Uzmanlar CNN Türk'te Merkez Bankası'nın faiz kararını değerlendirdi

İstanbul Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sefer Şener'in konuyla ilgili değerlendirmesi: 

"Küresel gelişmeleri takip ettiğini söylemiştik. Merkez Bankası şaşırtmadı bizi. Az yönlü enflasyon üzerinde duruyor Merkez Bankası... Çin Merkez Bankası 10 baz puan indirim yapmıştı. Her ne kadar yukarı ve aşağı yönlü düşünen var ama her ülke kendi durumuna göre bu kararı alıyor. Bir yenilik vardı. Kur korumalı mevduatın izlediğinin açık göstergesi.

160 milyar TL'ye ulaştı. Merkez Bankası da bunu beyan ediyor. Geleceği boyut takip ediliyor diyor Merkez Bankası... Kur korumalı mevduat sistemi gibi farklı enstrümanlar da devreye sorulacak demektir. Kredi faizlerine de atıfta bulunulmuş. Özellikle Merkez Bankası şunu söylüyor politika faizi 14, kredi faizlerinin farkındayız ama yeniden şekil alabiliyoruz diyor.

Herhangi bir faiz arttırılması söz konusu değil. Kur korumalı mevduat gibi yeni bir sistem getirilebilir. BDDK ve Merkez Bankası'nın elinde bankalara dönük uygulanabilecek yöntemler var. Merkez Bankası'nın da bazı etki alanları var bunları bu süreçte kullanabilir. Ben orta vadede bir faiz artırımı beklemiyorum. Neden politika faizi 14'ken kredi faizleri yüksek. Tartıştığımız konu... Politika faizlerini çekip kredileri aşağı çekmek hedefleniyor. Ancak gördüğümüz kadarıyla makas var. Birinci sebep enflasyon, ikincisi ise beklenti.

Gözden KaçmasınBakan Koca 'Dünyada ilk olacak' diyerek duyurdu: Pazartesi günü başlıyorHaberi Görüntüle

Sadece beklentiyle yönetmek mümkün değil. Sadece enflasyon ya da beklentiyi bekleyerek makasın kapanmasını beklemiyor hükümet. Aksiyon da alıyor. Bunların arttırılmasına dönük beklenti. Kredi faizleri ile politika faizleri arasındaki farkın sebebi enflasyon beklentisi. Bankalar piyasayı yüzde 30'la fonluyor. 1-3-5 yıllık veriyorum. Enflasyon algısına göre veriyorum diyor. Bu yüzden enflasyon beklentisi önemli. 3 ay 2 ay beklenmeyebilir. Orta vadeli program hedefine ulaşılması bekleniyor. Yüzde 5 kısa vadede mümkün değil.

Enflasyondaki kaç olursa olsun düşüş olumlu yansır. Merkez Bankası da o yüzden aksiyon almıyor belki de... İngiltere Merkez Bankası da enflasyon arz kaynaklı, talep yönünde sıkıntı görünmüyor açıklaması yaptı mesela. Şu andaki enflasyon maliyetler, arz, emtia fiyatları sebebiyle... Bunların hepsi birbirine bağlı unsurlar. enflasyondaki iniş başladığı anda kredi faizleri de inmeye başlayacak. Ülke risk primlerinin de o zaman aşağı indiğini göreceğiz." 

Ekonomist Cüneyt Dirican'ın açıklamalarından notlar; 

"Her bankanın bilanço pozisyonu var. Her bankaya eşit şekilde yansımayabilir. Alınan karar şu anda bizim kendi dinamiklerimiz ve küresel nedenlerden dolayı bankalar tarafından aynı şekilde algılanmıyor. Bankalar mecbur kalmadıkça benden para istemeyin diyor. Artı aksiyonlarla sağlanabilir. Şu an kolay değil. Farklı görüşler beklentiler de bu süreci etkiliyor. Şu an Merkez Bankası sağlıklı olanı yaptı. Ben de olsam marta kadar dokunmazdım. martı da pas geçerdim. Fed'in de ne yapacağı belli olurdu.

