Ucuz konut sadece TOKİ’nin işi olmasın özel sektör de yapsın

İNŞAAT ve gayrimenkul sektörü temsilcilerini Hürriyet Gazetesi İcra Kurulu Başkanı Vuslat Doğan Sabancı, Genel Yayın Yönetmeni Ertuğrul Özkök ve Reklam Grubu Başkanı Ayşe Sözeri Cemal ev sahipliğinde Hürriyet Medya Towers’ta buluşturan zirvede, üzerinde durulan konulardan biri de özel sektörün ucuz konut yapabilmesi oldu. Sektörün daha ucuz konutlar üretemediğine, bunda da en büyük sorunun arsa olduğuna dikkat çekildi. Bunun yanı sıra maliyetlerdeki yükseklikten de yakınan sektör temsilcileri, ucuz konut işinin sadece Toplu Konut İdaresi’ne (TOKİ) bırakılmaması, devletin burada düzenleyici rolünü üstlenerek, özel sektörü de işin içine dahil etmesi gibi talepler de bulundu.

Uygulayıcılık bizim işimiz

Dumankaya İnşaat Yönetim Kurulu Üyesi Ali Dumankaya, sektörün sorunlarını sıralarken, devletten beklentilerini de şöyle dile getirdi: "Bunlardan birisi KDV konusu. Biz KDV’yi 150 metrekarenin altında yüzde 1 olarak tahsil ediyoruz müşterimizden. 150 metrekarenin üzerindeki konutlarda yüzde 18. KDV’yi müşteriden proje bittikten sonra, binbir zorlukla yaklaşık 20 yıl içinde tahsil ediyoruz. 150 metrekarenin üzerinde yüzde 17 farklı olan KDV’nin 2009’da sektörün damarlarının içinde kan olarak akması en önemli kaynak olacak. Bunu hepimizin her ortamda belirtmemiz lazım. Maliye Bakanlığı, tapu harcını da indirileceğini açıkladı. Lafta kalmaması gerekiyor. İcraata geçilmeli. Bana göre yüzde sıfır olmalı. TOKİ alt gelir grubuna hitap ediyor. Bizler alt gelir grubuna hitap edemiyoruz. Elimizdeki imkanlar bunu karşılamıyor. En büyük girdi arsadır bu işte. Devletin özel sektörü de bu işin içine katarak konut sorununu çözmesi gerekiyor. Bu konuda devletin yapması gereken, sadece düzenleyici konumda kalarak uygulayıcılığı bizlere bırakması, bizlerle birlikte yapması gerekir. Bunlar olursa önümüzdeki yıllar olumlu geçecek."

Dar gelirliye proje

Soyak Holding Yönetim Kurulu Üyesi ve CEO Vekili Emre Çamlıbel, "Gayrimenkul sektörü, içinde bulunduğu durumdan çıkabilir" derken, önerilerini şöyle dile getirdi: "Gayrimenkul sektörü bu kadar önemliyse, sektörü desteklemek için yasalar çıkarılıyorsa, bunu yabana atmamak gerekiyor. Dar ve orta gelirlilere hitap edebilmek için, bizi engelleyen çok büyük vergi-resim ve harç yükü vardır. Bunun indirilmesi gerekiyor. Aksi taktirde özel sektörün dar gelirliler için üreteceği konut projelerine katkıda bulunması mümkün olmaz. Eğer özel sektör dar gelirliler için konut projesi üretemezse, kamunun tek başına yüzde 100 sübvansiyonla dar gelirliler için konut projesi üretmesi mümkün olamaz. Özel sektörü dar gelirliler için proje üretme platformuna çekmek gerekiyor. Bugün mevzuat zaten TOKİ’ye istisnalar sağlıyor. Biz kamuya sağlanan istisnaların özel sektöre de sağlanmasını istiyoruz."

Kentsel dönüşüm için seferberlik yapalım

HEKTAŞ İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Ekşi, inşaat sektörünün işin içine daha çok dahil edilmesini isterken, şunları söyledi: "İstanbul’da bir deprem korkusu yaşanıyor. Malum milyonlarca kişi deprem korkusuyla yaşıyor. Deprem korkusunu bu dönem fazla abartmadan, sorumluluk taşıyarak dile getirmeliyiz. Aynı zamanda kentsel dönüşüm için seferberlik yapabiliriz. Kentsel yenileme konusunda yerel yönetimler, müteahhitler ve basın olarak işbirliği içinde hareket edilmeli. İnşaat, ülkenin kalkınmasına da en fazla katkı yapacak sektördür."

ABD, 1930’da krizden gayrimenkulle çıktı

İSTANBUL Mortgage CEO’su Bahadır Teker, gayrimenkul sektörünün Türkiye’de ve tüm dünyada çok modern, girdisi yabancı olmayan, ara malı getirilmeyen bir sektör olduğunu anlatırken, şu noktalara dikkat çekti: "Bunun için bu tür krizlerde ve kriz sonrası, bütün dünyada krizden çıkılması için önemli. İşsizliği, ekonomiyi, büyümeyi ciddi biçimde etkileyen bir sektör. Bu nedenle gayrimenkul sektörüne mutlaka herkesin hassasiyetle yaklaşılmalı. ABD, 1930’da krizden gayrimenkul sektörü sayesinde çıkmıştır. Gayrimenkul sektörüne devlet destek sağlanması, bu sektörün geleceğini, kaderini değiştirir. Bugünkü sorun insanların ev alacak parası olmamasından kaynaklanmıyor, insanların 2 yıl sonrasında ev almak istememesinden kaynaklanmıyor. Talep olmamasından kaynaklanmıyor. Önlemlerle, isteği sağlayacak kurumları oluşturarak bu krizden çıkacağımızı gösterebiliriz."

Güven oluşturursak sektör yukarı ivme kazanır

EMLAKCHI Gayrimenkul İcra Kurulu Üyesi Bilge Özdemir, sektörün iyi anlatılması gerektiğini belirterek "İnşaat sektörüne ilgilerini gerçekten paylaşırsa, güven ortamını oluşturabilecek, tekrar harekete geçirebilecek bir ivme kısa vadede sağlanabileceğini umut ediyorum. Biz özel sektör olarak proje geliştiriyoruz. Arsa noktasında başlayıp nihai tüketiciye kadar ulaşıyor, talepleri karşılıyor. Aynı gemide olduğumuzu düşünerek proje geliştiricileri, yani şu anda projesine yeni başlamış olanları da inşaat sektöründe düşünerek hareket etmemiz ve rekabet şartlarını da ona göre değerlendirmemiz gerekiyor" dedi.

İndirim kampanyaları kafa karışıklığı yarattı

SİNPAŞ Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Pazarlama ve Satıştan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Seba Gacemer, kriz nedeniyle başlatılan bazı indirim kampanyalarının, müşterinin kafasını karıştırdığını belirterek, şu değerlendirmeyi yaptı: "Bu kampanyalar müşteride güven konusunda sorun yaratıyor. ’Demek ki çok yüksek kár marjı var, o yüzden indirim yapıyorlar’ diye düşündürüyor. Aslında inşaat, gayet makul kár marjları ile çalışan, üstelik kendi kendisini finanse etmede oldukça özverili bir sektör. Güven çok önemli bir konu. Sektördeki birkaç firmanın çok iyi satış yapıyor olması önemli değil. Konut sektörünün 2004’ten itibaren yakaladığı güveni kaybetmemesi önemli."