Vergi Barışı yürürlüÄŸe girdi

CumhurbaÅŸkanı tarafından dün akÅŸam saatlerinde onaylanan ''Vergi Barışı Kanunu'', Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında yayımlanarak yürürlüğe girdi. Yasa ile vergi alacakları ile bunların faiz ve cezalarının yüzde 20'sinin 18 ayda ödenmesi halinde faiz ve cazaların yüzde 80'i affediliyor.Kanun, vergiler açısından 31 AÄŸustos 2002 tarihinden önceki dönemi, beyana dayanan vergilerde bu tarihe kadar verilmesi gereken beyannameleri ve tahakkuk eden vergi alacaklarını yeniden yapılandırıyor.      Kanun, kesinleÅŸmiÅŸ vergi alacakları ile ihtilaflı dosyalara yönelik 2 ayrı uygulama getiriyor.  Buna göre, kesinleÅŸmiÅŸ vergi alacakları, asıllarında hiçbir indirim yapılmaksızın 9 taksitte ve 18 ayda ödenmek üzere yeni bir ödeme planına baÄŸlanıyor. Bu alacaklara iliÅŸkin faiz ve cezaların yüzde 20'sinin ödenmesi halinde yüzde 80'inin tahsilinden vazgeçiliyor.  Asılları kısmen ya da tamamen ödenmiÅŸ olan vergilere gecikme zammı ve faizi yerine, kanunun yürürlüğe girdiÄŸi tarihe kadar DÄ°E'nin açıkladığı aylık TEFE uygulanması öngörülüyor.      Kanunda, taksit ödeme dönemlde Åžubat, Nisan, Haziran, AÄŸustos, Ekim, Aralık 2003 ayları ile Åžubat, Nisan, Haziran 2004 olarak düzenleniyor.     Yine bir vergi aslına baÄŸlı olmaksızın kesilmiÅŸ olup, kanunun yürürlüğe girdiÄŸi tarihe kadar ödenmemiÅŸ olan vergi cezalarının yüzde 20'sinin, üç eÅŸit taksitte Åžubat, Nisan ve Haziran 2003 sonuna kadar ödenmesi, dava açılmaması veya açılmış davalardan vazgeçilmesi durumunda kalan yüzde 80'inin tahsilinden vazgeçiliyor. Daha önce tecile iliÅŸkin yapılan düzenleme için baÅŸvuranların da kalan taksitler için yeni düzenlemeden yararlanabilmelerine olanak saÄŸlanıyor. 2002 yılında tahakkuk eden ve bugüne kadar ödenmemiÅŸ olan geçici vergilere iliÅŸkin gecikme zamları da kapsama sokuluyor. Bu alacaklar için de verginin aslının ödenmesi ÅŸartı aranıyor. DAVA AÅžAMASINDAKÄ° ALACAKLAR  Kanun, 180 bin dolayındaki ihtilaflı dosyada yer alan kamu alacakları için de yeni bir ödeme takvimi getiriyor.  Bu ÅŸekilde kesinleÅŸmemiÅŸ ve dava aÅŸamasında bulunan bu tür alacakların yüzde 50'si ile bu tutara geçen dönem için aylık TEFE oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın 9 eÅŸit taksitte ödenmesi durumunda, ihtilaf sona erdiriliyor. KesinleÅŸmiÅŸ alacaklarda olduÄŸu gibi bu tür alacakların da Åžubat 2003 ile Haziran 2004 dönemi arasındatahsili hükme baÄŸlanıyor. Bu ÅŸekilde vergilerin yüzde 50'sinin, gecikme zammı ve gecikme faizlerinin yüzde 90'ının, vergi cezaları ile bunlara uygulanan gecikme zamlarının da tamamının tahsilinden vazgeçiliyor. Ä°ÅŸtirak, teÅŸvik ve yardım fiilleri nedeniyle kesilen vergi cezalarında da, cezaya muhatap olanların cezanın yüzde 20'sini öngörülen süre ve ÅŸekilde ödemeleri, dava açmamaları ve açılan davalardan vazgeçmeleri ÅŸartıyla cezanın yüzde 80'i ile buna uygulanan gecikme zammının tamamı siliniyor.    