’Vadeli çek’e yasa geliyor karşılıksıza hapis yumuşuyor
Güncelleme Tarihi:
Oya ARMUTÇU/ANKARA
Oluşturulma Tarihi: Mart 24, 2009 00:00
Hükümet, ekonomik krizin ardından patlayan geçen şubata göre yüzde 53.1 artarak, 1 milyon 400 bini aşan karşılıksız çek sorununu çözmek için harekete geçti.
Adalet Bakanlığı tarafından hazırlanan 11 maddelik yeni Çek Kanunu Taslağı, Başbakanlığa gönderildi. Seçimden sonra Bakanlar Kurulu’nda görüşülüp süratle yasalaşması beklenen taslak, çekte çok önemli yenilikler yanında ekonomik kriz önlemi de getiriyor. Hükümet’in ekonomik önlem paketinde de bulunan ve çeklerin vadelerinden önce işleme konulmalarını engelleyen düzenleme, taslağa eklendi. 31 Aralık 2009’a kadar vadesi gelmemiş çekler, bankalara ibraz edilemeyecek. Geçici madde sadece 31 Aralık 2009 tarihine kadar uygulanacak. 1 Ocak 2010 itibaren genel hükümler geçerli olacak. Taslak şöyle:
Hapis yerine para
TCK’nın genel hükümlerine paralel "karşılıksız çek" suçunda "hapis" yerine 1500 güne kadar "adli para cezası" verilecek. Karşılıksız çek verdiği için hakkında dava açılan sanık, mahkemece belirlenecek adli para cezasını öderse, cezaevine girmekten kurtulacak. Ancak, hükmedilecek adli para cezası çek bedelinin karşılıksız kalan miktarından az olmayacak. Mahkemeler cezayı belirlerken, çek miktarını dikkate alarak 1500 güne kadar adli para cezası verecek. Bu durumda karşılıksız çek sanığı, 150 bin TL’ye kadar adli para cezasına çarptırılabilecek. Karşılıksız çek miktarı 150 bin TL’nin üzerinde olursa, adli para cezası yükselecek. Para cezasını ödeyemeyen sanık, günlüğü 100 liradan hapis yatacak. Hükmedilen adli para cezası kaç lira olursa olsun, bu cezanın karşılığında sanığın yatacağı hapis mevzuat gereği 3 yılı geçemeyecek. Birden çok karşılıksız çek suçu işleyen ve adli para cezasını ödeyemeyen sanıklar ise en fazla 5 yıl hapis yatacak. Adli para cezasını ödeyemediği için hapse giren kişi, para cezasını ödediği veya çek miktarını faizi ile birlikte alacaklıya verdiği takdirde, cezaevinden çıkacak. Soruşturma yapılıyorsa soruşturma sona erecek, açılmışsa dava düşecek.
10 yıllık kara liste
KARŞILIKSIZ çek düzenleyen, adına karşılıksız çek düzenlenen ve çekin karşılığını tarihinde banka hesabında bulundurmayan gerçek ve tüzel kişi hakkında, savcının talebi üzerine, sulh ceza hakimi tarafından karşılıksız çıkan her bir çekle ilgili olarak çek düzenleme-çek hesabı açma yasağı kararı verilecek. Karşılıksız kalan çek bedelini faiziyle tamamen ödeyen kişi hakkında, savcı tarafından soruşturma yapılmayacak, dava açılmışsa dava düşecek, mahkumiyet kararı ise bütün sonuçları ile ortadan kaldırılacak. Şikayetten vazgeçilmesi halinde de bu hükümler uygulanacak. Kişinin mahkum olduğu adli para cezası tamamen infaz edildikten veya bu cezayı ödemediği için hakkında hapis uygulanıp serbest bırakıldıktan itibaren üç yıl ve her halde yasağın konulduğu tarihten itibaren on yıl geçtikten sonra, hükmü veren mahkemeden çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağının kaldırılmasını talep edebilecek.
Hapis yerine para
TCK’nın genel hükümlerine paralel "karşılıksız çek" suçunda "hapis" yerine 1500 güne kadar "adli para cezası" verilecek. Karşılıksız çek verdiği için hakkında dava açılan sanık, mahkemece belirlenecek adli para cezasını öderse, cezaevine girmekten kurtulacak. Ancak, hükmedilecek adli para cezası çek bedelinin karşılıksız kalan miktarından az olmayacak. Mahkemeler cezayı belirlerken, çek miktarını dikkate alarak 1500 güne kadar adli para cezası verecek. Bu durumda karşılıksız çek sanığı, 150 bin TL’ye kadar adli para cezasına çarptırılabilecek. Karşılıksız çek miktarı 150 bin TL’nin üzerinde olursa, adli para cezası yükselecek. Para cezasını ödeyemeyen sanık, günlüğü 100 liradan hapis yatacak. Hükmedilen adli para cezası kaç lira olursa olsun, bu cezanın karşılığında sanığın yatacağı hapis mevzuat gereği 3 yılı geçemeyecek. Birden çok karşılıksız çek suçu işleyen ve adli para cezasını ödeyemeyen sanıklar ise en fazla 5 yıl hapis yatacak. Adli para cezasını ödeyemediği için hapse giren kişi, para cezasını ödediği veya çek miktarını faizi ile birlikte alacaklıya verdiği takdirde, cezaevinden çıkacak. Soruşturma yapılıyorsa soruşturma sona erecek, açılmışsa dava düşecek.
10 yıllık kara liste
KARŞILIKSIZ çek düzenleyen, adına karşılıksız çek düzenlenen ve çekin karşılığını tarihinde banka hesabında bulundurmayan gerçek ve tüzel kişi hakkında, savcının talebi üzerine, sulh ceza hakimi tarafından karşılıksız çıkan her bir çekle ilgili olarak çek düzenleme-çek hesabı açma yasağı kararı verilecek. Karşılıksız kalan çek bedelini faiziyle tamamen ödeyen kişi hakkında, savcı tarafından soruşturma yapılmayacak, dava açılmışsa dava düşecek, mahkumiyet kararı ise bütün sonuçları ile ortadan kaldırılacak. Şikayetten vazgeçilmesi halinde de bu hükümler uygulanacak. Kişinin mahkum olduğu adli para cezası tamamen infaz edildikten veya bu cezayı ödemediği için hakkında hapis uygulanıp serbest bırakıldıktan itibaren üç yıl ve her halde yasağın konulduğu tarihten itibaren on yıl geçtikten sonra, hükmü veren mahkemeden çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağının kaldırılmasını talep edebilecek.