Vadelide 2.6 milyon dolarlık işlem

Dolara dayalı sözleÅŸmelerin iÅŸlem gördüğü Vadeli Ä°ÅŸlemler Piyasası'nda ilk bir aylık dönemde toplam tutarı 2.6 milyon dolar (4 trilyon 31.6 milyar lira) olan 20 iÅŸlem gerçekleÅŸti. Kur riskinden kaynaklanan olumsuzlukların giderilmesi, dövizin gelecekteki fiyatı konusunda ekonomi aktörlerine yön gösterilmesi amacıyla faaliyete geçirilen ve dövize dayalı vadeli iÅŸlem sözleÅŸmelerinin iÅŸlem gördüğü Ä°MKB Vadeli Ä°ÅŸlemler Piyasası'nda ilk bir ayda 2.6 milyon dolarlık iÅŸlem gerçekleÅŸtirildi. Ä°MKB bünyesinde 15 AÄŸustos'ta faaliyete geçen Vadeli Ä°ÅŸlemler Piyasası'nda 14 Eylül'e kadar olan bir aylık dönemde iÅŸlem sayısı 20, iÅŸlem miktarı 26 ve toplam iÅŸlem hacmi de 2 milyon 600 bin dolar (4 trilyon 31.6 milyar lira) olarak gerçekleÅŸti. Buna göre Piyasa'da günlük ortalama iÅŸlem tutarı 216.7 bin dolara (336 milyar lira) geldi. PÄ°YASA NASIL ÇALIÅžIYOR? Piyasa'da dolar üzerinden düzenlenen vadeli iÅŸlem (futures) sözleÅŸmeleri iÅŸlem görüyor. SözleÅŸmelerde fiyat TL olarak giriliyor ve takas iÅŸlemleri de TL üzerinden yapılıyor. SözleÅŸme vadeleri, "en yakın ay ve mart döngüsüne ait aylardan (mart, haziran, eylül, aralık) en yakın ay" olarak belirleniyor. Piyasa'da, vadesine ortalama 1 ve 3 ay kalan sözleÅŸmeler iÅŸlem görüyor. Piyasa'nın açılışının ay ortasına gelmesi nedeniyle aÄŸustos ayına özgü olarak yalnızca eylül vadeli sözleÅŸme iÅŸlem görürken, eylülün başından itibaren ise "mart döngüsü" çerçevesinde aralık vadeli sözleÅŸme iÅŸleme açıldı. Son iÅŸlem günü, ilgili sözleÅŸmenin vade bitim tarihinin içinde olduÄŸu ayın sondan üçüncü iÅŸ günü olarak esas alınıyor, son iÅŸlem gününün ardından gelen ilk iÅŸ günü yeni bir sözleÅŸme iÅŸlem görmeye baÅŸlıyor. Dövize dayalı vadeli iÅŸlem sözleÅŸmelerinde günlük fiyat marjı yüzde 20, fiyat adımı 1000 lira, sözleÅŸme büyüklüğü ise 100 bin dolar olarak uyulanıyor. Vadeli iÅŸlem sözleÅŸmeleri saat 10.00-14.00 arasında tek bir seansta iÅŸlem görüyor. Piyasa'da iÅŸlem yapanların kar-zarar hesaplamasına ve takas iÅŸlemlerine esas olan "uzlaÅŸma fiyatı", kapanış aralığında gerçekleÅŸen iÅŸlemlerin ağırlıklı ortalaması olarak esas alınıyor. Sisteme piyasa emirleri, limitli emirler, miktarsız emirler, kapanış emirleri, koÅŸula baÄŸlı emirler girilebiliyor. Ayrıca, aracı kuruluÅŸlara kolaylık açısından emirler daha sonra girilmek üzere seans baÅŸlamadan hazırlanarak bir dosyada saklanabiliyor ve toplu olarak girilebiliyor. Emir miktarının en az 1, en çok ise 100 sözleÅŸme olması gerekiyor. Piyasada takas iÅŸlemleri aynı gün uzlaÅŸma esasına göre yapılıyor. Ä°ÅŸlemler hesap bazında izleniyor. Piyasa'da iÅŸlem yapmak için ilgili hesapta yeterli teminatın olması gerekiyor. PÄ°YASA Ä°LE NE AMAÇLANIYOR? Vadeli Ä°ÅŸlem Piyasası'nın faaliyete geçmesiyle, kur riskiyle ilgili olumsuzlukların giderilmesi ve dövizin gelecekteki fiyatı konusunda ekonomi aktörlerine yön gösterme amaçlanıyor. Türkiye'de dövizle iÅŸlem yapan, döviz pozisyonu taşıyan kiÅŸi ve kurumları kur riskinden koruyacak likit türev enstrümanlar daha önce piyasalarda iÅŸlem görmüyordu. Özellikle büyük finansal kuruluÅŸlar ve sanayi ÅŸirketleri, taşıdıkları döviz riskini bir ölçüde tezgah üstü piyasalarda azaltma yoluna gidiyordu. Tezgah üstü iÅŸlemlerde oluÅŸan fiyatların yüksek risk primi taşıması ve daha çok büyük ölçekli firmaların kullanabileceÄŸi büyüklüklerde iÅŸlem yapılması nedeniyle KOBÄ°'ler bu ürünlerden yeterince yararlanamıyordu. Â