Kanundan yararlanılarak ödenecek alacaklara, bundan sonraki aylar için gecikme zammı uygulanmaması da hükme baÄŸlanıyor.                  Ä°NCELEME VE TARHÄ°YAT SAFHASINDAKÄ° Ä°ÅžLEMLER  Kanun, daha önce baÅŸlanıldığı halde tamamlanamamış olan vergi incelemeleri ile takdir, tarh ve tahakkuk iÅŸlemleri, matrah artırımına iliÅŸkin hükümler saklı kalmak kaydıyla devamını öngörüyor. Bu iÅŸlemlerin tamamlanmasından sonra tarh edilen vergilerin yüzde 50'si ile buna aylık TEFE oranlarına göre hesaplanacak tutarın ilavesiyle ortaya çıkan alacak için ihbarnamenin tebliÄŸi tarihinden itibaren 30 gün içinde yazılı baÅŸvuruda bulunulması ve izleyen aydan baÅŸlamak üzere 12 ayda, 6 eÅŸit taksitte ödeme yapılması halinde de vergi aslının yüzde 50'sinin, gecikme faizi ile vergi cezalarının tümünün tahsilinden vazgeçiliyor. Kanunun yürürlüğe girdiÄŸi gün itibarıyle uzlaÅŸma talebinde bulunmuÅŸ olan, ancak uzlaÅŸma günü gelmemiÅŸ olanlar ile uzlaÅŸma saÄŸlanamamış olmakla birlikte, vergi ve ceza ihbarnameleri tebliÄŸ edilmeyen mükellefler de getirilen hükümlerden yararlandırılıyor. KENDÄ°LİĞİNDEN BEYAN  Yine 2003 yılı Åžubat ayı sonuna kadar Vergi Usul Kanunu'nun 371. maddesine göre beyan edilen matrahlar üzerinden tarh ve tahakkuk ettirilen vergilerin tamamı ile hesaplanacak piÅŸmanlık zammının ve kesilen usulsüzlük cezasının ayrı ayrı yüzde 10'unu Åžubat, Nisan, Haziran, AÄŸustos, Ekim ve Aralık 2003 döneminde 6 eÅŸit taksitte ödeyenlerin piÅŸmanlık zammı ve usulsüzlük cezasının kalan yüzde 90'lık bölümü de affediliyor. KendiliÄŸinden verilen beyannameler üzerinden tahakkuk ettirilen verginin tamamı ile gecikme faizi ve vergi cezalarının ayrı ayrı yüzde 20'sini belirtilen süreler içinde ödeyenlerin faiz ve cezalarının yüzde 80'i de ortadan kaldırılıyor. MATRAH ARTIRIMI  Vergi Barışı Kanunu, mükelleflere geriye dönük matrah artırımı imkanı da saÄŸlıyor. Gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri, yıllık beyannamelerinde yer alan matrahlarını, 2003 yılı Åžubat ayı sonuna kadar, 1998 yılı için yüzde 30, 1999 için yüzde 25, 2000 için yüzde 20, 2001 için de yüzde 15'den az olmamak üzere artırabilecek. Artırımda bulunulan yıllar için yıllık Gelir ve Kurumlar Vergisi incelemesi ile bu yıllara iliÅŸkin bir baÅŸka tarhiyat yapılmayacak. Gelir Vergisi mükelleflerinin artırımda bulunmak istedikleri yıl ile ilgili vermiÅŸ oldukları beyannamelerde zarar beyan edilmiÅŸ ya da hiç beyanname verilmemiÅŸ ise vergilendirmeye esas matrah, 1998 için 2.5 milyar, 1999 için 3 milyar, 2000 için 3 milyar 750 milyon, 2001 için de 5 milyar liradan az olamayacak.  