Gözden Kaçmasın Merkez Bankası faiz kararını açıkladıHaberi Görüntüle

Gün içinde de zigzagları yaşıyoruz. Farklı durumlar da oluşabilir ancak ben sabit tutardım. Kabaca 18-19 civarında bankaya para alıyorum. Giderlerini koydum minimum 4-5 puan... Karımı yani 3 puan gibi. 25'ten aşağı faizle kredi vermem mümkün değil. KGF gibi BDDK ve Merkez Bankası'nın farklı enstrümanları devreye alması mümkün, alıyor da... Merkez Bankası SWAP olarak alıyor. Piyasaya fonluyor. Piyasaya TL vermeye devam ediyor. Gelişmiş birçok merkez bankası gibi parasal genişlemeye gidiyor.

Enflasyonu tetiklemesi daha mümkün. Kontrol altına alınması lazım bu yüzden... Baz etkilerinin de ortadan kalkmasıyla dezenflasyonist sürecin başlayacağı öngörülür diyor. Büyük ihtimalle şubatta daha yüksek enflasyon göreceğiz. Yüzde 40... 1-2 ay sarkmalı olarak küresel anlamda ve bizde düşüşe geçtiğini göreceğiz. Dolayısıyla Merkez Bankası tarih vermiş ama tarihi kendisi de bilmiyor.

Genel beklenti şubatta ocak enflasyonu için pik göreceğiz. martta resim iyice berraklaşacak. Mart ya da nisanda politika faizinde aşağı yönlü hareket göreceğiz. Yüzde 5 enflasyon planını revize etmek lazım. İşsizlik dataları, ihracat rakamları vs baktığımızda en uç noktaya geldi. Daha yukarı revize etmek lazım. Kabul edelim anlamında değil. Yapılan aksiyonlarla kapasite artışına hızlı gidiyor olmamız lazım. Gıda enflasyonu sorunumuz var. RTÜK, BDDK gibi bir takip sisteminin olacağı bir üst kurula ihtiyacımız var."

Ekonomist Sadi Özdemir'in açıklamaları şöyle;

"Kredi hacimlerini izleyeceğini öngörüyorum. Çok kredi kullanılıyorsa talep ve enflasyonla ilgilidir. Merkez Bankası kredi ile ilgili teşvik edici konularda ama kredi hacimleriyle ilgili daha çok. Süre meselesi hiç yok. Merkez Bankamız bununla ilgili süre vermekten kaçınmış ve izlemek istemiş. projeksiyon belli. Fed beklentinin altında faiz arttırma ihtimali ortaya çıkmış ama öne alınmış sonra yapılacaktı. Enflasyondaki yüzde 7 hızlandırdı. Yüzde 2 seviyesi gidebileceği. ABD'nin hedefi faizi sıfır yapalım enflasyonumuzu 2-2,5 yapalım. Faizi arttırılan paranın güçlendiğini görüyoruz. Dolar güçlenecek küresel anlamda. Kuru hareketlendirecek bir gelişme olabilir. Merkez Bankası bunu görmüş olabilir. Bence önümüzdeki ay ve sonraki birkaç ay da pas geçecek. Küresel felaket savaş gibi ihtimaller de var. Öncelikle yeni ekonomi politikasının oturmasını görecek. Kapasite artırımı için düşük faizli mekanizma oluşturmak gerekir. Ben yine hazinenin Merkez Bankası'nın maliyet üstlenerek oraya dönük faizleri düşüreceğini düşünüyorum. Ama bireysel kredilerde olmayacaktır. Enflasyonda aralık enflasyonu yüzde 10, ocak yüzde 7 çıktı diyelim. Yıllık enflasyonda bunu göremezsiniz, bir önceki yılın aynı ayı çıkar. Zamların kalması nedeniyle... Yüzde 1-2'lik gelişmeler yıllık enflasyonu diri tutacak. Taleple ilgili enflasyonu politika değişikliği ile yapabilirsiniz. Tüketicinin 2 misli üretici fiyat endeksinde. Enflasyona endeksli bir mevduat endeksinden bahsedilmişti. Geri plana atıldı. 3-4 ay yıllık enflasyonun aşağı dönmesi zor görünüyor."