Ustalar ‘balata’yı sıyırmak üzere

İthal fren balatalarından istenilen ilave ‘E’ tip onay sertifikası nedeniyle otomotiv servisleri ve sanayi sitelerinde ciddi bir tedarik sorunu yaşanıyor. Birçok usta dokuz aydır fren balatası bulmakta zorlanırken, sektör temsilcileri yaklaşık değeri 20 milyon doları bulan fren balatasının aylardır gümrüklerde beklediğini, istenilen ilave sertifika süreci nedeniyle Türkiye’ye giremediğini belirtiyor. Şayet sorun çözülmezse Türkiye’deki sürücüler uzayan servis bekleme süreleri ve ‘merdivan altı’ diye tabir edilen parçalar nedeniyle sürüş güvenliği riskiyle karşı karşıya kalabilir. İstanbul Cevizlibağ’daki dükkânında uzun yıllardır fren arızası ve onarımı gerçekleştiren ustalardan Mustafa Tekin, “Yılbaşından beri fren balatası bulmakta zorlanıyoruz. Özellikle son bir kaç ayda bu sorun daha da hissediliyor. Şimdilik durumu Türkiye’de üretilen balataları kullanarak çözmeye çalışıyoruz ancak titreme ve ses sorunları nedeniyle sürücüler memnun kalmıyor” dedi.

‘ÜRÜN BULAMIYORUZ’

İstanbul’da özel bir otomotiv servisi bulunan Mahmut Tuğlu da ithal balata bulmakta 8-9 aydır sıkıntılar yaşandığını kaydetti. Sektördeki boşluğu merdiven altı yani standartları karşılamayan fren balatalarının alabileceğine dikkat çeken Tuğlu, “Ne olduğunu anlamadık. 9 aydır her zaman kullandığımız markalardan fren balatası bulamıyoruz. Yerine burada bulabildiğimiz balataları kullanıyoruz ancak en büyük problem ses oluyor. Sürücüler gelen sesler ve tutmama gibi güvenlik sorunları nedeniyle geri dönüyor” ifadelerini kullandı. Bir başka usta Ergün Ünsal ise ithal balataların bulunamaması nedeniyle sürücülerin ciddi bir güvenlik riski yaşayabileceğini ileri sürerek, “Yıllardır kullandığımız markaların ürünlerini bulamıyoruz. Yerini alan ürünler ise titreme sorunları nedeniyle risk teşkil ediyor” diye konuştu.

AYLARDIR KAPIDA

Konuyla ilgili görüşlerini aldığımız Otomotiv Satış Sonrası Ürün ve Hizmetleri Derneği (OSS) Yönetim Kurulu Başkanı Ziya Özalp, “Ticaret Bakanlığı sene başında aldığı kararla ithal balatalar için hem üreticinin hem de markanın ‘ECE R90’ sertifikasını istedi. Önceden yalnızca üreticinin sertifikası yeterli oluyordu. Zaten üreticiler de birçok markaya üretim yapıyordu. Üstelik istenilen bu ilave ‘E’ belgesi uluslararası kuruluşlara verilen ekstra para yani maliyet anlamına geliyordu. Sonuç olarak ithal fren balatalarındaki sorunlar buradan kaynaklanıyor. Yaklaşık 20 milyon dolar değerindeki fren balataları 9 aydır gümrüklerde bekliyor. Türkiye pazarında faaliyet gösteren Bosch, Valeo, Delphi gibi birçok dünya devi marka parçalarını ithal edemiyor” bilgisini verdi.

YÜZDE 70’İ YURTDIŞINDAN GELİYORDU

Türkiye’de bir senede kullanılan balataların yüzde 70’inin ithal, yüzde 30’unun ise yerli üreticilerden sağlandığını belirten OSS Derneği Başkanı Özalp, “İç piyasayı besleyecek fren balatası kapasitesi henüz yok. Yerli üretici genellikle ihracat odaklı çalıştığı için pazardaki talebi karşılama noktasında önemli sıkıntılar doğuyor. Endişemiz bu durumu fırsat bilen kalitesiz üretim yapan ‘merdiven altı’ üreticilerin pazardaki boşluğu doldurması. Böyle olursa sürücüler açısından ciddi güvenlik riskleri doğabilir. Trafik kazaları artabilir. Türkiye’de ortalama yıllık 15 milyon adet fren balatasına ihtiyaç duyuluyor. İthal parçalar ile standartları karşılayan yerli üreticileri ayırırsak, 3-4 milyon adetlik bir merdiven altı yedek parçadan bahsediyoruz” ifadelerini kullandı.