Sadece gayrimenkul sermaye iradı geliri olanlar için bu tutar beÅŸte 1 olarak alınacak.  Aynı durumdaki Kurumlar Vergisi mükellefleri için de esas alınacak limitler 1998 için 7.5 milyar, 1999 için 9 milyar, 2000 için 11 milyar 250 milyon, 2001 için de 15 milyar lira olarak uygulanacak.  Basit usulde vergilendirilen gelir vergisi mükelleflerinden 1999, 2000 ve 2001 yıllarına iliÅŸkin gelir vergisi beyannamesini kanunun yürürlüğe girmesinden önce verenler için vergi incelemesi ve tarhiyat yapılmayacak. Bu yıllara ait hiç beyanname vermemiÅŸ olanların getirilen düzenlemeden yararlanabilmeleri için 99'a ait asgari 600 milyon lira, 2000 yılına ait 900 milyon lira, 2001 yılına ait de 1.2 milyar lira matrah beyan etmeleri zorunlu olacak.  Artırılan matrahlar yüzde 30 oranında vergilendirilecek. Beyannamelerini süresi içinde verip vergisini ödeyenler için bu oran yüzde 25 olacak.                  KDV MÃœKELLEFLERİ  KDV mükellefleri de, her bir vergilendirme dönemine iliÅŸkin olarak verdikleri beyannamelerdeki KDV'nin yıllık toplamı üzerinden 1998 yılıiçin yüzde 3, 1999 yılı için yüzde 2.5, 2000 yılı için yüzde 2 ve 2001 yılı için yüzde 1.5 oranında hesaplanacak KDV'yi Åžubat 2003 sonuna kadar ödeyebilecek. Bu durumdaki mükellefler için geçmiÅŸe dönük vergi incelemesi ve tarhiyat yapılmayacak.  Hiç beyanname vermeyen mükellefler de ilgili yıl için Gelir ya da Kurumlar Vergisi matrah artırımında bulunma ÅŸartıyla artırılan matrah üzerinden yüzde 15 KDV ödeyerek, bu haktan yararlanabilecek.  Matrah artırımına iliÅŸkin gelir, kurumlar ve katma deÄŸer vergileri; Åžubat, Nisan, Haziran, AÄŸustos, Ekim, Aralık 2003 ayları ile Åžubat, Nisan, Haziran 2004'de 9 eÅŸit taksitte ödenecek. Aksi haldebu vergilerin gecikme zammıyla birlikte takip ve tahsiline devam olunacak.  Bu ÅŸekilde ödenen vergiler, matrah tespitinde gider olarak kabul edilmeyecek, indirim, mahsup ya da iade konusu olmayacak. STOK BEYANLARI  Gelir ve Kurumlar Vergisi mükellefleri, iÅŸletmelerinde olduÄŸu halde kayıtlarında yer almayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaÅŸlarını, 3 ay içinde, baÄŸlı oldukları meslek kuruluÅŸunca tespit edilecek rayiç bedel ile bir envanter listesi yapıp vergi dairelerine bildirerek kayda alabilecek.     Beyan edilen kıymetlerin satışı halinde, satış tutarı defter bedelinden düşük olamayacak.  Beyan edilen makine, teçhizat ve demirbaÅŸlar ile genel orana tabi emtianın bedeli üzerinden yüzde 10, diÄŸer emtianın bedeli üzerinden bunların tabi olduÄŸu oranın yarısı esas alınarak KDV hesaplanacak. Ayrı bir beyanname ile beyan edilecek bu vergi, beyanname verme süresi içinde de ödenecek.  