Ufuk Sandık: İlk otomobil fabrikamız üretime 2 yıl ara verdi

Ufuk SANDIK

Türkiye'nin ilk otomobil fabrikası Ford Otosan'ın 1993 yılından bu yana yerli olarak ürettiği Ford Escort'un üretimini durdurması haberi, geçen haftanın en çok konuşulan konuları arasındaydı. Çünkü, Türkiye'nin ilk yerli otomobili Anadol'u üreten fabrika, bu kararla birlikte otomobil üretimine ara verdi. Ford Otosan, bu fabrikada ticari vasıtalar, İnönü'deki fabrikasında ise kamyon üretimine devam edecek. Türkiye'de önce Anadol, daha sonra Taunus, son olarak da Escort modellerini üreten Ford Otosan, Kocaeli'nde inşaatı devam eden fabrikada üretim başlayana kadar, yani yaklaşık 2 yıl otomobil üretmeyecek. Ford Otosan, bu süre içinde Focus, Mondeo, Festiva, Ka modelleri gibi Escort'u da ithal edecek. Ancak Ford Otosan, otomobil üretimini tamamen durdurmuyor. Kocaeli'ndeki fabrika açılana ve yeni model devreye girene kadar üretim geçici olarak durdurulmasına rağmen, Ford Otosan gibi büyük bir şirketin ‘‘ekonomik gerekçelerle’’ böyle bir kararı alması, otomotiv sektörünün içinde bulunduğu krizi açıkça ortaya koyuyor. Ford Escort'un üretiminin durdurulmasında Ford'un global stratejisi içinde Escort'un üretimini tek merkezde toplaması da önemli rol oynadı. Daha önce Türkiye dahil Avrupa'da 4 merkezde üretilen Escort modeli, şu anda sadece İngiltere'de üretiliyor.

1 milyar dolarlık ihracat

Ancak Ford Otosan, Türkiye’de 2000 projesi olarak lanse ettiği yeni bir yatırıma girişiyor. Gölcük yatırımıyla Türkiye, Ford'un global ağına dahil olacak ve yeni bir ürünün üretim merkezi olacak. Sadece Türkiye'de üretilecek yeni çok amaçlı araç ihraç edilecek. Bugün üretilen ticari vasıtaların da yüzde 25'i yurt dışında pazarlanacak. Türkiye'de bir defada yapılan en büyük otomotiv yatırımını gerçekleştirecek olan Ford Otosan, 550 milyon dolar harcayacak. Deneme üretimi 1 Ocak 2000 yılında başlayacak. Hafif ticari vasıta üretiminin tarihi ise 1 Nisan 2000. Bu fabrikada üretilecek yeni otomobilin ihracatı ise 1 Ağustos 2001 yılında yapılacak. Ford Otosan 1 milyar dolarlık ihracatı hedefliyor.

FORD OTOSAN'IN TARİHÇESİ

1928 yılında Ford acenteliğini alan Koç, 13 Temmuz 1959'da Otomobil Sanayi Anonim Şirketi'ni, kısa adıyla Otosan'ı kurdu. Ertesi gün, ilk F-600 Ford aracı hattan indi. 2 Ağustos 1960 tarihinde ise fabrika işletmeye açıldı.

Amerika'dan ithal edilecek parçalarla burada üretilecek araçlar hakkında anlaşma 1961'de Ford'la imzalandı.

Türkiye'nin ilk otomobil montajı Ford Consul'le Otosan gerçekleştirdi. Bunu 1963 yılında Türkiye'nin ilk Station Wagon'u Taunus 17M üretimi izledi.

1966 yılında seri üretimine başlanan ilk Türk otomobili Anadol ile Türkiye'de otomobil sanayiinin temellerini atan ilk kuruluş Otosan oldu.

1978 yılında Otosan ve Ford, lisans anlaşmasına imzaladılar. Bu anlaşmaya dayalı olarak, Anadol ve Transit'te kullanılmak üzere bir motorun ve D-1210 Ford kamyonu ile Transit serisinin Otosan tarafından üretilmesiyle ilgili izin alındı. Ayrıca bu araçların satış hakkı da elde edildi.

1979 yılında temelleri atılan ve 1982 yılında seri üretime başlayan Eskişehir İnönü'deki fabrikada, Türkiye'de dizel motorları üreten ilk kuruluş Otosan oldu. Türkiye'nin ilk küçük dizel motoru ERK'nin üretimi de Otosan tarafından gerçekleştirildi.

1983’de Ford yüzde 30’la Otosan'a ortak oldu.

