Uzak Doğu atakta!

MAHMUT Levent Ünlü, piyasaların nabzını en iyi tutan isimlerden biri. Ünlü&Co şirketinin yönetim kurulu başkanı. 1997 yılında kendisi 30 kurduğu şirket 2

yaşındayken otele para vermemek için günü birlik gittiği Afrika seyahatinden Türkiye’de şirket satın almak için 5 tane görevlendirme işi ile dönmüş.

O gün bugündür dünyanın dört bir yanından yabancı yatırımcıları Türkiye’ye taşıyor. Özetle Ünlü, “Son politik gelişmeler yabancı yatırımcıların gelişini etkiler mi, Türkiye’ye nasıl bakıyorlar, yaşadığımız topraklarda hala fırsat var mı” sorularını sorduğunuzda somut yanıtlar alabileceğiniz bir tecrübede bir isim. Kendisini bankacıdan çok girişimci diye tanımlayan Mahmut Levent Ünlü, girişimci olmak için de pozitif olmak gerektiğini söylüyor.

YÖN 3 YILDIR DEĞİŞTİ

“Bardağın dolu tarafını görmek lazım. Bu nedenle diğer bankacılardan farklıyım” diyen Ünlü bazı yıllarda işlerin kötü gittiğine dikkat çekiyor. Bunun Türkiye’de olmamızla da alakası olmadığını belirten Ünlü, “İngiltere’de bankacısınız. Brexit oldu. Ne oldu yani karalar bağlayıp oturacak mısınız? Hayır, başka iş fırsatlarına bakacaksınız. Türkiye’ye para getirmemiz lazım. Amerikalı almıyor mu, Asya’ya gidelim. Asya almıyorsa Afrika’ya gidelim” açıklamasını yapıyor. Son 3 yılda yatırımcı yönünde önemli bir değişiklik gördüklerinin altını çizen Ünlü, 3 yıl önce ağırlıklı olarak Avrupa ve Amerika’dan yatırım geldiğini ama şimdi ibrenin Körfez ve Uzak Doğu’ya yani Asya’ya kaydığını belirtiyor.

Ünlü’nün anlattıklarını son olarak 1.3 milyar dolarlık yerli güneş paneli üretim ve santral projesine teklif veren Çinli CMEC, Hareon, Solar Giga, Chint, Zhejiang Xinneng ile Güney Koreli Hanwa’nın ilgisi doğrular nitelikte. Belli ki 2016 yılında hızlanan Uzak Doğulu yatırım dalgası 2017’de devam ediyor. Peki ama Türkiye’ye gelen Uzak Doğulular kimler? Ünlü, Singapur’a bölge ofisi açtıklarını belirtip ülke ülke Uzakdoğuluların Türkiye planlarını anlattı:

JAPONLAR

25 yıla yakındır proje yapıyorlar. Son 2-3 yıldır ilk defa Japonlar Türkiye’de şirket almaya başladılar. Japon bankası kuruldu. Gıda alanında açıldılar. Kemal Kükrer’i aldılar. İnci Akü’nün yüzde 50’sine ortak oldular. Ülker içeceği bir Japon firması aldı. Baktığınızda hemen hemen hepsi aynı modelde. Türkiye’nin potansiyeline dönük işlere bakıp yatırım yapıyorlar.

ÇİNLİLER

Banka ağırlıklı yatırım yapıyorlar. ICBC, Tekstilbank’ı satın aldı. Çin bankalarının Türkiye’ye tek geliş sebebi Çin şirketlerini finanse etmek. En önemli sebebi bu. Rus uçağının düşürülmesinden sonra Uygur Türkleri ile problem çıktı. Biraz yavaşladılar. Ama benim düşüncem Çin yatırımlarının artacağı yönünde. Çin, yolu üzerinde yer alan her yerde yatırımlarına devam ediyor. Limanlar alıyor, alt yapıyla ilgili her şeyi alıyor. Uzlaşmadan sonra Rusya ile tekrardan yakınlaşıldı. Uygur Türkleri meselesi de çözülecektir diye düşünüyorum. Bundan sonra Çin yine önemli bir yatırımcı olarak çıkacak karşımıza.

MALEZYALILAR

İstikrarlı ve düzenli olarak yatırım geliyor. Devlet varlık fonları var. Bunlar direkt olarak yatırım yapmıyorlar. Şirketleri yatırım yapıyor. Mesela Acıbadem Hastaneleri’nden alım yaptılar. Sabiha Gökçen Havaalanı aynı şekilde. Büyük boyutlu alt yapı yatırımları yapıyorlar. Geçen senenin en önemli işlerinden biriydi ama çok yazılıp çizilmedi. Malezya’nın iştiraki olan Tenega diye bir şirket Roma Enerji’nin yüzde 30’unu satın aldı. Önemi, enerji sektörünün kaynağa ihtiyaç olduğu bir dönemde 260 milyon $ dolar para verdiler. Tenega daha çok alt yapıya yatırım yapıyor.

KORELİLER

Hem tüketime yönelik yatırımları var Samsung vs gibi hem de altyapı yatırımları var. Mesela Koreli bir firma geldi Mars sinemalarını satın aldı. Geçen senenin en büyük işlerinden bir tanesiydi. Bunlar tüketim tarafında. Diğer taraftan da altyapıda Koreli firmaları görüyoruz. Mesela Avrasya Tüneli’nde Yapı Merkezi’nin ortağı SK oldu. 30 yıl işletme hakları da var. Hem inşaatı yapmış oldular. Çanakkale Köprüsü’nün ihalesi yapıldı, orada da Koreliler var.

ÖZEL SEKTÖR YERİNE STRATEJİK YATIRIMCILAR

SON 3 yılda satın alma cephesinde iki değişim olduğuna dikkat çeken Mahmut Ünlü şunları söyledi: “Bir tanesi özel sermaye fonları (private equity) yerine stratejik alıcılar gelmeye başladı. Yani bir sektörden bir şirket satın alıyorsunuz, aynı sektörde faaliyet gösteren bölgesel bir şirket geliyor bunu satın alıyor. Özel sermaye yatırımcısı yerine stratejik yatırımcı. Mesela liman satıyorsunuz adam da liman işletmecisi zaten. Çin’de bunu yaparken geliyor Türkiye’de bunu yapıyor. Bu 3 yıl içinde fonların payı azaldı. BC Partners Migros’a, TPC Mey İçki’ye yatırım yapmıştı. Ondan sonra fonlar durdu. Bunların sebebi de hem Türkiye’de politik belirsizliklerin olduğu dönemden geçilmesi. 4 seçim, darbe girişimi oldu. Bu fonlar süreli fonlar. 3-7 yıl arasıyla yatırım yapıyorlar. Dönemin sonunda da satacaklar. Hem Türkiye’deki belirsizlikler hem de bölgede jeopolitik Suriye olayları, Türkiye’ye yansıyan terör olaylarından dolayı fonlar durdu. Onun yerine Türkiye’ye daha uzun vadeli bakan zaman kısıtlaması olmayan 10-15-20 yıl bakanlar ilave faydalar da sağlıyorlar. İkincisi de bu azalan Amerikan bazlı yatırımların yerine Asyalı yatırımcıların olması. Amerikalıların yerine Asyalılar aldı.”