Ünlü deprem uzmanı konuştu: Nepal depremi İstanbul'u tetikler mi?
Güncelleme Tarihi:
7 bin 700 kişinin yaşamını yitirdiği ve dünyanın en büyük ve en yüksek sıradağları olan Himalayalar'ın yüksekliğini 1 metre azaltan Nepal Depremi, İstanbul depremini tetikler mi? Bu sorunun yanıtını İstanbul Teknik Üniversitesi Jeofizik Mühendisi, Türkiye'nin ilçe ilçe deprem haritasının hazırlayıcısı Prof. Dr. Övgün Ahmet Ercan verdi.
Ercan, Nepal Depremi'ne ilişkin 4 Mayıs tarihli değerlendirme yazısında, "Yer yuvarının sarsıntısının en az 15 Mayıs’a dek sürmesi, bu arada yakın etkiyle 200 km yarıçaplı bir alanda; ayrıca uzak etkiyle yeryüzünün herhangi bir yerinde taşma eşiğine dek gerilmiş kırıklar boyunca deprem yapması beklenmektedir. Türkiye de bu olasılıkların içindedir" uyarısında bulundu.
Ancak Nepal Depreminin, İstanbul depremini tetiklemesini beklemediğini vurguladı.
Ercan; 7.8 büyüklüğündeki Nepal Depremi konusunda 2013 yılında yapılan uyarıları anımsatarak, "Bu bölgede deprem dönüş dönemi 750 yılda bir olduğundan; 1934 yılındaki 8,4 büyüklüğündeki Nepal-Bihar depreminden sonra uzun yıllar bir daha deprem beklenmiyordu. Ancak, Hindistan yarım adasının yılda 4,5 santimetre, Asya’yı Himalaya yayı boyunca kaktırması sürüyor. Everest’in bulunduğu yerde yer kabuğunu kırıştırarak 150 km kalınlığa eriştiriyordu. Hind yarımadası, kırışıklığı yapıp Himalaya’ları yükseltirken, 110 ile kuzeydeki kaysak (levha) altına dalmaktadır. Bu dalış 150 km’lik yırtılma boyunca, bu depremle 3 metreyi bulmuştur" dedi.
"TÜRKİYE DE ETKİLENEBİLİR"
Ercan, değerlendirmelerini şöyle sürdürdü:
"Bu deprem, 6382 km derinde olan yerin çekirdeğine dek sarsmış olup, yer yuvarının sarsıntısının en az 15 Mayıs’a dek sürmesi, bu arada yakın etkiyle 200 km yarıçaplı bir alanda, ayrıca uzak etkiyle yeryüzünün herhangi bir yerinde taşma eşiğine dek gerilmiş kırıklar boyunca deprem yapması beklenmektedir. Türkiye de bu olasılıkların içindedir.
Artçı depremlerin 30 gün içinde M>5 (5 den büyük olarak) sürmesi beklenmektedir.
Yıllar boyu biriken bu gerginlik bir deprem ile boşalması gerekliydi.
AMERİKALI BİLEMEDİ, HİNTLİ BİLDİ
Ne var ki, 1934 depremi, ayrıca 750 yılda bir depremin döndüğünü düşünen, Amerikalı Brian Tucker artık burada çok uzun süre deprem olamayacağını belirtmişti. Onun bu açıklaması siyasilerce destek görmüş, halkın tedirgin olmamasını belirtmişlerdi. Tucker’ın açıklamasına uymuşlardı.
PROF. DR. NACİ GÖRÜR'DEN NEPAL DEPREMİ SONRASI ÖNEMLİ UYARILAR
Ancak yaptığı çalışmaları 2013’de açıklayan Hindli jeofizik sayışmanı (mühendisi) Vinod Kumar Gaur, sarsıntının yılını vermese de, bu bölgedeki gerkinlik birikimin taşma düzeyine dek biriktiğini, yakında ya da orta evrede, yaklaşık 8 büyüklüğünde bir depremin kesin olacağını uyarmıştı.
Şimdi ise yapılan yorum, 2015 depreminin 1934 depreminin artçısı olduğudur.
Günümüzde Nepal yeryüzünün en yoksul ülkelerinden biri olup, yıllık geliri 20 milyar dolar dolayındadır. Oysa bu depremin yaralarını sarmak için gereken akçal gereksinim ulusal gelirin dörtte biri olup, 5 ile 6 milyar dolar dolayındadır. Tüm Nepal’in yapılaşması, alt yapısını yeniden düzenlemek için gereken ise 80 ile 100 milyar dolardır.
NEPAL, DALMA-BATMA ÇARPIŞMA BİÇİMİNDE İSTANBUL İSE SAĞ YANAL ATILIMLI
Nepal depreminin işleyişi dalma-batma, çarpışma biçimindedir. Kuzey Marmara ya da İstanbul depremi ise sağ yanal atımlı bir işleyişi olup birbirlerinden ayrı olup etkilemezler.
O nedenle Nepal depreminin İstanbul’daki depremi tetiklemesini beklemiyorum."