İlk Türk otomobili Anadol ve Ford ortaklığının ilk ürünü Taunus'tan sonra Otosan, 1993'te Escort’un üretimine başlandı.

27 Mart 1997 tarihinde Otosan Otomobil Sanayi ile Otosan Pazarlama şirketleri birleştirildi.

3 Ekim 1997 tarihinde ise Ford ve Koç'un Otosan'daki hisseleri eşitlenirken, şirketin adı Ford Otosan olarak değiştirildi.

26 Temmuz 1998 Ford Otosan için bir dönüm noktası oldu. Ford Otosan, Türkiye'de bugüne kadar bir defada yapılan en büyük otomobil yatırımının temelini attı.

Türk-Pirelli Lastikleri'nin cirosu 1997 yılına göre yüzde 47.5 arttarak, 59.9 trilyona yükseldi. 1997’i 5.3 trilyon lira kár ile kapatan Türk-Pirelli, 1998'de 8.3 trilyon ile bir önceki yıla göre kárını yüzde 55 artırdı.

A.R.T. Publications, 1999 Otomotiv Kataloğu'nu piyasaya sundu. Katalogda, Türkiye ve dünyadaki otomotiv sanayii hakkında istatistiki bilgilere veriliyor.

ANADOLU Honda, yeni Accord'un tanıtımı için iş ve medya dünyasından yaklaşık 1000 profesyonel yönetici ve çalışana, tanıtım broşürüyle birlikte Avrupa'nın ünlü şehirlerinin anlatıldığı bir rehber gönderildi.

BOSCH Sanayi ve Tic. A.Ş. Maslak'ta bulunan ve adını kutup yıldızlarından alan Polaris Center'a taşındı.

007 James Bond yine BMW'yi tercih etti

SON James Bond filmi olan ‘‘The World is not Enough’’da, 007 James Bond yine BMW'yi tercih etti. MGM ve EON Production şirketleri son Bond Pierce Brosnan'ın son iki filmde olduğu gibi yine bir BMW kullanması konusunda anlaştı. James Bond'un BMW Z8 kullandığı filmin, Kasım 1999'da gösterime girmesi bekleniyor. James Bond'un 19'uncu filmi olan ‘‘The World is not Enough’’da, ajan Bond, 6 vitesli 400 beygirlik V8 motorlu Z8 ile başrolü paylaşıyor. Efsanevi BMW 507'den esinlenen ve iki kişilik üstü açık bir spor otomobil olan Z8, uzun ve dar motor kaputu, aerodinamik gövde tasarımı, güçlü ve kaslı bitimiyle dikkat çekiyor.

Bond filmlerinin 17'incisi olan ‘‘Golden Eye’’ filminde Z3 Roadster kullanan James Bond son filmi‘‘Tomorrow Never Dies’’da bu kez BMW 750iL ve BMW R 1200 C Cruiser motosiklet de kullandı.

Direksiyona geçme zamanı

OTOMOBİL piyasasını canlandırmak için hükümetin Ek Taşıt Alım Vergisi'ni indirmesinden sonra, yerli üreticiler Renault ve Tofaş'ın da ek vergiyi sıfırlaması, otomobil fiyatlarını cazip hale getirdi. Renault ve Tofaş'ın ürettiği motor hacmi 1600 cc'yi geçmeyen otomobillerin anahtar teslim fiyatları 260 milyon lirayla 600 milyon lira arasında ucuzladı. Tofaş ve Renault'dan sonra ithalatçı Citroen'de yüzde 6'lık ek vergiyi sıfırladı.

Renault Broadway'in 3.4 milyar lira olan fiyatı vergi indirimiyle 3.2 milyar liraya, Renault 19 1.6 modelinin 4.6 milyar olan fiyatı 4.2 milyar liraya, Megane 1.6 modelinin fiyatı ise 5.6 milyar liradan 5.2 milyar liraya düştü.

Tofaş otomobillerin fiyatları ise modellerine göre 279 milyon lirayla 485 milyon lira arasında ucuzladı. Tofaş'ın da ek vergiyi sıfırlamasından sonra eskiden 3.9 milyar lira olan Palio'nun fiyatı 3.5 milyar liraya, Siena'nın fiyatı 4.2 milyar liradan 3.8 milyar liraya, Palio Weekend'in fiyatı ise 6 milyardan 5.5 milyar liraya indi.

Citroen ise peşin alımlarda yüzde 6'lık ek vergiyi kendisini karşılıyor. Buna göre Citroen'in ithal ettiği otomobillerde 154 milyon lirayla 249 milyon lira arasında bir indirim sağlandı.