Uzmanlar uyarıyor: 'Uyarı yoksa fatura da yok'
Güncelleme Tarihi:
Yurtdışına iş veya tatil amaçlı çıkan çok sayıda kişi, Türkiye’ye dönüşlerinden kabarık cep telefonu faturası şoku yaşıyor. Bu konuda sorun yaşayan isimlerden biri de sanatçı Rojin oldu. 778 liralık faturayı tüketici hakem heyetine taşıyan Rojin’e gönderilen faturanın 486 liralık kısmı iptal edildi. Benzer sorun yaşayan çok sayıda tüketicinin olduğu anlaşıldı. Yasaya göre GSM şirketi, yurtdışına çıkan abonesine uyarıcı bir mesaj göndermek zorunda. Tüketiciler Derneği Başkanı Aydın Ağaoğlu ‘uyarı mesajı yoksa fatura da yok’ diyor.
Bankalardan sonra, en çok şikâyet edilen ikinci kesim olan GSM şirketleri. Yurtiçi konuşmaları ve internet bağlantıları ile ilgili çok sayıda tüketici aboneleri ile karşı karşıya kalıyor. Ancak, özellikle yurtdışı seyahatlerde çok daha önemli sorunların yaşandığı anlaşıldı. İlçelerde kurulu Tüketici Sorunları Hakem Heyetlerinde benzer içerikte çok sayıda dosya bulunuyor.
778 LİRANIN 486 LİRASI İPTAL
Sanatçı Rojin’in (Rujin Ölker) de benzer bir sorun ile karşı karşıya kaldığı anlaşıldı. Sanatçı Rojin 17 Ekim 23 Ekim tarihleri arası Lübnan’a gitti. Kullandığı hattın aylık fatura tutarı 69-100 lira arasında değişti. Rojin söz konusu hattı ile Türkiye’deyken yurtdışı ile de görüştü. Rojin, Türkiye’ye döndükten sonra gelen fatura ile şoke oldu: 778 lira. GSM şirketi ile temasa geçen Rojin’e hattın yurtdışında kullanıldığı faturanın bu nedenle yüksek geldiği bildirildi.
Rojin bu kez 21 Ocak 2013’te Bakırköy Kaymakamlığı Tüketici Sorunları Hakem Heyetine dilekçe ile başvuruda bulundu. 5 kişiden oluşan heyet GSM şirketini haksız buldu. Hakem heyeti söz konusu faturanın 486 liralık kısmının iptaline karar verdi.
Hakem heyeti kararında ‘Mesafeli sözleşmeler gereği tüketicinin yeterince bilgilendirilmemesine’ dayandırdı. Kararda ayrıca, işletmecini, 1 yıl süre ile tutması gereken kayıtları tutmadığına da işaret etti.
‘İKİ GÜNE KADAR 1.500 LİRA ÖDE’
Rojin, Tüketici Sorunları Hakem Heyeti’nde istediği sonucu alarak dönse de, benzer sorun yaşayan çok sayıda tüketicinin daha olduğu anlaşıldı. İbrahim Güler, geçtiğimiz 30 Haziran 3 temmuz arası Cezayir’e gitti. Yurtdışındayken görüşmelerini gittiği ülkede temin ettiği başka bir hat üzerinden yaptı. İnternet bağlantısını ise konakladığı otel üzerinde sağladı. Ancak geçtiğimiz 17 Temmuz’da GSM şirketinin müşteri hizmetlerinden gelen telefonla şaşkına uğradı.