Sarraf kuyumcular da 31 Aralık 2002 tarihi itibariyle stoklarında bulunan malları aynı tarih itibariyle borsa rayici, borsa rayici olmayanlar da emsal bedeli ile deÄŸerlemek suretiyle hesaplayacakları deÄŸerleme farklarını 3 ay içinde beyan edebilecekler. DeÄŸerleme farkları, yüzde 5 vergiye tabi olacak.  CEZALAR Kanun, Vergi Usul Kanunu'nun (VUK) kaçakçılık suçlarına iliÅŸkin 359'uncu maddesine aykırı hareket edenlerin durumunu da düzenliyor.   14. maddeye göre VUK 359. maddede sayılan fiilleri 31 AÄŸustos 2002 tarihinden önce iÅŸleyenler hakkında Cumhuriyet savcılıklarına suç duyurusunda bulunulmayacak. SoruÅŸturma aÅŸamasında olanlar için takibat yapılmayacak, açılmış bulunan kamu davaları ortadan kalkacak, kesinleÅŸmiÅŸ mahkumiyet kararları infaz edilmeyecek. Defter, kayıt ve belgeleri yok edenler ya da yok ettikleri sayfaların yerine baÅŸka yapraklar koyanlar, hiç yaprak koymayanlar veya belgelerin asıllarını, suretlerini tamamen ya da kısmen sahte olarak düzenleyenler ve bu tür belgeleri sahte olarak basanlar, affın kapsamı dışında kalacak. Bu durumdaki kiÅŸiler, kanunun matrah artırımına iliÅŸkin hükümlerinden de yararlanamayacak. Kaçakçılık suçlarından dolayı vergi ziyanına sebebiyet verildiÄŸi hallerde ise getirilen aftan yararlanabilmek için, salınan vergi ve kesiler cezalar ile gecikme faizi ve zamlarının kanun öncesi ya da kanunla getirilen düzenlemeler çerçevesinde süresi içinde ve tam olarak ödenmesi ÅŸartı aranacak. Aynı ÅŸekilde bu durumdaki mükellefler,bunlara karşı idari yargı yerlerinde dava açmayacak ya da açılan davalardan vazgeçecek.     Kanunun yürürlüğe girdiÄŸi tarih itibariyle ödenmemiÅŸ olan ve Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun kapsamına giren 200 milyon lirayı aÅŸmayan trafik para cezaları ile 100 milyon lirayı aÅŸmayan diÄŸer para cezaları da affediliyor.                     KAMUYA AYRICALIK  Kanun ile özelleÅŸtirme kapsamına alınanlar dahil KÄ°T'ler, bunların müesseseleri, baÄŸlı ortaklık ve iÅŸtirakleri, büyükÅŸehir belediyeleri, belediyeler, il özel idareleri ve bunlara ait tüzel kiÅŸilerin ödeme dönemi Haziran 2003'te baÅŸlatılıyor. Bu kuruluÅŸlar, borçlarını 36 ayda, 36 eÅŸit taksitte ödeyecek.      Mükelleflerin ödemesi gereken taksitleri yatırmaması ya da eksik ödemesi durumunda, ödenmemiÅŸ olan tutarların son taksit ödeme süresi sonuna kadar, bunun son taksite ait olması halinde ise bunu izleyen ayın sonuna kadar her ay için ayrı ayrı yüzde 10 fazlası ile ödenmesi hükme baÄŸlanıyor.           Ä°LK TAKSÄ°DÄ° ÖDEME SÃœRESİ Kanunda Åžubat 2003 olarak belirlenen ilk taksidi ödeme süresi, yasalaÅŸma süreci uzadığı için yarın sona erecek. Maliye Bakanlığı, kanunun 21. maddesiyle, mükelleflerin bu süreden yararlanmalarının güçlüğünü dikkate alarak, ilk taksidi ödeme süresini 1 ay uzatma yetkisi aldı. Bakanlığın, mükelleflerin kanundan yararlanmak için baÅŸvuru sürelerini belirleme yetkisi de bulunuyor.Â