biten kısmını sigortalayacak.

Mal alım ihalelerinde isteklilerce verilen teklifler kanun ve yönetmelik çercevesinde değerlendirilecek ve ekonomik açıdan en avantajlı teklif belirlenecek. Teklifin belirlenmesinde en düşük fiyat esas olacak.

Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) raporu gerekli olan işlerde ihaleye çıkılabilmesi için, ÇED olumlu belgesi alınacak. Ancak olağanüstü haller ve deprem durumlarında ÇED raporu aranmayacak.