Vatandaşın 142 trilyonluk KDV'sinin üzerine yattılar

Maliye Bakanlığı'nın Vergi Reform Tasarısı görüşmelerinde açıkladığı veriler, vergi yüzsüzlerinin vatandaşın ödediği 142 trilyon liralık KDV'yi de ödemediğini ortaya çıkardı. Maliye'nin açıklamalarına göre, geçen yıl beyan edildiği halde ödenmeyen vergi miktarı 538 trilyon liraya ulaştı.

TBMM, vergi reform tasarısını görüşürken, Maliye Bakanlığı verileri, Türkiye'nin vergi kaçıranların yanı sıra, vergisini bildirip de ödemeyenler için de bir cennet olduğunu ortaya koydu. 1995 yılında 181 trilyon 969 milyar, 1996'da 302 milyar 692 milyon lira olan Maliye'ye bildirildiği halde yatırılmayan vergi tutarı, geçen yıl 538 trilyon 307 milyar liraya ulaştı. Bu rakam, 1997 bütçe açığının dörtte birlik bölümünü oluşturdu. Bakanlığın araştırmasına göre, ticari işletmeler, vatandaştan aldıkları 142 trilyon 79 milyar liralık KDV'yi, dönem içinde Maliye'ye ödemedi.

Vergisini ödemeyip de üstüne yatanlar arasında ilk sırayı gelir vergisi mükellefleri aldı. Yıl içinde 1 katrilyon 682 trilyon 691 milyar liralık vergi beyanında bulunan gelir vergisi mükellefleri, bunun 182 trilyon 732 milyarlık bölümünü ödemedi. Kurumlar vergisi mükellefleri de, 485 trilyon 539 milyar liralık vergi borcunun 89 trilyon 501 milyar liralık bölümünü devlete yatırmadı.

Tekel ise, 150 trilyon 975 milyar liralık ek verginin 93 trilyon 11 milyarlık kısmını Hazine'ye aktarmadı. Devlet, yıl içinde tahakkuk eden banka sigorta muameleleri, veraset ve intikal, motorlu taşıtlar ve damga vergisinin bir bölümünü de tahsil edemedi.

DÜŞÜK BİLDİRİM

Muhasebat Genel Müdürlüğü verileri, ülkemizde çok kazananların ne kadar düşük vergi bildiriminde bulunduklarını da gözler önüne serdi.

İşadamları, doktor, avukat, mühendis, mimar ve diğer serbest meslek erbabından oluşan 2 milyon dolayındaki beyannameli gelir vergisi mükellefi, 1997'de 121 trilyon 766 milyar liralık vergi beyanında bulundu. Önceki yıllardan kalanlarla birlikte, bu kesimin ödeyeceği toplam vergi, 145 trilyon 608 milyar lira olarak belirlendi. Böylece, mükellef başına yıllık ortalama vergi, 72 milyon 804 bin lira olarak hesaplandı. Yıl içinde 3 taksitte ödenmesi gereken bu tutar, binlerce işçinin peşin olarak ödediği aylık verginin dahi altında kaldı.

Ancak, söz konusu vergi bile 1997'de ödenmedi. Maliye Bakanlığı verilerine göre, bu mükellefler, tahakkuk eden verginin 110 trilyon 986 milyar lirasını yıl içinde ödedi. Bu şekilde yıllık ortalama 72 milyon 408 bin liralık verginin dahi 17 milyon 311 bin liralık kısmı ödenmemiş oldu.

ESNAFIN VERGİSİ

Götürü vergi mükelleflerinin ödedikleri vergi de çok düşük seviyelerde kaldı. Bu grup, 1997 içinde 19 trilyon 279 milyar liralık vergi bildiriminde bulundu. Bir önceki yıldan devirlerle birlikte ödenmesi gereken toplam vergi 23 trilyon 298 milyara ulaştı. Ancak, söz konusu tutarın da 16 trilyon 947 milyarı yıl içinde tahsil edilebildi. Böylece, esnafın ödediği ortalama vergi de 17 milyon lirada kaldı.