Ufuk Sandık: Beşinci vites

Ufuk SANDIK

Otonuzun yıllık kullanım maliyeti 2 ile 4 milyar arasında

OTOMOBİL satın alma kararında, otomobilin markası, fiyatı, ikinci el değeri, tasarımı gibi özellikler büyük önem taşır. ‘‘Running Cost’’ denilen kullanım maliyetleri ise gözardı edilir. Running Cost, otomobillerin servis maliyeti, bandrol ücretleri, yakıt, kasko ve lastik maliyetleri gibi 5 ayrı maliyet grubu hesaplanarak ortaya çıkarılıyor. Küçük sınıf otomobillerde 1.8 milyar lira olan yıllık kullanım maliyeti, orta alt sınıf otomobillerde 2.2-2.8 milyar lira, orta üst otomobillerde ise 3.5-3.9 milyar lira arasında değişmektedir.

Kullanım giderleri içinde, otomobilin bandrol giderleri, yakıt maliyetleri, kasko giderleri ve servis maliyetleri bulunuyor. Servis giderleri içinde motor yağı, hava filtresi, yağ filtresi, yakıt filtresi, buji, alternatör kayışı gibi harcamalar bulunuyor.

Uzun yıllardır otomotiv sektöründe çeşitli görevler yapan Mustafa Sivri, dünyada otomobil satın alma tercihini etkileyen ‘‘Running Cost’’ uygulamasını arkadaşlarıyla birlikte ilk kez Türkiye'de de yaptı.

Otomobillerin performans ve dayanıklılıklarının aynı olmadığını belirten Sivri, ‘‘Otomobiller aynı yollarda, aynı şoförler tarafından kullanılmıyor, aynı lastikleri ve aynı yağ kullanmıyor’’ diyerek, her aracın kullanım maliyetinin farklı olduğuna işaret etti.

Sivri, yaptıkları hesaplamanın ayrıntısını şöyle anlattı:

‘‘Kullanım maliyetleri tablosunun yaratılması fikri hayatlarının ikinci büyük yatırımını (evden sonra) yapan otomobil müşterilerine ve büyük otomobil filosu olan kurumların otomobil alım kararlarına rehberlik edecek rasyoları onların kullanımına sunmak ve alım kararlarında mantığın payını artırmak amacıyla ortaya çıkmıştır.

Hesaplarımızda 5 adet maliyet grubu bulunuyor; servis maliyetleri, yakıt maliyetleri, bandrol ücretleri, kasko maliyetelri, lastik maliyetleri.

Maliyetler yeni alınmış bir aracın 1 yıl boyunca normal şartlar altında (otomobiller yılda 20 bin kilometre, ticari araçlar ise yılda 100 bin kilometre) yaptıkları harcamaların ve onarımların toplamıdır. Ancak 1 yılda değişimi ve onarımı gerektirmeyen parçalar (binek otomobillerde lastik, kaporta, boya vb) hesaba katılmamıştır.’’

Türk malı otomobiller dünya yollarında

TÜRKİYE'de üretilen otomobiller Avrupa, Asya ve Afrika olmak üzere üç kıtaya ihraç ediliyor. Renault, Tofaş ve Hyundai'nin Türkiye'de ürettiği otomobiller, dünyayı dolaşıyor.

TOFAŞ: Tofaş Bursa'daki tesislerinde ürettiği Palio Weekend, Doblo ve eski jenerasyon kuş serisi otomobilleri Avrupa ülkeleri, Türk Cumhuriyetleri, Kıbrıs ve Ortadoğu ülkelerine ihraç ediyor. Ayrıca, çeşitli otomobil parçalarını Mısır, Polonya, Fas, Güney Afrika ve Hindistan'daki Fiat fabrikalarına satıyor. Fiat'ın Palio Weekend ve Doblo modeli, Fiat Auto bayi ağı aracılığı ile bütün Avrupa ülkelerinde satılıyor.

Tofaş Oto, 2001 yılının ilk dört ayında toplam 20 bin 125 adedi otomobil ve 14 bin adedi hafif ticari olmak üzere (Doblo'nun ticari versiyonu) toplam 34 bin 193 adet taşıt aracı ihraç etti. Tofaş, 2000 yılında 29 bin adet otomobil ve oto parçası ihraç ederken, 236 milyon 535 bin dolar gelir elde etmişti.