BUNLARI BİLİYOR MUYDUNUZ? |
GSM şirketlerine yönelik şikayetler, Tüketici Hakem Heyetlerine yapılan şikayetler sıralamasında bankalardan sonra ikinci sırayı alıyor. Uzmanlar, tüketicilerin de bu alanda yeterli bilgi sahibi olamadıklarına işaret ediyor. 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu bu alanda oldukça net hükümler taşıyor. Kanunun ilgili maddelerinden birinde “İşletmeciler her hal ve şartta doğru faturalandırma yapma ve fatura içeriği ile ilgili ihtilaf durumunda ispat yükümlülüğündedirler” hükmü yer alır. Yine, aynı kanun kapsamında çıkarılan yönetmelik, tüketici ile işletme arasında geçen tüm görüşme kayıtlarının 1 yıl süre ile işletmeci tarafından korunması gerektiğine işaret ediyor. Oysa şikayete konu bir çok durumda, işletmeler söz konusu kayıtları 6 ay saklayabildikleri yönünde savunma yapıyor. Yine aynı kanun, tüketicinin yurt dışı çıkışlarında sesli veya yazılı bildirimde bulunulma zorunluluğu getiriyor. |
Güler’e yurtdışındayken hattını kullandığı için 2 güne kadar 1.500 lira ödemesi istendi. “Kullanmadığım hizmet için para talep edilemez” diyen Güler, gönderilen faturaya itiraz etti.
BİR KERELİK KONUŞMAYA 1.200 LİRA
Tuğçe Zabun da benzer sorun yaşayan bir başka ‘GSM mağduru’… 29 Haziran 4 Temmuz arası Kıbrıs’a giden Zabun’a 1.200 liralık fatura çıkarıldı. Zabun, duruma tepki gösterse de söz konusu faturayı ödedi ancak, sorunun çözülmesini istedi. Zabun’un GSM şirketi ile de paylaştığı belgelere göre, yurtdışındayken kaldığı otelden 1 haftalık internet paketi satın aldığı, Kıbrıs’tayken hattından bir kez arama yaptığı. Zabun ayrıca, kanun gereği kendisine gönderilmesi gereken bilgilendirme mesajının gönderilmediğini iddia etti. GSM şirketinden verilen yanıtlarda ise, istenen tutarın ara ödeme olduğu, faturasının henüz kesinleşmediği ifade edildi.
İŞÇİYİ 3.500 LİRALIK FATURA
Aylık 1.400 lira ücret alan işçi Birol Çelen de, yurtdışında 15 gün kaldıktan sonra 3.500 lira cep telefonu faturası ile şoke olan bir başka isim. Çelen, yurdışına çıkmadan önce söz konusu hatta ait faturayı ödediğini, söz konusu faturanın internet kullanımına karşın geldiği yönünde bilgilendirildiğini söyledi. Çelen, gelen yüklü faturaya ilişkin GSM şirketinden ayrıntılı döküman da alamadığını söyledi. Çelen, fatura itiraz ettiğini kaydetti.
AĞAOĞLU: UYARICI MESAJ ŞARTI
Tüketiciler Derneği Başkanı Aydın Ağaoğlu, hurriyet.com.tr’nin soruları üzerine yaptığı değerlendirmede şunları kaydetti: Yurt dışına çıktıklarında kullanıcılara ücretlendirme hakkında mesaj gelmiş olması gerekiyor. Aksi halde ödemek zorunda değiller. Uyarıcı mesaj gönderilmeden yurtdışı ücretlendirmesi yapılamaz. Buna rağmen faturalama yapıldıysa da tüketicilerin ikamet ettikleri illerde Ticaret Müdürlükleri, ilçelerde kaymakamlıkta bulunan tüketici Hakem heyetlerine başvurarak faturaları iptal ettirmeleri mümkündür.
2013 yılı için 1.191,52 liraya kadar Hakem Heyeti kararları mahkeme kararı gibi bağlayıcıdır. Daha yüksek meblağlardaki ihtilaflar içinse direk Tüketici Mahkemesi’ne başvurulabilir. Yurt dışına ulusal cep telefonu ile çıkan vatandaşların özellikle internet hizmeti kullanıyorlarsa yüksek faturalarla karşılaştıkları gözlenmektedir. İnsanlar yasaları bilmediği veya uğraşamadığı için bu tür faturalar düzenleniyor ve iyi de gelir elde ediliyor. Kullanıcıların dikkatli olması gerekiyor.”