Vergi barışı barıştıramadı

Vergi barışından yararlananlar Ankara, Ä°stanbul ve Ä°zmir'de bugüne kadar ödemesi gereken verginin ancak yüzde 57.44'ünü yatırdı. GeçmiÅŸte vergi borcunu zamanında ödemeyenler, vergi barışını da en fazla istismar edenler oldu.Geçen yıl çıkarılan Vergi Barışı Kanunu'ndan yararlananlar, taksit sayıları ilerledikçe ödemeleri aksatmaya baÅŸladı. Yeniden yapılandırılan vergi borcunu 9 eÅŸit taksitte ödemesi gerekenler, ilk taksitlerde borcuna sadık mükellef gibi davranırken, sonraki taksitlerde vergisini yatıran sayısında hızlı bir düşüş yaÅŸandı.Geçen yıl çıkarılan Vergi Barışı Kanunu'ndan yararlanmak için Türkiye çapında 3 milyon 475 bin 144 kiÅŸi baÅŸvurmuÅŸtu. Kanundan faydalanacakların toplam vergi borcu 7.9 katrilyon lira olarak hesaplandı. Bunun da 6.5 katrilyon lirasını özel sektöre ait vergi borçları oluÅŸturdu.Söz konusu Kanun ile vergi borçluları, yeniden yapılandırılan vergi borçlarını 9 eÅŸit taksitte ödemekle yükümlü kılındı. 2003 yılı Åžubat ayında ödenecek ilk taksit, kanunlaÅŸma sürecinin uzaması üzerine Mart ayı sonuna kadar uzatıldı. Sonraki taksitlerin de Nisan, Haziran, AÄŸustos, Ekim ve Aralık 2003 ile Åžubat, Nisan ve Haziran 2004 tarihlerinde ödenmesi hükme baÄŸlandı.Kanunun ilk uygulama sürecinde Nisan sonu itibariyle vergi barışından 908 trilyon lira gelirken, Türkiye çapındaki vergi geliri, Ekim sonunda 2 katrilyon 296 trilyon 715 milyar liraya yükseldi.3 BÃœYÃœK Ä°LDE DURUMBu arada vergi barışı uygulamasında 8 taksitin ödeme dönemi geride kaldı ve Haziran ayındaki son takside gelindi. Ancak, vergi tahsilatı, ödeme takvimine uygun bir geliÅŸim göstermedi. Bu durum, Türkiye'nin vergi gelirlerinin çok büyük bir bölümünü karşılayan 3 büyük ilin rakamlarında da gözler önüne serildi.Vergi barışı baÅŸvuruları içinde yüzde 41'lik paya sahip Ä°stanbul'da da uygulamadan yararlanmak için 959 bin 366 mükellef baÅŸvuruda bulundu. Bu mükelleflerin 4.5 katrilyon liralık vergi borcu 2 katrilyon 816 trilyon lira olarak yeniden yapılandırıldı. 2004 yılı Nisan sonu itibariyle bu ilde vergi barışı tahsilatının 2 katrilyon 503 trilyon lira olması gerekirken, gerçekleÅŸme tutarı 1 katrilyon 756 trilyon lira olarak gerçekleÅŸti. Böylece Ä°stanbul'da tahsilat oranı yüzde 62.35 ÅŸeklinde hesaplandı.Yetkililer, Ä°stanbul'da vergi barışında yüzde 70 ile 75 arasında bir tahsilat hedeflendiÄŸine dikkat çektiler. Ankara'da ise vergi barışından yararlanmak isteyenlerin sayısı 306 bin 143 olarak belirlenirken, bu kiÅŸilere 519 trilyon 634 milyar 567.9 milyon lirası vergi aslı, 230 trilyon 614 milyar 322.3 milyon lirası da TEFE tutarı olmak üzere, 750 trilyon 248 milyar 890.3 milyon lira vergi borcu çıkarıldı.Nisan sonu itibariyle baÅŸkentte vergi barışı tahsilatında olması gereken rakam 666 trilyon 887 milyar 902.5 milyon lira, yatırılan para ise 358 trilyon 410 milyar 413.1 milyon lira oldu. Bu ÅŸekilde Ankara'da vergi barışında toplam tahsilat yüzde 47.77 ÅŸeklinde hesaplandı. 269 bin mükellefin vergi barışından yararlanmak için müracaat ettiÄŸi Ä°zmir'de de barış sonrası mükelleflere çıkarılan vergi borcu 520 trilyon 607 milyar 133.3 milyon lira oldu. Ä°lk 8 taksitte 462 trilyon 761 milyar 896.2 milyon lirayı yatırması gereken vergi borçluları, söz konusu dönemde sadece 233 trilyon 307 milyar 566 milyon lira ödemede bulundu. Bu ÅŸekilde Ä°zmir'de de vergi barışında toplam tahsilat yüzde 44.8 oldu.ÖDEMEYENLER YÄ°NE ÖDEMEDÄ°Vergi barışı uygulamasında borcunu ödememekte ısrar edenlerin büyük bölümünü daha önce de vadesi geçtiÄŸi halde vergisini ödemeyenler oluÅŸturdu. Ankara'da bu mükelleflerin oluÅŸturduÄŸu kesinleÅŸmiÅŸ alacaklardaki tahsilat oranı yüzde 33.26'da kaldı. Maliyeye sorun yaratan bir diÄŸer kalem ise inceleme ve tarhiyat safhasındaki alacaklar oldu. Bu grupta da vergi barışı tahsilatı yüzde 51.73 olarak belirlendi.Bu ilde kesinleÅŸmemiÅŸ veya dava safhasındaki alacaklarda yüzde 62.97, piÅŸmanlık veya kendiliÄŸinden beyanda yüzde 60.95, gelir vergisi matrah artırımında yüzde 77.22, kurumlar vergisi matrah artırımında yüzde 68.61, KDV matrah artırımında yüzde 70.67, kıymetli maden ziynet eÅŸyası deÄŸer farkında da yüzde 93.05'lik tahsilata ulaşıldı.Â