Güncelleme Tarihi:
Bugün için nasıl bir piyasa ile karşılaşacağımıza ilişkin yorumlar ise hafta başına kıyasla ciddi farklar gösteriyor. Pazartesi gününe ‘piyasa gerileyecek, endeks 32 bin 500 puana gerileyebilir’ yorumu ile başlayan piyasa uzmanları yabancı yatırmcıların alımları ile gelen yükselişin peşine takılarak bu kez de ‘yaşasın 35 bine gidiyoruz’ demeye başladı.
Bir kere daha hatırlatalım; 4.75-5.93 YTL fiyat aralığından satılacak olan Vakıfbank halka arzı piyasadan ciddi miktarda para çıkışına neden olacak. Bu miktarın da 1.2-1.3 milyar YTL civarında olması bekleniyor. Bir piyasada herşey iyi gitse bile böylesi bir para çıkışı düşüş getirir. Vakıfbank halka arzı sonrası da bu düşüşün gelme olasılığı yüksek. Ama tam bu noktada teorik de olsa bir olasılıktan da bahsetmemiz gerek. Eğer halka arza iştirak edenler tamamen yeni yatırımcılar olursa yukardaki beklentinin tam tersi gerçekleşebilir.
Merkez faiz indirir mi dersiniz?
Dün bu soruya kısaca değinmiş ve Merkez Bankası’nın faizin sabit kalma olasılığının yüksek olduğuna dair görüşünü aktarmıştık. Dün ise bu görüşü destekleyen verilerin yanısıra, indirm olabileceği umudunu artıran verilerle de karşılaştık. Mesela Eylül ayı cari açık rakamı açıklandı. 540 mln dolarlık bu rakam birçoklarının tahmininin hayli üzerinde gelirken, 9 aylık açık rakamını da 16.4 milyar dolara taşıdı. Geçen yılın tamamında 15.6 milyar dolar olan cari abığın bu yılki büyüme yüzde 5’in üzerinde bile olsa GSMH’ye oranının yüzde 6.5’in üzerine çıkacağı da kesinleşti. Çünkü eylül ayı rakamlarıyla birlikte bir çok kurıumun yılsonu cari açık tahminini 23 milyar dolara çektiğini izliyoruz.
Dışbank ekonomistleri bu artışı şöyle izah ediyor:
‘Bu durum büyük ölçüde, ekonomideki canlanma ile sermaye ve ara malı ithalatında görülen artıştan kaynaklanıyor. Ayrıca gelişmekte olan ülkelerdeki finansman imkanlarının son yıllarda bollaşması, Türkiye’nin dışa açıklığının artması ve yurtiçinde kamu ağırlıklı ara malı üretiminin tam kapasiteye yakın çalışmasına rağmen yeterli olamaması da bu gelişmede etkili olmuştur.’
Dışbank ekonomistleri ‘Ödemeler dengesinin finansman tarafında ise güçlü eğilimler devam etmektedir. Eylül ayında net doğrudan yatırım girişi 772 mn dolar olurken, son 12 aydaki toplam rakam da 3,392 mn dolar ile tarihindeki en yüksek seviyeye çıkmıştır. Buna uzun vadeli sermaye girişleri (ağırlıklı kısmı bankaların ve reel sektörün aldığı 1 yıldan uzun vadeli krediler) de eklendiğinde, bu kanallardan son 12 ayda gerçekleşen giriş 12,857 mn dolar olmuştur ki bu da tarihindeki en yüksek seviyedir. Bu doğrultuda yılın ilk 9 ayında Merkez Bankası, ihaleler ve doğrudan alım müdahalesi yoluyla piyasadan 13.9 mlr dolar çekmiştir. Portföy girişlerinin de gücünü koruması ile, yılın ilk 9 ayında bankaların ve kamunun döviz rezervinde 11.4 mlr dolarlık yüksek miktarlı bir artış görülmüştür’ diyerek cari açıktan korkulmaması gerektiğini söylüyorlar. Ama Merkez Bankası’nın bile enflasyon raporunda ‘uluslararsı sermaye hareketlerinin yönü ile ilgili kaaygısının olduğu bir ortamda, benim bu analize şüpheli yaklaşmam gayet doğal karşılanmalı. Bunu söylerken Dışbank ekonomistlerinin halen piyasadaki muteber isimlerin ilk sıralarında olduğu yönündeki kanaatimizi de aktaralım.
Faiz indirimini destekleyen haber ise yine Merkez Bankası kaynaklı, her ay iki kere düzenlenen Beklenti Anketi. Madem ilk alıntıyı Dışbank Ekonomik Araştırmalar’ın raporundan yaptık, yine oradan alıntılayarak devam edelim:
‘yıl sonu enflasyon beklentisi, Ekim ayı sonundaki yüzde 7.12 seviyesinden yüzde 7.38'e yükselirken, gelecek 12 aylık enflasyon beklentisi yüzde 6.19’dan yüzde 6.08’e geriledi. Böylece gelecek yılın enflasyon hedefi olan yüzde 5 ile Kasım sonu enflasyon beklentisi arasındaki fark 1.08 puan ile düşük sayılabilecek bir seviyede gerçekleşti. Yıl sonu bileşik faiz (üç ay) beklentisi Ekim sonundaki yüzde 13.65 beklenti düzeyinden yüzde 13.70'e çıkarken, kotasyonun yılı yüzde 13.5 seviyesinde kapatması bekleniyor. Yılsonuna ilişkin diğer beklentiler ise; Dolar için 1.3834, cari açık için 22.1 milyar dolar olarak gerçekleşirken, büyüme beklentisi geçtiğimiz aydaki gibi yüzde 5.1 olarak çıktı.’