Üçüncü çeyrekte 8.2 büyüyüp dünya ikincisi olduk, 9 ayda 957.3 milyar lirayı yakaladık

2009 yılının son üç aylık döneminden bu yana, yani 8 çeyrektir kesintisiz büyüyen Türkiye ekonomisi, bu yılın üçüncü çeyreğinde de yüzde 8.2’lik büyümesiyle sürpriz yaptı. Türkiye, bu oranla yüzde 9.1 büyüyen Çin’den sonra dünya ikincisi oldu. Bu yılın üç çeyreğinde dünya ikinciliğine yerleşen Türkiye’nin ilk çeyrekteki büyümesi yüzde 11.6’dan yüzde 12’ye revize edilince, 9 aylık büyüme oranı da yüzde 9.6 olarak gerçekleşti. Ekonominin büyüklüğü ise cari fiyatlarla 957 milyar 326 milyon liraya yükseldi.
Beklentilerin üzerine çıktı
Türkiye’nin üçüncü çeyrekte yüzde 8.2’lik büyümesi, geçen yılın aynı dönemindeki yüzde 10.2’lik ve 2011’in ilk çeyreğindeki yüzde 12, ikinci çeyreğindeki yüzde 8.8 büyüme oranına göre hız kesmiş gibi görünse de, beklentilerin üzerinde gerçekleşti. Piyasaların yüzde 6.5-7 arasındaki beklentisinin üzerinde gerçekleşen bu büyüme ile Türkiye sürpriz yaparken, bu dönemde çift hane büyüyen ülke de olmadı. Çin, yüzde 9.1 üçüncü çeyrek büyümesiyle ilk sırada yer alırken, Türkiye ikinci oldu. Türkiye’nin arkasında yüzde 7.9 büyüme ile Estonya yer aldı.
GSYH yüzde 17.4 arttı
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) verilerine göre, üçüncü çeyrekte, bir önceki yılın aynı dönemine göre cari fiyatlarla gayri safi yurt içi hasıla yüzde 17.4’lük artışla 348 milyar 802 milyon lira oldu. Sabit fiyatlarla ise bu dönemde ekonomi, yüzde 8.2’lik büyümeyle 31 milyar 29 milyon liraya ulaştı. Takvim etkisinden arındırılmış sabit fiyatlarla GSYH, yüzde 7.7’lik artış gösterirken, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış GSYH değeri de bir önceki döneme göre yüzde 1.7 arttı. Bu dönemde sabit fiyatlarla en fazla büyüme gösteren sektör, dolaylı mali aracılık hizmetleri oldu. Geçen yılın üçüncü çeyreğinde yüzde 12.7, bu yılın ilk çeyreğinde ise yüzde 13.9 büyüyen sektör, ikinci çeyreğinde 18.8 büyüme gösterdi. Sektörün cari fiyatlarla büyüklüğü, 3 milyar 908 milyon liraya yükseldi.
Küçülen sektör yok
Türkiye ekonomisinde tüm sektörlerde büyüme gözlendi. En fazla büyüyen sektör yüzde 15.8 ile mali aracı kuruluşların faaliyetleri olurken, onu yüzde 10.6 ile inşaat sektörü takip etti. Ulaştırma, depolama ve haberleşme yüzde 9.7 büyürken, toptan ve perakende ticaret de yüzde 9.6 artış gösterdi.
9 ayda yüzde 9.6 büyüme
2011 yılının ilk dokuz aylık döneminde geçen yılın aynı dönemine göre cari fiyatlarla gayri safi yurtiçi hasıla yüzde 18.7’lik artışla 957 milyar 326 milyon TL oldu. 2011 yılının ilk dokuz aylık döneminde geçen yılın aynı dönemine göre sabit fiyatlarla gayri safi yurtiçi hasıla yüzde 9.6’lık artışla 85 milyar 139 milyon TL olarak belirlendi.

Bir ve ikinci çeyrek yukarı revize edildi

TÜİK, 2011 yılı 1. çeyrek ve 2. çeyrek verilerinde revizyona gitti. Buna göre 2011 yılı gayri safi yurtiçi hasıla değeri cari fiyatlarla yüzde 20 oranında 290 milyar 178 milyon TL, sabit fiyatlarla yüzde 12’lik artışla 26 milyar 205 milyon TL oldu. TÜİK, daha önce cari fiyatlarla GSYH artışını yüzde 19.2, sabit fiyatlar yüzde 11.6 olarak açıklamıştı.
TÜİK, 2011 yılının
2. çeyreğine ilişkin cari fiyatlarla GSYH’yi yüzde 19.2 oranında artışla 318 milyar 345 milyon TL, sabit fiyatlarla yüzde 8.8 artışla 27 milyar 905 milyon TL olarak açıkladı. Daha önce cari fiyatlarla ikinci çeyrek artışı yüzde 19.2, sabit fiyatlarla yüzde 8.8 olarak belirlenmişti.

Kişi başına milli gelir 10 bin 761 dolara çıktı

KİŞİ başına düşen milli gelir cari fiyatlarla 17 bin 21 TL, dolar cinsinden 10 bin 761 dolar olarak gerçekleşti. Son 1 yıllık dönem, 2009 yılının 4. çeyreği ile 2010 yılının 3. çeyreğini kapsayan 4 çeyreklik dönemle karşılaştırıldığında kişi başına milli gelir TL cinsinden 2 bin 636 TL, dolar cinsinden ise bin 239 dolar artış gösterdi. Eylül ayı itibariyle son bir yıllık dönemde (dört çeyrek) cari fiyatlarla yıllık Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) 1 trilyon 254 milyar 867 milyon TL’ye ulaştı. GSYH’deki bu artışla birlikte, kişi başına düşen gelir son 1 yıllık dönemde 17 bin 21 TL oldu. TÜİK verilerine göre 2009 yılı 4. çeyreği ile 2010 yılının 3. çeyreğini kapsayan 4 çeyreklik dönemde, GSYH 1 trilyon 61 milyar TL, kişi başına düşen milli gelir ise 14 bin 386 TL düzeyinde gerçekleşmişti. Böylece son 1 yıllık dönemde kişi başına milli gelir 2 bin 636 TL artış gösterdi. Hesaplamalarda TÜİK’in Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Verileri çerçevesinde 2010 yılı için açıkladığı 73 milyon 722 bin 988 kişilik nüfus esas alındı.  Son bir yıllık dönemde dolar cinsinden GSYH, 784 milyar 332 milyon dolar olarak gerçekleşirken, kişi başına gelir de 10 bin 761 dolar olarak belirlendi.

İhracatın katkısı büyük

YILIN üçüncü çeyreğinde, ihracatta gözlenen yüksek performans ile net dış talep büyümeye pozitif katkı sağladı. Bu çeyrekte ihracat yüzde 10.8 büyürken, ithalat ilk kez ihracatın gerisine düştü ve yüzde 7.3 oldu. 3. çeyrekte ihracat 2010’un 3. çeyreğine göre yüzde 25.4 artarak 27 milyar dolardan 33.9 milyar dolara yükseldi. İlk üç çeyrek sonunda bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 21.8 artış kaydetti.