RENAULT: Oyak Renault Bursa fabrikalarında üretilen Megane Wagon ağırlıklı olarak Orta Avrupa'ya ihraç edilirken, Clio Symbol ise Doğu Avrupa ülkelerine satılıyor.

Renault Megane Wagon, Megane Sedan modeli ile eski jenerasyon Renault 19 modellerini Almanya, Fransa, İtalya, Hollanda, Belçika, İspanya, İsveç, Polonya, Avusturya, Finlandiya, Danimarka, Portekiz, İsviçre, Norveç, Macaristan, Çek Cumhuriyeti, Bulgaristan, Slovenya, Slovakya, Hırvatistan, Rusya, Romanya, Cezayir, Kolombiya, Gana, Gine, Fas, Martinik, Nijerya, Senegal, Mısır, Lübnan gibi 35'ten fazla ülkede satılıyor.

Ayrıca her hafta Rusya ve Kolombiya'daki Renault fabrikalarına 60 kamyon dolusu CKD parça sevkiyatı yapılıyor. Oyak Renault, 2001 yılı sonunda toplam 85 bin adet otomobil ile 50 bin adet motor ihraç etmeyi hedefliyor. Oyak Renault, bu yılın ilk dört ayında toplam 31 bin 818 adet otomobil, 21 bin adet ise motor ihracatı gerçekleştirdi. Renault, geçen yıl toplamında 59 bin 822 otomobil, 16 bin 500 adet ise motor ihraç etmişti.

HYUNDAI: Hyundai Motor Company'nin Avrupa'daki tek üretim merkezi olan Hyundai Assan fabrikası da Rusya Federasyonu'na Accent ihraç ediyor. Hyundai, bu yıl nisan-eylül döneminde 3 bin adet araç ihraç etmeyi planlıyor. Hyundai Motor Company Türkiye'yi ihracat üssü olarak kullanmayı hedefliyor.

Honda’dan 7 kişilik kompakt van

HONDA'nın yeni Civic platformu üzerine geliştirdiği 7 kişilik kompakt vanı Stream, Türkiye'de satışa sunuldu. 2.0 lt. 156 beygir gücündeki motor ve tek donanım paketiyle ithal edilen Stream modelinin anahtar teslim satış fiyatı 31 milyar 250 milyon lira.

Honda Stream'in rakipleri arasında Renault Scenic ve Opel Zafira bulunuyor. 4.570 mm'lik boyuyla Zafira ve Scenic'ten uzun olan Stream, katlanabilen üçüncü koltuk sırasıyla toplam yedi yolcu kapasiteli. Oldukça geniş bir iç mekanı olan Stream'in vites kolu yeni Civic'teki gibi orta konsola entegre edilmiş. 158 litre olan bagaj hacmi, üçüncü sıra katlanarak 453 litreye çıkartılabiliyor. Honda Stream modelinde, sürücü, yolcu ve yan havayastıkları, ABS, EBD, otomatik klima, elektrik kontrollü açılır tavan, ısıtmalı ve elektrik kontrollü yan aynalar, ön ve arkada disk frenler standart olarak bulunuyor.

Toyota çevreci üretimi dörde katlıyor

JAPON Toyota 3 yıl içinde hibrid otomobillerin üretimini dörde katlamayı planlıyor. Şu an Toyota, dünyanın ilk seri üretim hibrid otomobili olan Prius'tan ayda 2 bin 500 adet üretiyor. Ancak üç yıl içinde Estima, Crown ve diğer modellerin eletrik ve gaz enerjileriyle çalışan hibrid versiyonlarının üretimi planlanıyor. Böylece Toyota'nın aylık hibrid otomobil üretimi dörde katlanarak 2 bin 500 adetten 10 bin adete yükselecek. İlk kez 1997 Aralık ayında üretilen dünyanın ilk seri üretim hibrid otomobili olan Prius, toplam 50 bin adetlik üretim rakamına ulaştı. 1998 yılında 17 bin olan Prius'un satışları, 1999 yılında 15 bin adet, 2000 yılında 17 bin adet satıldı.