Vatandaş mevduattan kaçtı

Yılın ilk çeyreğinde özel bankaların kullandırdığı krediler enflasyonla başabaş bir artış kaydederken, mevduat hacmindeki reel daralma yüzde 16'ya ulaştı. Ocak-Nisan döneminde özel bankalar daha hızlı bir mevduat kaybı yaşadı.Yurt içi yerleşiklerin 2002 sonunda 128 katrilyon 549.2 trilyon lira olan toplam Türk Lirası ve yabancı para mevduat hacmi, bu yıl nisan sonunda 123 katrilyon 790 trilyon liraya geriledi.Mevduat miktarında nominal olarak yüzde 3.7 oranında daralma yaşandı. Devlet İstatistik Enstitüsü'nün ocak-nisan dönemi için yüzde 14.4 olarak belirlediği toptan eşya fiyat artışından indirgendiğinde mevduattaki reel gerileme ise yüzde 15.8'e geldi. Anılan dönemde yurt içi TL mevduatlar nominal bazda yüzde 5.1 artarak 59 katrilyon 146 trilyon liraya ulaştı, söz konusu mevduatlarda reel bazda ise yüzde 8.2 azalma yaşandı. Kurlardaki gerilemenin etkisiyle bu dönemde nominal olarak yüzde 10.5 gerileyerek 64 katrilyon 644 trilyon liraya gerileyen yabancı para mevduatlardaki reel gerileme de yüzde 21.8'e ulaştı.KAMU BANKALARININ PAYI ARTTI Nisan sonu itibariyle toplam yurt içi mevduatın 47 katrilyon 998 trilyonunun kamu bankaları, 73 katrilyon 414 trilyonunun özel, 2 katrilyon 377 trilyonluk bölümünün de yabancı bankalarda bulunduğu belirlendi.Ocak-nisan döneminde kamu bankalarındaki mevduatta reel olarak yüzde 10.1 gerileme yaşandı, özel bankalardaki reel mevduat kaybı yüzde 18.9'a, yabancı bankalardaki de yüzde 21.8'e ulaştı. Toplam yurt içi mevduatta üç kamu bankasının 2002 sonunda yüzde 36.3 olan payı, nisan sonunda yüzde 38.8'e yükselirken, özel bankaların payı yüzde 61.5'ten yüzde 59.3'e, yabancı bankaların payı da yüzde 2.1'den yüzde 1.9'a geriledi.ÖZEL BANKA KREDİLERİNDE FİKTİF REEL ARTIŞ Ocak-nisan döneminde kamu bankaları ve yabancı bankaların yurt içi TL ve yabancı para kredileri reel olarak gerilerken, özel bankaların kredi hacminde, Yapı ve Kredi'nin hesaplarında yapılan teknik düzeltmenin etkisiyle fiktif bir reel artış yaşandı.Yapı ve Kredi Bankası'nın yurt dışı şubesince kullandırılan 3 katrilyon lira dolayındaki krediyi 21 Mart itibariyle finansal yeniden yapılandırma sözleşmesi çerçevesinde yurt içi şubeye devretmesi ve bu kredileri yurt içi ve dışında kullandırılanlar olarak ayrıştırması, özel bankaların toplam kredi hacminde kağıt üzerinde yüksek tutarlı bir artışa yol açtı.Özel banka kredileri bu işlemin etkisiyle yılbaşına göre 3.5 katrilyon lira artışla nisan sonu itibariyle 25 katrilyon 957 trilyon lira oldu. Böylece özel banka kredilerinde cari olarak yüzde 15.7 ile enflasyonun üzerinde bir artış ortaya çıktı. Yüzde 14.4 olarak açıklanan dört aylık TEFE artışından arındırıldığında, özel banka kredileri reel olarak yüzde 1.2 artmış gözüktü. Kamu bankalarının nisan sonu itibariyle 8 katrilyon 241 trilyon lira olan kredilerinde dört aylık dönemdeki cari artış ise yüzde 13.5'le enflasyona yakın düzeyde gerçekleşti. Böylece kamu bankaları kredilerinde reel olarak yüzde 0.8 gerileme yaşandı.  Yabancı banka kredileri de nisan sonunda 2 katrilyon 222 trilyon lira oldu. Söz konusu krediler cari olarak yüzde 3.1 artarken, reel olrak yüzde 9.9 geriledi. Bu gelişmelerle mevduat bankalarının toplam kredi hacmi anılan dönemde yüzde 14.4'le enflasyonla aynı oranda bir artış kaydederek, 36 katrilyon 419 trilyon liraya ulaştı.