Uysal: Vergi ’pazarlanabilir bir ürün’ olarak görülmeli
Güncelleme Tarihi:
Çiğdem TOKER/ANKARA
Oluşturulma Tarihi: Mart 03, 2006 00:00
Kayıtdışı ekonomiyle mücadeleyi "savaş açmak yerine ikna yöntemiyle" yapmak gerektiğini söyleyen vergi Konseyi Başkanı Mustafa Uysal, "Vergiyi artık pazarlanabilir bir mal, bir ürün olarak görüp öyle sunmak gerekiyor" dedi.
VERGİ Konseyi Başkanı Mustafa Uysal, kayıtdışı ekonomiyle mücadeleyi "savaş açmak yerine ikna yöntemiyle" yapmak gerektiğini söyleyerek, "Mükellefe (kayıtdışı kalırsan küçülürsün, kayda girersen büyürsün) gerçeğini anlatabilmemiz lazım" dedi. Kayıtdışı kalmayı ahlaken kimsenin onaylayamayacağını söyleyen Uysal "Ama bunu bile bile yapıyorsa, demek ki şartlar onu bu hale getirdi" diye konuştu. Uysal, Vatandaşın Vergisini Koruma Derneği’nce (VAVEK) düzenlenen toplantıda yaptığı konuşmada, Vergi Konseyi olarak "AB’de Kayıtlı Ekonomiye Geçiş" adıyla bir strateji belgesi hazırladıklarını açıkladı. Nisan ayında bir "Arama Konferansı"yla bu belgeyi değerlendireceklerini söyleyen Uysal, görüşlerini şöyle açıkladı.
SADECE MALİYE’NİN DEĞİL:
Kayıtdışıyla mücadeleyi, sadece Maliye’nin konusu olarak görmüyoruz. Kayıtdışı ekonomi, tüketici haklarıyla, gıda güvenliğiyle, haksız rekabetle de ilgili çok yönlü bir konu. Öyle alanlar var ki, Maliye’nin kalem oynatmasına gerek kalmadan, bazı kayıtdışı alanlar kayda girmeye başladı. Cep telefonları bunun en güzel örneği. Adam "Kaçaksa servis sağlamayacağım" dediği anda telefonlar kayda girdi. Hiçbirimiz artık yurtdışından ucuz diye telefon getiremiyoruz.
CEZA DEĞİL UYUM:
Cezai yaptırımlar çözüm değil. Bugüne kadar ceza az mıydı? Değildi. Ama yine de kayıtdışılık yaygınlaştı.
Demek ki savaş değil, uyum gerekiyor. Strateji belgemizde, hangi alanlarda sadece mevzuat değişikliğiyle kayda giriş sağlanabilir konusunu inceledik.
İNGİLİZ BAYRAKLI TÜRK YATI:
Vergi gelirlerinin Milli Gelir içindeki payları bütün dünyada giderek düşecek. Dolaylı vergiler o yüzden önem kazandı. Doğrudan vergileri arttırmanın da beklenen sonuçları getirmedi. Mesela lüks yat ve kotralarda Motorlu Taşıtlar Vergisi’ni arttırmanın anlamı yok. Çünkü Türk işadamlarına ait bu yatlar İngiliz bayraklarıyal dolaşıyor. Onlara "İndir İngiliz bayrağını diyebiliyor musunuz?" Diyemedikçe vergiyi arttırmanızın da bir anlamı olmuyor.
ÜRÜN GİBİ SUNMAK:
O nedenle vergiyi artık pazarlanabilir bir mal, bir ürün olarak görüp öyle sunmak gerekiyor. Mesela Hollanda’da Hisse senedinizi Hollanda’da ihraç ederseniz, stopaj ödemiyorsunuz. Çok akıllıca bir taktikle, dünya vatandaşlarından vergi topluyorlar. Biz de sadece yüzümüzü kendi vatandaşımıza dönüyoruz, yanlış.
Vergiler dengeli toplanmalı
Yeni dönemde bütçede denklik sağlanacak. 2007’de matematik olarak dengeye gelecek görünüyor. Ama bu, matematik denklik yapısal denklik anlamına gelmiyor. Bundan sonra yapısal denge önem kazanacak. 115 milyar YTL vergi toplanıyor. Bunun dengeli toplanması önemli, hastalıkların çözülmesi gerekiyor" dedi. Bütçenin kalitesini yükseltmek için bazı hastalıkları iyileştirmek gerekiyor. Örneğin bankacılıktaki aracılık yükleri yüzünden, bankacılık işlemlerinin üçte biri yurtdışına kaçıyor. Çünkü o zaman BSMV’den kurtuluyorsunuz.
SADECE MALİYE’NİN DEĞİL:
Kayıtdışıyla mücadeleyi, sadece Maliye’nin konusu olarak görmüyoruz. Kayıtdışı ekonomi, tüketici haklarıyla, gıda güvenliğiyle, haksız rekabetle de ilgili çok yönlü bir konu. Öyle alanlar var ki, Maliye’nin kalem oynatmasına gerek kalmadan, bazı kayıtdışı alanlar kayda girmeye başladı. Cep telefonları bunun en güzel örneği. Adam "Kaçaksa servis sağlamayacağım" dediği anda telefonlar kayda girdi. Hiçbirimiz artık yurtdışından ucuz diye telefon getiremiyoruz.
CEZA DEĞİL UYUM:
Cezai yaptırımlar çözüm değil. Bugüne kadar ceza az mıydı? Değildi. Ama yine de kayıtdışılık yaygınlaştı.
Demek ki savaş değil, uyum gerekiyor. Strateji belgemizde, hangi alanlarda sadece mevzuat değişikliğiyle kayda giriş sağlanabilir konusunu inceledik.
İNGİLİZ BAYRAKLI TÜRK YATI:
Vergi gelirlerinin Milli Gelir içindeki payları bütün dünyada giderek düşecek. Dolaylı vergiler o yüzden önem kazandı. Doğrudan vergileri arttırmanın da beklenen sonuçları getirmedi. Mesela lüks yat ve kotralarda Motorlu Taşıtlar Vergisi’ni arttırmanın anlamı yok. Çünkü Türk işadamlarına ait bu yatlar İngiliz bayraklarıyal dolaşıyor. Onlara "İndir İngiliz bayrağını diyebiliyor musunuz?" Diyemedikçe vergiyi arttırmanızın da bir anlamı olmuyor.
ÜRÜN GİBİ SUNMAK:
O nedenle vergiyi artık pazarlanabilir bir mal, bir ürün olarak görüp öyle sunmak gerekiyor. Mesela Hollanda’da Hisse senedinizi Hollanda’da ihraç ederseniz, stopaj ödemiyorsunuz. Çok akıllıca bir taktikle, dünya vatandaşlarından vergi topluyorlar. Biz de sadece yüzümüzü kendi vatandaşımıza dönüyoruz, yanlış.
Vergiler dengeli toplanmalı
Yeni dönemde bütçede denklik sağlanacak. 2007’de matematik olarak dengeye gelecek görünüyor. Ama bu, matematik denklik yapısal denklik anlamına gelmiyor. Bundan sonra yapısal denge önem kazanacak. 115 milyar YTL vergi toplanıyor. Bunun dengeli toplanması önemli, hastalıkların çözülmesi gerekiyor" dedi. Bütçenin kalitesini yükseltmek için bazı hastalıkları iyileştirmek gerekiyor. Örneğin bankacılıktaki aracılık yükleri yüzünden, bankacılık işlemlerinin üçte biri yurtdışına kaçıyor. Çünkü o zaman BSMV’den kurtuluyorsunuz.